شهر کوچک نوش آباد در استان کاشان به واسطه شهر زیرزمینی که دارد و آیین‌هایی که هر ساله در ماه محرم برگزار می‌شود، شهرت پیدا کرده است. جاذبه‌هایی که هر ساله گردشگران زیادی برای بازدید از آنها به این شهر سفر می‌کنند.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، یکی از بزرگترین مراسم عزاداری آئینی محرم کشور هرساله در نوش‌آباد برگزار می‌شود. این مراسم که شامل سقاخوانی، کتل، تعزیه‌خوانی، مراسم خیل عرب و خیمه‌سوزی، سقایی و چاووش‌خوانی، کشته‌برداری، بازآفرینی حوادث کربلا تا شام در محرم از زمان ورورد قافله حضرت امام حسین(ع) به کربلا تا بازگشت کاروان اسرا به کربلا، بازسازی مراسم دفن شهدای کربلا توسط قوم بنی‌اسد است، در روزهای دوم و صبح عاشورا تا عصر روز دوازدهم محرم در مجموعه‌های فرهنگی ــ مذهبی خیمه‌گاه حسینی، علقمه و آستان امامزاده محمدبن زیدبن علی‌بن ابیطالب(ع) شهر نوش‌آباد برگزار می‌شود.
اوج برنامه‌ها و مراسم نیز در دهه‌ی اول، روزهای دوم و هشتم و در ادامه یازدهم و دوازدهم ماه محرم و اربعین حسینی برگزار می شود که در آن آیین ورود امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) به سرزمین کربلا تا شهادت و اسارت اهل بیت(ع)، تدفین امام و ۷۲ تن از یارانش در قالب بزرگترین تعزیه و مراسم آیینی انجام می‌شود.
امسال نیز همزمان با هشتمین روز محرم حرکت کاروان اولیاء در قالب ابا عبدالله، یاران و اهل بیتش، خاندان بنی هاشم، گروه ملائکه دوزخ، حوریان بهشتی، سپاه اجنه، ملائک مقرب و سپاه اشقیاء در قالب لشگر یزید، ابن سعد، حرمله، ارزق شامی، حکیم بن طفیل، شمر به همراه ۱۰ گروه از نوازندگان سازهای ضربی و بادی در دسته‌های چند نفره در شکلی کاملا منسجم که در ابتدا این گونه به نظر نمی‌رسد با طراحی لباس و گریم‌هایی که دیگر کاملا باور پذیر هستند، راهپیمایی می‌کنند.
آیین‌های «سقاخوانی» و «کتل کردن کودکان» در نوش آباد سال ۱۳۹۵ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است. آیین‌ها و سنت‌های بسیاری در منطقه کاشان وجود دارد که حامل هزاران سال فرهنگ و معنویت مردمان ایران زمین بوده و ثبت آنها به عنوان عناصر هویت بخش منطقه کاشان اهمیت جهانی دارد و در توسعه این منطقه بسیار موثر است.
کتل زیباترین و باشکوه‌ترین تجلی آیین‌های نوش آباد و شامل عناصر متعدد رمزی و زیباشناختی است. کتل، کودکی‌ست که روز عاشورا بر اسب می نشانند و جلو هیئت عزادار حرکت می‌دهند. یکی از معانی کتل اسب تزئین شده است. در نوش آّباد کتل عبارت است از اسبی تزئین شده که بر آن کودکی را می‌نشانند.
گفته می‌شود، این سنت تا جایی که در تاریخ گم می‌شود در آیین‌های نوش آباد برگزار می‌شده است. قبل از تولد کودک نذر می‌کنند که اگر نوزاد پسر بود او را کتل کنند. در اولین یا دومین عاشورای بعد از تولد او اسبی یا قاطری تهیه کرده و پس از تزیین کودک را روی آن می نشانند. اسب را با پارچه‌های رنگارنگ تزیین کرده و در جلو زین اسب دو میوه شبیه به هم مانند پرتقال یا سیب در کاردی فرو کرده و دو کبوتر نیز کنار آن می‌گذارند، هچنین تنگ آبی را نیز به همراه آن می‌آورند. در حین حرکت برای هر کتل شخصی نیز مداحی و منقبت خوانی می کند. یک یا دو شاطر نیز در کنار هستند.
این شاطران نوجوانانی هستند که لباس سبز پوشیده و با چوبدستی و تنگ آب، کتل را همراهی می‌کردند. پس از پایان مراسم صاحبان کتل نذر غذا به جا می‌آورند و مردم را برای خوردن ناهار عاشورا به منزل دعوت می‌کنند. هیئت عزاداری پنجگانه نوش آباد در روز عاشورا هر سال حدود پنجاه کتل دارند. کتل را نماد حضرت علی اصغر می‌دانند، گر چه این سنت با آیین‌های برکت بخشی، باران خواهی و حاصلخیزی ایرانی که کودکان در آن نقش محوری دارند ارتباط اساسی دارد.
سقایی نیز از با وقارترین آیین‌های عزاداری محرم است که در شهرهای مختلف ایران رواج دارد و هیئت مختلف سقایی در شهرهای همدان، کاشان، تهران، تبریز، قم، یزد، اراک، کرمان، آران و بیدگل، نوش آباد، نیاسر و حتی شهرهای عتبات عالیات در عراق به شکلی با شکوه این آئین را برگزار می‌کنند.
سقایی در نوش آباد از شب بعد از عید غدیر شروع و تا روز عاشورا ادامه دارد. بنابر گفته محققان آیین‌های عزاداری مانند حجت الاسلام سیدحسین معتمدی، سقایی نوش آباد باشکوه‌ترین سقایی در ایران است در حسینیه‌های پنجگانه نوش آباد در محلات توی ده، بالاده، دربریگ، جویباره و شیخ آباد سقایی برگزار می‌شود.
سقایی ذکر مصائب وارده بر عترت رسول خدا به ویژه امام حسین(ع) و یارانش به صورت نوحه سرایی دسته جمعی و هماهنگ بدون سینه زنی و زنجیرزنی و سنج و طبل زنی است، به طوری که ذکرها به صورت شعر و در قالب نوحه‌های حزین و سنگین بر گرفته از مقام‌های موسیقی سنتی ایرانی و غالباً در مایه‌های شور، دشتی، ابوعطا، همایون، شوشتری و افشاری که از جمله مقامات موسیقی سنتی و عامیانۀ ایرانی است خوانده می‌شود.
زیبایی، متانت و سبک موسیقیایی با شکوه و سنگین سقایی بسیار تأثیرگذار و شورانگیز است. در کنار لحن آهنگین خوانندگان آنچه بیشتر جلوه می‌کند، اشعار به کار رفته در این نوحه‌ها و محتوای مفاهیم قرآنی و عرفانی و همچنین لطایف ذوقی و حقایق تاریخی و باورهای اسطوره‌ای آن است که اشعار سقایی را از سطح شعر عامیانه بالاتر آورده است.
عکس‌ها| از فروغ محمدی‌نیا
