باید به افزایش بهره وری توجه ویژه ای شود.
افزایش بهره وری در سطح بنگاه ها و فعالان اقتصادی، افزایش دسترسی به آمارهای دقیق در بخش بهره وری و ایجاد فرهنگ بهره وری مقوله‌هایی است که سالهاست در میان صاحبنظران اقتصاد ایران تحلیل می شود تا به عملگرایی نزدیک شود. در تمام اسناد بالادستی و سیاست های کلی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری هم به موضوع بهره وری به طور خاص نگریسته شده و قوانین خوبی موجود است که باید از آنها استفاده شود. در این حوزه ، کمتر کسی است که در اقتصاد ایران بر اهمیت این موضوع واقف نباشد؛ اما در عمل آن چیزی که رخ می‌دهد با این واقعیت مطلوب و بهره ور همگون نیست و اجرایش به اندازه تاکیدات بالا دستی نیست.
یکی از مهمترین بخش های اقتصاد ایران که کار برنامه ریزی و مدیریت و بودجه ریزی را دارد ، سازمان مدیریت است که با ریاست محمد باقر نوبخت اداره می شود. نقش او سازمان متبوعش در توجه و هدایت ارکان اقتصادی به موضوع بهره وری قابل اعتناست و از همین رو بررسی دیدگاه های این مدیر اجرایی کشور خواندنی است. در ادامه با موضوع بهره وریف نگرش نوبخخت را بررسی کرده ایم که می خوانید:
باید از بهره وری استفاده کنیم
محمد باقر نوبخت افزود: برای رشد اقتصادی 8 درصد و به بالا باید از طریق افزایش سرمایه گذاری عمل شود یا از طریق افزایش بهره وری اقدام کنیم.
وی افزود: سرمایه گذاری تابع عوامل متعدد و پیچیده و منابع آن هم محدود است و باید به افزایش بهره وری توجه ویژه ای کنیم.
نوبخت گفت : افزایش بهره وری در شرایط کنونی اقتصاد ایران نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور اضافه کرد: متاسفانه در دو سال اول اجرای برنامه پنجم توسعه نیز رشد سرمایه گذاری که طبق قانون باید به طور متوسط 12 و دو دهم درصد باشد در سال گذشته و امسال منفی بوده است.
افزایش بهره‌وری با بودجه‌ریزی عملیاتی
محمدباقر نوبخت، با اشاره به سابقه۶۵ ساله برنامه ریزی برای توسعه در ایران گفت: باید به سمت بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد برویم زیرا با وجود اجرای ۲ برنامه هفت ساله از سال ۱۳۲۷ و سه برنامه پنج ساله تا سال ۵۷ و نیز اجرای مجدد برنامه های توسعه از سال ۶۷ هنوز به توسعه یافتگی نرسیده‌ایم و این نشان می‌دهد در اصل برنامه‌ها مشکل نداریم بلکه در تعیین و اجرای برنامه‌ها مشکل داریم .
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری بودجه را محمل دموکراسی توصیف کرد وگفت: درواقع بودجه محمل اراده عمومی در نحوه پرداخت است که محل تخصیص آن نیز مجلس شورای اسلامی است .
معاون برنامه‌ریزی رییس‌جمهوری در ادامه با بیان این نکته که بحثهای نظری بودجه‌ریزی به حد کافی در کشور وجود دارد افزود: امروز زمان عمل و اراده و فراهم آوردن بستر لازم برای عملیاتی کردن این مباحث است.
نوبخت با اشاره به اهمیت بهره‌وری گفت: با توجه به موانع موجود از جمله تحریمها در کشور،گاهی امکان تخصیص بودجه در حد مصرف کشور وجود ندارد و در این شرایط باید میزان بهره‌وری را افزایش دهیم.
وی ادامه داد: با این رویکرد باید به سمت بودجه‌ریزی نه بر اساس افزایش بودجه که به سمت بودجه‌ریزی برمبنای عملکرد برویم.
نوبخت یکی دیگر از مراحل مهم تخصیص بودجه را تصویب آن در مجلس عنوان کرد و گفت: باید هم در نحوه ارایه بودجه توسط دولت به مجلس تغییراتی داده شود و بیشتر از ماده و تبصره‌های بودجه، وضع موجود را برای نمایندگان مردم تبیین کنیم. همچنین مجلس نیز باید روی اهداف کمی بیشتر متمر‌کز شود.
معاون برنامه‌ریزی رییس‌جمهوری در ادامه با تأکید بر اهمیت نظارت در بحث بودجه افزود: درکنار تبیین وضع موجود و تغییر نحوه ارایه بودجه به مجلس باید نقش جدی‌تری برای نظارت اعم از قضایی و حتی نظارت غیردولتی بر بودجه قایل شویم.
ساعات کار و بهره وری
محمدباقر نوبخت ، سخنگوی دولت، در این حوزه ساعات کار را از جمله عوامل موثر در بهره‌وری می‌داند و پیش از این خاطرنشان کرد: با توجه به تقلیل رشد اقتصادی به 0.1 درصد و با توجه به اینکه با محدودیت منابع در سرمایه‌گذاری مواجه هستیم، انتظار داریم که به‌طرق مختلف بهره‌وری از جمله بهره‌وری نیروی انسانی افزایش پیدا کند.
وی افزود: متاسفانه مطالعات انجام شده در ماه‌های گذشته بیانگر واقعیتی مبنی بر اینکه تعداد ساعات کار کارکنان دولت بر اساس مصوبه صریحی که در ماده 87 قانون خدمات کشوری وجود دارد، باید 44 ساعت باشد، اما عملا کمتر از 44 ساعت در هفته است.
نوبخت با اشاره به محاسبات انجام شده همچنین گزارش‌های دریافت شده از دستگاه‌های مختلف گفت: دولت به این نتیجه رسید در حالی ساعات کارکمتر از 44 ساعت است که با توجه به اینکه در آذر و تیر 89 به علت شرایط آب و هوا یک ساعت از کار کارکنان کمتر شده بود، بعد از اینکه اوضاع اقلیمی به حالت عادی برگشت، تعداد ساعات به حالت اولیه بازنگشت.
نوبخت افزود: از آنجا که دولت تدبیر و امید خود را موظف به اجرای قانون می‌داند باید بهره‌وری را در جهت میزان ساعت کار افزایش دهد.
تعدد بند‌ها و بهره‌وری
معاون رئیس جمهور همچنین با اشاره به اینکه تعدد تبصره و بند در لایحه بودجه موجب بهبود روش و افزایش بهره‌وری نمی‌شود، در سال 93 گفت: در بحث هدفمندی یارانه‌ها آنچه وظیفه دولت بود انجام گرفت و افکار عمومی روی همه چیز قضاوت خواهد کرد.
وی ادامه داد: مجلس تاکید بر اصلاح سیاق تهیه و تدوین بودجه دارد و ما هم در قانون بودجه سال 93 در قالب 21 تبصره این کار را انجام دادیم.
