براساس آخرین ارزیابی واحد اطلاعات اکونومیست از شاخص دموکراسی در سال 2017، ایران با چهار رتبه بهبود نسبت به سال قبل در جایگاه 150 در میان 165 کشور و دو سرزمین جهان قرار گرفته است.
این در حالی است که ترکیه در رتبه 100، پاکستان 110، عراق 112 و افغانستان در رتبه 149 قرار دارند.
بررسی روند تغییر شاخص دموکراسی در ایران از سال 2006 تا 2017 نشان می دهد کمترین میزان دموکراسی به سال 2010 (1389) با
امتیاز کل 1.94 مربوط می شود.
شاخص دموکراسی در ایران در سال 1390 با 0.04 رشد به 1.98 رسید و این میزان تا سال 1393 ثابت باقی ماند. پس از سال 1393، این شاخص به تدریج و به کندی روند مثبت و صعودی را پیموده و در سال 1396، امتیاز کل ایران از منظر دموکراسی در یک مقیاس 10 درجه ای به 2.45 رسیده است.
در دسته «مشارکت سیاسی» که تعداد رأی دهندگان، سطح مشارکت و نمایندگی زنان و گروه های اقلیت، مداخله عموم مردم در سیاست، آزادی اعتراض و سواد افراد بزرگسال را شامل می شود، امتیاز ایران 4.44 است. این در حالی است که در هر دو گروه «کارآمدی دولت» – شامل قدرت قوه مقننه برای تأثیرگذاری بر سیاست، نظارت و موازنه قدرت، فساد و اعتماد عمومی به دولت – و «فرهنگ سیاسی دموکراتیک» – که انسجام و اجماع جامعه و درک عامه مردم و احساس آنها به نهادهای دموکراتیک را دربر می گیرد – امتیاز ایران به ترتیب 3.21 و 3.13 است.
امتیاز ایران در آزادی های مدنی فقط 1.47 است که امتیاز پایینی محسوب می شود. در واقع، از منظر آزادی های مدنی امتیاز ایران با عربستان سعودی، گینه و چین برابر است. عواملی که آزادی های مدنی را شکل می دهند شامل آزادی بیان، وجود و حضور رسانه های آزاد و قوی، برابری، حقوق بشر، تبعیض جنسیتی و آزادی های فردی است که در ایران پایین تر از متوسط دموکراسی های جهانی ارزیابی شده است.
گرچه شاخص دموکراسی در ایران روند صعودی و بهبود را نشان می دهد، اما این روند بسیار کند است.
