جهانبخش محبی نیا|
یکی از آسیبهای مزمن نظام بودجهبندی در ایران نگاه بخشی و گسیخته دولت و مجلس به نظام مالی و آلودهشدن به رقابتهای منفی دستگاههای اجرایی است که متاسفانه آثار غیرقابل کنترل و صدمات غیرقابل جبرانی را به اقتصاد کشور وارد میکند.
صورتبندی هزینهها و درآمدتراشی بر اساس آن، اختصاص بودجه به دستگاههای غیررسمی و افزایش مسئلهساز درآمدهای اختصاصی و عدم توجه جدی به مبانی اقتصادی و برنامههای پنجساله توسعه و حداکثری کردن هزینهها، شکنندگی وحشتناکی را بر بودجه کشور و به تبع آن اقتصاد ملی به بار میآورد.
ایراد بس بزرگی هم در فرآیند بررسی بودجه متوجه پارلمان است که کمیسیونهای مجلس و بعضی از نمایندگان خودشان را موظف به اضافهکردن اعتبارات دستگاههای متناظر میدانند و اگر فرصتی هم داشته باشند، سراغ ایجاد ردیف و ارتقای اعتبار ردیفهای شهرستانی میروند. بههرحال حوصلهای برای بحث و بررسی پیرامون فرآیند اثرگذاری متقابل شاخصها و متغیرهای اقتصادی و بودجه باقی نمیماند. در اقتصاد ایران مشکلات بزرگی که بیانگر رشد، توسعه و ترقی است، معلول فراموشکردن وظایف ذاتی دولت و مجلس است.
در بررسیهای لایحه بودجه، هیچوقت نمایندگان پیرامون نقدینگی، پایه پولی و ضریب فزاینده پولی و متغیرهای کلان پولی معطوف به تولید، نگرانی از خود بروز نمیدهند. درخصوص کاهش هزینه ها و اختصاص بنیه مالی برای درمان دردهای واقعی تلاش موثر مشاهده نمیگردد. و به همین خاطر پیشنهادها و تلاشها و دوندگیها و درگیریها در خدمت اقتصاد ملی نیست. در برنامه سوم توسعه وقتی با اجماع دولت و مجلس، جلوی تامین هزینهها و کسری از طریق چاپ اسکناس و خلق پول پرقدرت گرفته شد، اقدامی درخور ستایش بود. هرچند دولتهای بعدی با تامین مالی از طریق بانکها، آنها را وادار به استقراض از بانک مرکزی کرد و مصیبت دیگری شروع شد.
آوارکردن نقدینگی بر اقتصاد، اختلال در نظام بانکی با تسهیلات تکالیفی، بهمزدن نسبتهای متعارف در امور عمومی و فصلهای نادیدهگرفتن سیاستهای پولی و حاکمکردن سیاستهای مالی بر امور ارزی، پول و تجاری، بدون شک تخریب امروز و فردایی است که ما و فرزندانمان در آن زندگی میکنیم. مجلس شورای اسلامی در صورتی به وظیفه ملی، دینی و الهی خویش عمل خواهد کرد که مبانی اقتصادی بودجه را مورد بررسی قرار دهد و برای هریک از تصمیمها و اقدامهایش دلیل و حجتی علمی و اقتصادی داشته باشد؛ آنگاه مسیر نقطه راه و شاهراه تهیه و تدوین بودجه و تصویب آن به سعادت ملت ختم خواهد شد.