باغ تاریخی پهلوان پور در محله‌ی مزویر آباد شهرک شهید زارعین در مهریز یزد قرار دارد و متعلق به فردی به نام ” حسن ملارضا” بوده است. این باغ بعد از او، به دامادش “علی پهلوان” تعلق گرفت. اما چرا این باغ تا این اندازه مورد توجه است؟ خب باید بگوییم که باغ پهلوان پور از گذشته دارای جاذبه‌ی خاصی بوده است که به دليل روان بودن آب در داخل آن می‌باشد. اين آب از قناتی مشهور به “حسن آباد” سرچشمه می‌گيرد و به جز باغ پهلوان‌پور، به طور مستقيم از هيچ يك از باغ‌های منطقه عبور نمی‌كند.
این عمارت در زمان زندیه احداث و در زمان قاجار مرمت و بازسازی شده است؛ به همین جهت می‌توان زیبایی‌های منحصربه‌فرد هر دو دوره را در آن دید. با اینکه باغ در استان یزد واقع شده که از استان‌های کویری و گرم ایران محسوب می شود، هوایی خوش و مطبوع و خنک دارد و در سرمای زمستان هم می‌توان در بنای «زمستانخانه» لَختی در گرمای طبیعی بنایی ایرانی به سر برد. جز درختان کهن و تنومندِ چنار، درختان خرمالو و انار و بادام هم در باغ کاشته شده که همچنان ثمربخش‌اند و می‌توان در فصل‌های مختلف از دیدن میوه‌های آن‌ها لذت برد.
باغ پهلوان پور از لحاظ معماري نمايانگر تغييرات سبك باغسازي كهن ايراني به سمت و سوی باغسازی رايج امروزی است و شامل يك مجموعه‌ی ورودی، ساختمان كوشك (شربتخانه)، بنای زمستانخانه، بنای سرايداری، حمام و آشپزخانه است. سبك معماری آن تركيبی از معماری كوشكی و حياط مركزی است كه كوشك اصلی در مركز باغ قرار دارد، مسير عبوری آب در باغ نيز از اين محور است. علاوه بر اين محور اصلی، آب در دو محور ديگر نيز جريان دارد كه باغ آرايی حول اين دو محور به وجهی بسیار زيبا صورت گرفته است.
این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۳۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است همچنین این باغ در سال ۲۰۱۱ و طی نشست سی و پنجم در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید تا بر اهمیت آن بیش از پیش تاکید شود و امروزه نیز به عنوان هتل اداره می شود.
به نظر شما اینکه این مکان، حالا به هتل تبدیل شده است، کار درستی است؟ آیا نباید برای حفاظت از اینگونه بناها، جلوی چنین کاربری‌های را گرفت؟
