به گزارششبکه چهار سیما، حسین راغفر در یک برنامه تلویزیونی درباره تصمیمات حکمرانان در شرایط خاص اقتصادی کشور، با اشاره به اینکه برندگان افزایش قیمت دلار عدهای خاص و بازندگانش مردم ایران هستند، گفت: افزایش قیمت دلار تا حدود ۲۰ هزار تومان یک شوک بود و هدفش ایجاد اختلال در ارزیابیهای مردم است. اینطور وانمود میکنند که الان قیمت ارز پایین آمده است در حالیکه قیمت ارز پایین نیامده است. همین الان در بازار، معاملات روی ۱۳ هزار تومان انجام میشود منتها به مرگ گرفتهاند که به تب راضی شویم. همین ۱۳ هزار تومان چهار برابر قیمت قبلی ارز است.
وی کاهش شدید ارزش پول ملی را «فاجعه» خواند و افزود: کشور فقیری مثل پاکستان که کار اصلیاش کشاورزی است، از کشور ما محصولات کشاورزی وارد میکند. معنای این موضوع این است که ما چوب حراج به مایحتاج مردم زدیم.
راغفر با اشاره به نامه دومی که جمعی از اقتصاددانان به سران سه قوه نوشتند گفت: گروههایی از افزایش قیمت ارز منتفع هستند و مردم ضرر میکنند. ما از سران سه قوه خواستهایم که جلوی بروز فاجعه را بگیرند.
ارز را شیرین میکنید بعد میگویید چرا مردم ارز خریدند
محمد خوشچهره از دیگر اقتصاددانان نیز در ادامه برنامه با مطرح کردن بحث فرآیند تصمیمگیری در نظام پولی و ارزی کشور گفت: پیشبینیهای بنده در این زمینه که قبل از این بحرانها به واسطه اشتباهات بانک مرکزی درست از آب درآمد. بانک مرکزی در دنیا وظایف مشخصی دارد. قبل از آن دولتها هستند. دولتها هدفهایی دارند؛ مثل اینکه درآمد ملی و تولید ملی بالا برود. هدف دیگر افزایش اشتغال است و اینکه تورم پایین پایین بیاید. دولتها با ابزارهایی به این اهداف میرسند؛ نظارت، کنترل و هدایت. شما باید بتوانید با همه مشکلات اقتصاد را هدایت کنید. شما ارز را شیرین میکنید بعد میگویید چرا مردم ارز خریدند. آن شخص به لحاظ فردی دنبال سود بیشتر است اما به لحاظ اخلاقی و اقتصاد کلان کار اشتباهی میکند. تنظیم اقتصاد اخلاقی کلان با دولت است.
وی به سیاستهای پولی و مالی و تجاری اشاره کرد و ادامه داد: حجم پول با تغییرات نرخ بهره پایین و بالا میشود. این که حجم زیادی از پول سرگردان است یعنی شما نتوانستهاید از ابزارهای سیاستی بهدرستی استفاده کنید. در سیاست تجاری ابزارش تعرفه و نرخ ارز است. ارز را که ابزاری تجاری است، بعد از جنگ چهار دولت ما، تبدیل به کالا کردهاند. سوداگران اینجا وارد میشوند. در اختیار قرار گرفتن ارز برای همه ایراد دارد مگر آنکه من ثابت کنم که صادرکننده و واردکننده، بیمار یا دانشجو هستم. در این شرایط این دولت هم در خواب خرگوشی بوده است. وظیفه ذاتی بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است. اعتراض مردم به حکمرانیشان در کشورهای دنیا این است که چرا ارزش پول ملی کم شده است؟
شرایط کنونی ناشی از رهاسازی است
در ادامه راغفر نیز با تاکید بر اینکه هم باید شرایط اضطراری در سیاستها اعمال شود و هم بهطور رسانهای در جامعه اعلام شود، گفت: سیاستهایی که دولت و مجلس تاکنون اعمال کردهاند حکایت از وضعیت جنگ اقتصادی ندارد. در پیشنهادهای ارائه شده به سه قوه این موضوع مهم است که ما نباید فکر کنیم که اگر مسایل را به حال خود رها کنیم به تعادل میرسند. شرایط کنونی نشاندهنده رهاسازی است و اضطراب را در جامعه افزایش داده است. این آمادگی هنوز در دولت بهوجود نیامده است که بخواهد آستینها را بالا بزند.
این اقتصاددان با بیان اینکه اصلیترین مشکل حال حاضر ما تعطیلی بازار ارز است، تصریح کرد: ارز یک منبع متعلق به نسل کنونی و آینده است، ارز متعلق به دولت و بنگاههای مافیایی نیست. آنها با جلساتی که با دولت دارند میتوانند مقاصد خود را تحمیل کنند. اخیرا جلسهای بین گروهی از تجار با معاون رییس جمهور برگزار شده است و بسیار اهانتآمیز و تهاجمی برخورد کردهاند. آقایان گوجهفرنگی را با منابع آبی کشاورز تولید کردهاند و از کشاورز بیچاره ۵۰۰ تومان خریدهاند و ۸هزارتومان صادر کردهاند. بعد مدعی هستند که چرا اجازه نمیدهید این را صادر کنیم؟! اولویت ما کنترل قیمت ارز و تعیین قیمت ثابت است؛ آن هم فقط برای نیازهای اساسی. وقتی عرضه کافی نداریم باید تقاضا را کنترل کنیم. نمیشود در چنین شرایطی فقط در پنج ماه اول امسال، ۲میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بابت واردات قطعات خودرو پرداخت کردهایم. این فاجعه است! بعد آقایان این واردات را آوردهاند و در انبارهایشان نگهداری کردهاند و قیمتها را هم افزایش دادهاند.
شرایط فعلی کشور نیازمند اقدامات آنی و فوری است
خوشچهره در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا دو نامه اقتصاددانان به روسای قوا را امضا نکرده است؟، گفت: وظیف ذاتی اساتید هشدار دادن است اما اینکه یک نامه چگونه و در چه شرایطی داده میشود ممکن است با سلیقه من جور درنیاید. اینکه اقتصاد ایران اشکالاتی ساختاری دارد، مانند اینکه وابستگی به خامفروشی نفت دارد، واقعیت است اما اگر بخواهیم برنامهای بدهیم بلند مدت و میانمدت خواهد بود. ما در شرایط فعلی، اقدامات آنی و فوری نیاز داریم که در قالب بعضی از این نامهها که خیرخواهانه هم نوشته شده است، اولویتش را از دست میدهد. ارزش پول ملی مهم است. ما نباید در رسانهها بگوییم دلار بالا رفت، باید بگوییم ارزش پول ملی پایین آمد و شما ۲۰درصد فقیرتر شدید. اگر بگویید دلار بالا رفت با این فضای مجازی و شایعات و شانتاژها، مردمی که خودشان در این اوضاع متضرر هستند به انتقال این خبر و ایجاد جو روانی منفی کمک میکنند.
مگر چند درصد مردم در بازار سکه و ارز فعالند؟
او با انتقاد از اینکه بعضی از اهالی دولت میگویند «مردم بازار را خراب کردهاند» گفت: مگر چند درصد از مردم در بازار سکه و ارز فعال هستند؟ اینقدر اسم مردم را نیاوریم. کسانی که در جریان سوداگری هستند دخیل هستند.
راغفر با برشمردن چهار گروه بهعنوان کسانی که از بالا رفتن ارز منتفع هستند، بیان کرد: یک گروه کارگزاران ترامپ و پمپئو هستند که میخواهند نارضایتی در مردم ایجاد کنند. مثلا ارز را میخرند و از کشور خارج میکنند. سه گروه دیگر هم وجود دارند. یک گروه خود دولت است. دولت ۵۰۰هزار میلیارد تومان بدهی دارد. در تورم، بدهکار برنده است. ضمنا دولت چشماندازش این است که فروش نفت با تحریم محدود میشود بنابراین درآمدهایش کم میشود و میتواند درآمدهایی را از این راه تامین کند. مهمتر از همه دولت نگران موسسات مالی و بدهیشان به مردم است. البته ما الان مشکل ارزی هم نداریم. ما الان نزدیک به ۱۰۰میلیارد دلار فقط اسکناس داریم. مشکل مدیریت این منابع را داریم.
وی گروه سوم منتفع از قیمت بالای ارز را «شبهدولتی» نامید و گفت: کسانی که در این سی سال از بخش دولتی به بخش خصوصی آمدهاند. پتروشیمیها، فولاد، شرکتهای معدنی و … کسانی هستند که بیشترین انتفاع را از یارانههای رایگان میبرند. اینها از اصلیترین کسانی هستند که این وضعیت را به اسم بازار ثانویه تحمیل کردند. ما بازار نداریم. این یک کلاهبرداری است که بگوییم بازار است. همین هفته گذشته در یک روز فقط ۸۰۰میلیون یورو ارز وجود داشت و تقاضا وجود نداشت. انحصاری وجود دارد که قیمت را کنترل میکند که ارز از یک قیمتی پایینتر نیاید.
برای بازگشت به دلار ۴ هزار تومانی باید بجنگیم
راغفر گروه چهارم را «شبهخصوصی» نام نهاد و افزود: نمونه بارز آنها اتاق بازرگانی ایران است که شدیدا به دنبال افزایش نرخ ارز هستند. این سوال در برابر نظام حکمرانی اقتصادی مطرح است که چرا مردم باید حقوقشان را به ریال بگیرند و هزینههایشان به دلار باشد؟ چرا یک گروه دیگری باید هزینههایشان به ریال باشد و درآمدهایشان به دلار؟ این را نظام تصمیمگیری ایجاد کرده است؛ یعنی دولت و مجلس. ما به زودی مستندات این بحثها را در نامهای منتشر میکنیم. ما برای دفاع از حقوق مردم و بازگشت دلار به ۴۰۰۰ تومان میجنگیم.
همچنین خوشچهره درباره منتفعان بالا رفتن قیمت دلار گفت: باید دائما به حکمرانی برگردانیم. باید ببینیم این حکمرانان مستقل هستند یا نه. یک بخش مربوط به استقلال از قدرت های خارجی و استعمار است. بنابراین قدرتهای خارجی دنبال شکل دادن مجلس و کابینهای هستند که تصمیمات خلاف منافع آنها نگیرد. این اختلالات در دولت و مجلس به خود مردم برمیگردد. ما یا در انتخابات شرکت نکردیم یا درست انتخاب نکردیم و درگیر بازیهای چپ و راست شدیم.
این اقتصاددان افزود: الان نمیتوانم بگویم که دقیقا چقدر وامدار بودن نمایندگان مجلس و دولت و مستقل نبودنشان موجب این وضعیت شده است. در دولت نمیتوانیم بگوییم همهشان منتفع هستند اما جریانی قطعا در دولت هست که منتفع است. من بعید میدانم خود رییس جمهور عمدا این کار را برای انتفاع کرده باشد اما کانالهای اطلاعاتی ایشان درست عمل نمیکند. نسخهای که رییس جمهور گفته است میخواهد بدهد اشکال دارد چون فقط تمرکزش روی کالاهای اساسی برای بعضی از مردم است. البته این دغدغه مهمی است اما شما میگویید قیمت بقیه کالاها را بازار عرضه و تقاضا تعیین کند. اینجا من میگویم «فاجعه». من نمیگویم وضعیت کشور فاجعه است. خود گفتن فاجعه کمک به ترامپ است. من میگویم سیاستگذاری غلط است و امیدوارم که اصلاح کنیم.