با روی کار آمدن دولت یازدهم، رشد بهرهوری صنعت قطعه سازی را شاهد بوده‌ایم که این آمار در سال ۹۳ به ۶۱درصد رسید و در سال ۹۴، با تشدید رکود بر صنایع تولیدی باردیگر به ۵۴.۱درصد کاهش داشته است.
به گزارش رتبه‌آنلاین، بررسی شاخص های بهره وری در صنعت خودرو ایران گویای نوسان این حوزه در سالهای اخیر بوده است.
در مجموع، ۲ هزار واحد تولیدی قطعه سازی در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۱۲۰۰ واحد آن به تولیدکنندگان رسمی و دارای مجوز تعلق دارد و ۸۰۰ واحد دیگر نیز مربوط به قطعه سازانی است که غیررسمی و بدون شناسنامه که معمولاً در بخش بازار لوازم یدکی فعالیت دارند.
از میان تولیدکنندگان رسمی این صنعت نیز، به دلیل شرایط نامناسب تولید که طی سال های گذشته، تعداد واحدهای فعال و نیمه فعال در حال حاضر به ۶۰۰ واحد تنزل پیدا کرده و مابقی، یعنی ۶۰۰ واحد دیگر در حال تعلیق یا تعطیلی قرار دارند و بیش از نیمی از نیروی کار فعال در این واحدها از چرخه کار خارج شده اند.
صعود و سقوط بهره وری سرمایه قطعه سازان خودرو
بررسی ۶۵ شرکت در گروه ساخت قطعات خودرویی از سوی دبیرخانه مسابقه ملی بهرهوری با کنار گذاشتن ۱۶ شرکت آغاز شد؛ چرا که این شرکت‌ها فاقد صلاحیت در بخش «بهرهوری سرمایه» بودند.
در میانگین‌گیری شاخص«بهرهوری سرمایه به مقدار ثابت سال ۱۳۸۳» که از سال ۸۹ تا ۹۴ توسط این دبیرخانه جمع‌آوری شده، شرکت‌های منتخب در سال ۸۹، آمار ۵۲.۹درصدی را از خود به ثبت رساندند.
در دوره ذکر شده سال ۹۰ به دلایلی همچون افزایش قیمت خودرو و تزریق نقدینگی که در دولت دهم بود، این میانگین به بالاترین حد خود یعنی ۶۴درصد رسید ولی در ادامه، روند نزولی میانگین شاخص بهرهوری طی دو سال به بالای ۱۰درصد رسیده که به ترتیب در سالهای ۹۱ و ۹۲، این شاخص به ۵۲.۸ و ۵۳.۳درصد رسید.
بر پایه اطلاعات اماری که از بررسی شاخص‌های بهره وری این صنعت بدست آمده ، با روی کار آمدن دولت یازدهم و جلوگیری از رشد نرخ تورم و ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد، آمار و شاخص‌های اقتصادی پس از چند سال رکود و نزول توانست رنگ رشد بهرهوری را شاهد باشد که این آمار در سال ۹۳ به ۶۱درصد رسید اما برای سال ۹۴ نیز با تشدید رکود بر صنایع تولیدی، باردیگر میزان بهرهوری در شرکت‌های قطعه‌سازی کاهش یافت و اینبار این عدد بر روی ۵۴.۱درصد تثبیت شد.
درصد تغییرات بهرهوری
بررسی «درصد تغییرات بهرهوری سرمایه (سال پایه ۱۳۸۹) هم گویای این حقیقت است که بهترین وضعیت گروه ساخت قطعات خودرو، سال ۹۳ بوده است .
میانگین این سال، بهترین بوده و تغییرات بهرهوری با رشد ۱۱۵.۳ درصدی بوده است .
پس از آن سال ۹۰ با ثبت ۱۲۱.۱ درصد تغییر به نسبت سال پایه «سال پایه ۸۹» بوده و «شرکت رادیاتور ایران» در سال ۹۳، توانسته با ۴۲۴.۷ درصد بیشترین تغییر را در مجموع ۱۶ شرکت برگزیده داشته باشد.
به دنبال آن، شرکت «ریخته‌گری تراکتورسازی ایران» با ۴۱۹.۶ درصد و سپس شرکت «تولید محور خودرو» با ۳۲۸.۳درصد توانستند در این سال با تغییرات محسوسی مواجه شوند.
بهرهوری هزینه نیروی کار در صنعت قطعه سازی، یشاخصی است که در این گزارش بررسی شده است.
مفهوم این شاخص آن است که به ازای یک واحد ریالی که بابت جبران خدمات پرداخت شده چه میزان ارزش‌افزوده ایجاد شده است. در این بخش هم هفت شرکت مورد بررسی نهایی قرار گرفته و میانگین این گروه قطعه سازان از سال ۸۹ تا ۹۳ مورد ارزیابی قرار گرفت.
بهترین سال میانگین رقابت‌پذیری نیروی کار در سال ۹۱ بدست آمد که رقمی بر رشد ۷.۴درصدی بدست آمد و طی مدت ذکر شده، هیچگاه این میانگین، رشد بالای ۶درصدی را تجربه نکرد.
طبق جدول، شرکت «مگاموتور» با ثبت بهترین ارقام در بین شرکت‌کنندگان این جشنواره توانست آمار مناسبی از خود را برجای بگذارد که برای مثال در همان سال ۹۱، این شرکت رشد ۵۷.۵ درصدی را از خود برجای گذاشت و البته سال ۹۲ که به‌عنوان ضعیف‌تری سال این شرکت در جدول قابل مشاهده بوده، آمار ۲۸.۲درصدی ثبت شده است.
البته شرکت «ریخته‌گری ایران‌خودرو» نیز در این جدول، نمایش ضعیفی را به نسبت دیگر رقبا از خود نشان داد که نهایتا توانست در سال ۹۳، رشد ۳ درصدی را تجربه کند.
وضعیت نا مناسب بهره وری هزینه نیروی کار
اگر بخواهیم سال ۸۹ را به عنوان سال پایه با شاخص ۱۰۰ درنظر بگیریم، تنها در سال ۹۱ قطعه سازان توانستند آماری بالاتر در بخش نیروی کار را از خود به ثبت برسانند و در ۳ سال دیگر،هیچگاه آمارها به سال پایه نزدیک نشد.
بر همین اساس، در سال ۹۱، میانگین گروه ساخت قطعات خودرو به ۱۲۶.۲ درصد رسید که این آمار در سال۹۱ روند نزولی خود را آغاز و با کاهش ۳۳.۲درصدی به ۹۳ درصد رسید و از آن پس هم درسال‌های ۹۲ و ۹۳ به ترتیب اعداد ۹۰.۱ و ۸۴.۱ را شاهد بودیم که رکود خودروسازی و نبود نقدینگی در این صنعت مهمترین عامل پهن شدن چتر رکودی بر قطعه‌سازان بود.
میانگین گروه قطعه سازان در این بخش، باردیگر سال ۹۰ را به‌عنوان بهترین سال قطعه‌سازان می‌بیند چرا که میانگین بهرهوری کل در این سال به عدد ۹۲.۳ درصد رسیده و تقریبا در سالهای دیگر میانگین حداقل ۴۰درصد پایین‌تر از سال ۹۰ به ثبت رسیده است. در سالهای ۸۹ و ۹۲، دقیقا دوسالی که صنعت خودرو در گیرودار منابع مالی بود این میانگین در این ایام به ۵۰.۷درصد رسید.
در آخرین جدول که مورد بررسی قرار گرفته تقریبا تمامی سال‌ها به غیر از سال ۹۰، میانگین‌ها نزدیک به سال پایه بوده و تنها در این سال، امار ۱۸۲.۱ درصدی بدست آمده است ؛ آمارهای ارائه شده برای سال ۹۱ برابر با ۹۸.۳ درصد، برای سال ۹۲، ۱۰۰.۱ و برای سال ۹۳، ۹۸.۳ درصد به‌دست آمده است که این جدول نیز به شرح زیر اعلام شده است.
بر اساس آمارهای ذکر شده درمی‌یابیم که طی سال ۹۰ در بازه زمانی سالهای ۸۹ تا ۹۴ بهترین سال از لحاظ شاخص‌های بهرهوری طی این ایام بوده است.
طبق آمارهای بدست آمده، در این مدت میزان یک میلیون و ۴۱۲هزار و ۲۲۰ دستگاه خودروی سواری تولید شد، که نسبت به مدت مشابه سال ۸۹ حدود ۴ درصد رشد داشته است.
در این مدت، بیشترین خودروها در گروه خودروهای سواری شامل پراید نسیم و صبا ۵۸۹ هزار و ۹۰۳ دستگاه، انواع پژو ۴۰۵ اعم از انژکتوری و دوگانه سوز بالغ بر۱۷۸ هزارو ۷۳۱ دستگاه، پژو ۲۰۶ به تعداد ۱۶۷ هزار و۵۳۶ دستگاه، سمند به تعداد ۱۴۱ هزارو۷۵۳دستگاه ،پژو پارس به تعداد ۹۱هزار و۳۵۹دستگاه، ؛تندر۹۰ به تعداد ۹۱ هزار و ۲۴ دستگاه، تیبا بالغ بر۳۲ هزارو ۴۹۲ دستگاه تولید شده است.
همچنین در این مدت تولید پژو روآ به تعداد ۲۰ هزار دستگاه، ریو به تعداد ۱۷ هزار و ۶۶۹ دستگاه پژو ۲۰۷ آی به تعداد ۱۱هزار و ۱۷۲ دستگاه، مگان به تعداد ۱۱هزار و ۹۱۴دستگاه، ماکسیما به تعداد ۲ هزار و ۶۸۸دستگاه و تینا به تعداد یک هزارو ۳۹۵ دستگاه بوده است.
سایر گروه های خودروسازی طی ۱۲ ماهه گذشته، در گروه وانت بالغ بر۱۸۹ هزار و۲۱۷ دستگاه، در گروه کامیون به تعداد ۳۳هزارو ۳۳۷ دستگاه، در گروه مینی بوس به تعداد ۳هزارو ۴۶۰ دستگاه و در گروه اتوبوس بالغ بر۲ هزارو ۴۶۴ دستگاه تولید شده است.
این گزارش می افزاید که در اسفند ماه سال ۹۰ تولید انواع خودرو به مرز ۵۹ هزارو۶۷۶دستگاه همچنین در همین مدت تولید خودروهای سواری نیز به تعداد ۴۱هزارو ۲۵۹ دستگاه تولید شده است.