با گذشت بیش از دو ماه از وقوع سیلاب ویرانگر ، کم کم پرده ها کنار می روند تا مقصران این حادثه که خانه و کشاورزی بسیاری از مردم خوزستان را نابود کرد، شناسایی شوند.
از قدیم گفته اند ماه پشت ابر پنهان نمی ماند، ضرب المثلی که مصداق بارز این روزهای سیل زدگان در خوزستان است؛ سیل زدگانی که سیل خانه هایشان را خراب و محصولات زندگی شان را نابود کرد.
روزی که کشاورزان خوزستان به امید برداشت بیشتر محصول، می کاشتند، هرگز فکرش را نمی کردند که روزی سیل هرچه را رشته بودند، پنبه می کند.
به گفته کارشناسان و متخصصان علوم آب و محیط زیست، سیل فروردین ماه در تاریخ خوزستان بی سابقه بوده؛ بنابراین چنین حادثه بی سابقه ای طبیعتاً خسارت هایی نجومی به بار می آورد هر چند با وجود این همه سد نباید میزان خسارت های وارد شده به مردم نباید تا این اندازه ویرانگر می شد.
مهر نوشت:اگر معرفی مقصران حوادث قبلی مثل سیل فروردین ماه ۹۵ و برخی دیگر از بلایای طبیعی در لابلای کاغذها و گزارش های تحقیق و تفحص کمیته های حقیقت یاب ماند و اکنون در کنج قفسه ها خاک می خورد اما این بار داستان فرق می کند، برخی عزم خود را جزم کرده اند تا با شناسایی و معرفی مقصران حادثه بر درد سیل زدگان خوزستانی مرهم باشند.
در همین زمینه مدیرکل هواشناسی خوزستان با بیان اینکه با یک سال بارندگی نمی‌توان ترسالی اعلام کرد، اظهار می کند مدیران سازمان آب و برق اعلام کرده‌اند که پیش‌بینی‌های فقط ۱۰ درصد بالای نرمال بارندگی‌ها بوده در صورتی‌که بارش‌ها دو برابر ترسالی اتفاق افتاده است.
محمد سبزه زاری یادآور می شود: نخستین اطلاعیه در مورد احتمال بارش شدید باران را یکم فروردین و اخطاریه را دوم فروردین‌ماه در سه حوزه مارون، دز و کارون صادر کردیم و به سازمان آب و برق اعلام شد که هر چه سریع‌تر وضعیت سدها را مدیریت کنند.
وی تصریح می کند: مدیران سازمان آب و برق می‌توانستند ۲۰ روز قبل از رسیدن سیلاب به سدها آن‌ها را بازکرده و با نیاز به بازگشایی کامل دریچه‌ها و ایجاد خسارت برای مردم نشوند.
مدیرکل هواشناسی خوزستان با اشاره به زمان وقوع سیلاب فروردین ماه امسال، یادآور می شود: نخستین سیلاب ایجاد شده از استان‌های بالادست، ۱۱ فروردین به خوزستان رسید و ما تقریباً ۹ روز قبل از واقعه یعنی با همان استانداردهای آمریکا اخطاریه‌ها را صادر کردیم اما سازمان آب و برق به آن‌ها توجه نکرد.
پیش بینی فاقد دقت لازم
در حالی که مدیرکل هواشناسی خوزستان، توپ را به زمین سازمان آب و برق خوزستان می اندازد، اما مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با رد کردن ادعای هواشناسی استان، پیش بینی های هواشناسی خوزستان را فاقد دقت لازم می داند و قبول ندارد.
فرهاد ایزدجو، درباره سیلاب فروردین ماه امسال با اشاره به خطای پیش بینی های هواشناسی پیش از سیلاب اخیر می گوید: پیش بینی های هواشناسی تا شهریور ماه وقوع یک سال خشک را نشان می داد اما بعد از آن بود که پیش بینی ها تغییر کرد.
وی ادامه می‌دهد: سازمان هواشناسی بهمن ماه پارسال در جلسه شورای عالی آب، پیش بینی بارش در اسفند و فروردین ماه را ۱۰ درصد (۱۰ میلیمتر) بیش از نرمال اعلام کرده بود، در حالی که آنچه اتفاق افتاد بارش بیش از دو برابر میزان نرمال بود و در حوزه رودخانه کرخه بارش ها بی سابقه داشتیم.
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان تصریح می کند: در ماه های آبان و آذر ماه با پیش بینی ترسالی نظر خود را اصلاح کردیم، همانطوری که هواشناسی نیز اصلاح کرد.
ایزدجو با بیان اینکه پیش بینی بارش جزو وظایف سازمان آب و برق نیست، یادآور می شود: در حال حاضر این سازمان تنها می تواند پیش بینی رواناب را انجام دهد، اگر چه قبول داریم که پیش بینی هواشناسی باید به ماموریت های وزارت نیرو اضافه شود.
هواشناسی زیر مجموعه وزارت نیرو باشد
ایزدجو مدعی می شود: طبق گفته وزیر نیرو، سازمان هواشناسی باید زیرمجموعه این وزارتخانه باشد یا بر اساس نیازهای وزارت نیرو پیش بینی های خود را انجام دهد، زیرا وزارت نیرو مهمترین بهره بردار پیش بینی های هواشناسی است.
وی می افزاید: پیش بینی های هواشناسی با قطعیت اعلام می شد، در حالی که دقت پیش بینی های فصلی بسیار کم و غیرقابل اطمینان بود، این تصمیم را هیچکس نمی پذیرفت و منطقی هم نبود.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو باخبرنگار مهر با اشاره به اقدامات نمایندگان خوزستان در مجلس برای شناسایی و معرفی مقصران سیلاب اخیر می گوید: چند اقدام اساسی در این زمینه انجام شده و چون فرآیند پیگیری طولانی است آن را با حوصله جریان را دنبال می‌کنیم.
علی ساری می افزاید: همیشه زمان بروز رخدادها صحبت از پیگیری می شود ولی زمانی که اثراتش می‌رود، همه چیز تمام و معمولاً پرونده آن بحث نیز بسته می شود.
عدم رهاسازی به موقع آب
وی یادآور می شود: تاکنون بحث تحقیق و تفحص از سوی کل اعضای مجمع مطرح و خودم نیز دو سئوال اساسی در این زمینه مطرح کردم که یکی علت عدم رهاسازی به موقع آب و سئوال دوم در خصوص حق آبه تالاب های شادگان و هورالعظیم است.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی شهر تصریح کرد: این دو سئوال سند محکمی است در پاسخ به تمام داعیه داران سیاست های انتقال آب و رهاسازی به موقع آب است؛ این روزها خیلی شعار می‌دهند و مسئله را چنان برجسته می‌کنند که چرا این بلا سر مردم آمد در صورتی که اصلاً چنین چیزی نیست.
ساری ادامه می دهد: در نقاطی از استان کشاورزان خوزستانی از آب محروم هستند که نمونه بارز آن در حوضه آبی سد کرخه و سد دز قابل مشاهده است.
وی با بیان اینکه اثبات این حرف ها به سادگی قابل انجام است، می گوید: حرف‌هایی که زدم بی‌حساب و کتاب نیست و برای هر جمله خود از نظر تاریخ و اعداد و ارقام اعلامی سند و مدرک دارم.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی می افزاید: همه حساب و کتاب ها دقیق و بر اساس فرآیندها و متنی بود که خود سازمان آب و برق منتشر کرد.
ساری بیان می کند: اطلاعاتم مختص وزارت نیرو بود و به ریاست جمهوری ایران، دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی و رئیس قوه قضائیه ارائه دادم.
وی با درخواست از قوه قضائیه برای کمک به ساماندهی آسیب های بسیاری که در سیل به مردم خوزستان وارد شده می گوید: از ریاست قوه قضائیه خواستار شدم که از لحاظ قانونی این موضوع را دنبال و من از طریق صحن مجلس کمیسیون در حال پیگیری سئوالات هستم.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی در ادامه یادآور می شود: با برخی تصمیم گیری های اشتباه محصولات کشاورزانی که در آستانه درو بودند را نابود کردیم اما بعضی از مسئولان هنوز هم با منت با مردم صحبت و می گویند ما چنین و چنان کردیم.
ساری تصریح می کند: هرچند در عمل در مورد شدت سیلاب صحبت می شود ولی کسی درباره مدت زمان سیلاب صحبت نمی‌کند و خیلی‌ها از این حجم ادبیات به نفع خودشان استفاده می کنند تا کوتاهی لازم را در زمینه مدیریت آب پنهان کنند.
ساری با بیان اینکه دولت زحمات زیادی را در زمینه خدمات رسانی به سیل زدگان کشیده است، تصریح می کند: امیدوارم سازمان برنامه و بودجه برای تحقق وعده های وزارتخانه‌های مختلف در خصوص پرداخت خسارت سیل به مردم همکاری لازم را داشته باشد.
لایروبی مهم است
وی با تأکید بر اهمیت بالای لایروبی رودخانه ها یادآور می شود: بر خلاف اعلام برخی افراد در خصوص بی اهمیت بودن لایروبی ولی به عنوان نمونه در صورت انجام این کار آب ناشی از سیلاب به سمت بحره می رود.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی می افزاید: در مدت زمان کم ۶۰۰ مترمکعب آب از مسیر رودخانه به سمت تالاب شادگان هدایت شد اما در صورت اقدام عاجل تر می‌توانستیم مناطق دشت آزادگان را نیز نجات بدهیم.
به گفته ساری اگر این کار از اول اسفند انجام می شد، امکان نجات تمام مزارع پایین‌دست تا دشت آزادگان وجود داشت و این ادعا با مصاحبه های دقیق قابل انکار نیست.
تشکیل پرونده برای پرداخت خسارت
معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار خوزستان نیز با اشاره به آخرین اقدامات انجام شده برای پرداخت خسارت به سیل زدگان می گوید: تاکنون حدود یک هزار و ۱۰ پرونده مربوط به خسارت کشاورزی بررسی و در روزهای آینده به بانک ها اعلام می شود.
فاضل عبیات ادامه می دهد: مشکلات مربوطه به تسهیلات بلاعوض (جبران خسارت آبگرفتگی مزارع) برطرف شده و خسارت ها به تدریج به کشاورزان پرداخت می شود.
وی یادآور می شود: در بخش مسکن نیز تقریباً بیش از ۹۵ درصد ارزیابی ها انجام و به زودی نیز ۱۰۰ درصد می شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خوزستان با بیان اینکه ساخت و ساز در بحث روستایی شروع شده و تاکنون پیشرفت خوبی داشتیم، بیان می کند: تا پایان تابستان تعمیرات منازل مسکونی سیل زدگان و تا پایان سال هم کارهای احداثی را انجام خواهیم داد.
دیدار با سازمان بازرسی
دیگر نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی نیز درباره پیگیری های خود در زمینه معرفی مقصران حادثه سیلاب فروردین ماه امسال می گوید: با ریاست سازمان بازرسی کل کشور دیدار و ساماندهی میزان خسارت وارد شده به مناطق سیل زده، بهسازی مسیر امدادرسانی بیشتر، اعلام گزارش نهایی دلایل وقوع سیل خوزستان به سران سه قوه و معرفی خاطیان و مسببان این بحران را خواستار شدم.
جواد کاظم‌نسب الباجی با اشاره به ضرورت آسیب‌شناسی سیل خوزستان اضافه می کند: در جلسه با رئیس سازمان بازرسی کل کشور همچنین تسریع روند ارائه گزارش دلایل وقوع سیل خوزستان به سران سه قوه را خواستار شدم که وی از نهایی شدن این گزارش خبر داد.
وی تأکید می کند: اکنون وزارت نیرو اغلب بر سدسازی و پروژه‌های انتقال بین حوضه‌ای تمرکز دارد در حالی که باید با اتخاذ تدابیر کارشناسی از تکرار اتفاقات تلخ خشکسالی و سیل در مناطق پایین دست رودخانه‌ها جلوگیری کند.
نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی می گوید: احیا و احداث کانال‌های سیلاب‌بر از مهمترین کارهایی است که وزارت نیرو باید در دستور کار قرار دهد؛ همچنین لایروبی و رعایت حریم رودخانه‌ها و تقویت و پایش سیل‌بندها از جمله اقدامات لازم در پیشگیری از وقوع سیل است.
کاظم نسب الباجی ادامه می دهد: سازمان هواشناسی وقوع سیل در خوزستان را پیش‌بینی کرده بود که متأسفانه مدیران وزارت نیرو توجه لازم را نسبت به این پیش‌بینی‌ها نداشتند و به میزان کافی ذخیره سدها را کاهش ندادند که این مسئله خسارت جبران‌ناپذیری را به مردم و کشاورزان زحمتکش خوزستانی وارد کرد.
گذشت زمان ثابت می کند
هرچند سیلاب فروردین ماه امسال آمد و رفت اما مصائب پس از سیل همچنان در خوزستان ادامه دارد و این سیل زدگان هستند که روزهای سختی را سپری می کنند.
با وجود همه حرف ها و وعده های داده شده درباره شناسایی و معرفی مقصران سیلاب فروردین ماه امسال اما هنوز نه خبری از شناسایی مقصران است و نه گزارشی هم ارائه شده که در این بین سیل زدگان با خانه هایی خراب و زمین های آب گرفته منتظر معرفی مقصران سیلاب هستند.
سئوال اصلی اینجاست که آیا این بار مقصران سیلاب بدون هیچ گونه چشم پوشی و گذشتی به افکار عمومی معرفی و محاکمه می شوند یا اینکه این بار هم مثل دفعات قبل با چند گزارش کلیشه ای و نتیجه گیری های کلی مقصران حادثه در کنج امن و سایه ای باقی و افکار عمومی دور زده می شود.
سئوال دیگر اینکه آیا این بار سیلاب درس عبرت و تجربه ای تاریخی برای عدم تکرار حوادث بعدی با معرفی و شناسایی مقصران اصلی سیلاب می شود؟ گذشت زمان به این سئوالات پاسخ می دهد.
