سند چشم انداز پس از هزاران ساعت کار کارشناسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام و بررسی همه جوانب و وضعیت کشورهای منطقه سرانجام در آذر ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان برنامه بیستساله کشور و با عنوان «چشمانداز جمهورى اسلامى ایران در افق ۱۴۰۴ ه.ش» از سوى مقام معظم رهبری به رییسجمهورى وقت، محمد خاتمى، ابلاغ شد.
هم اکنون وقت آن است که کیفیت حکمرانی کشور را در رسیدن به این چشم انداز که توسط بالاترین مقام کشور ابلاغ شده ارزیابی نمود و هر یک از جناح های سیاسی کشور عملکرد خود را در رسیدن به این چشم انداز ارایه نمایند ، بدیهی است که پیروزی ده ها پدر و مادر دارد و شکست بدون پدر و مادر است و احتمالا هیچ کس این شکست بزرگ را بر گردن نخواهد گرفت و براحتی آنرا بر گردن عوامل خارجی و تحریم ها و استکبار جهانی خواهند گذاشت ، هر چند که در بررسی های کارشناسی این موارد دیده شده بود و با در نظر گرفتن همه این موارد این چشم انداز تهیه و ابلاغ گشت .
گزارش عملکرد دستیابی به این اهداف در آبان ماه سال 1395 توسط سازمان برنامه و بودجه با عنوان “مقایسه تطبیقی عملکرد اقتصاد ایران در مقایسه با کشورهای حوزه سند چشم انداز در دوره 1384-1394 و الزام های بهبود جایگاه ایران در سال های باقیمانده ” منتشر گردید.
این گزارش وضعیت ایران را بسیار دورتر از چشم انداز ارزیابی نمود و وضعیت کشور از سال 94 تاکنون هم با توجه به کاهش تولیدناخالص ملی و سایر عوامل حتی وضعیت را بدتر نموده و این موضوع باید مورد توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان کشور قرار گیرد. توجه به لوایح و طرح های مطرخ شده در مجلس باید به این چشم انداز و تسهیل دستیابی به آن معطف می شد که دیدیم که نشد ، برنامه ریزی ها و اجرای برنامه های توسعه باید ما را به این چشم انداز می رساند که نرساند و همه باید جواب دهند که چرا ؟
همه ما باید عملکرد خود را درهر جایگاهی که بودیم و هستیم ، روزنامه نگار ، فعال بخش خصوصی ، هنرمند ، نماینده مجلس ، وزیر ، وکیل ، رییس جمهور ، بسیجی ، سپاهی ، ارتشی ، مدیر ، معلم ، دانشجو و همه و همه باید پاسخگوی این عدم دستیابی باشیم ، واقعیت تلخی است که برآیند عملکرد همه ما عدم تحقق فرمان فرمانده کشور بوده است . ما سربازان خوبی نبوده ایم ، ژنرال های اقتصادی ما باید شرمنده باشند و بابت این شکست عذرخواهی کنند ، ژنرال های اجتماعی و احزاب ما باید شکست را بپذیرند ، ما شکست خورده ایم و باید دلایل آنرا بازخوانی کنیم والا بیست سال دیگر هم نسل بعدی را گرفتار بی کفایتی های خود خواهیم کرد.
متن چشم انداز 1404 را بار دیگر مرور کنیم و با وجدان خود خط به خط بخوانیم و عملکرد خود را در جلوگیری از تک به تک این موارد و عدم تحقق آن مرور کنیم ، شاید باید برویم و خانه بنشینیم ، شاید باید بازنشسته شویم و صندلی هایمان را ول کنیم ، دوستانی که مسبب این شکست تاریخی هستید ، عملکرد شما همین است که می بینیم ، بگذارید خردمندان و صالحان و اندیشمندان وارد صحنه شوند و کشور را به دست گیرند شاید بیست سال دیگر سرمان بالا باشد و از فرزندان خویش بابت عدم تحقق اهداف بلند فرمانده خجالت نکشیم
متن سند چشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران
با اتكال به قدرت لايزال الهي و در پرتو ايمان و عزم ملي و كوشش برنامهريزي شده و مدبرانهی جمعی و در مسير تحقق آرمانها و اصول قانون اساسي، در چشمانداز بيست ساله:
ايران كشوري است توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقه، با هويت اسلامي و انقلابي، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بينالملل.
جامعه ايراني در افق اين چشمانداز چنين ويژگيهايي خواهد داشت:
– توسعه يافته، متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود و متكي بر اصول اخلاقی و ارزشهاي اسلامي، ملي و انقلابی، با تأكيد بر مردمسالاري ديني، عدالت اجتماعي، آزاديهاي مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسانها و بهرهمند از امنيت اجتماعی و قضايی
– برخوردار از دانش پيشرفته، توانا و توليد علم و فناوري، متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعی در توليد ملي
– امن، مستقل، مقتدر با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه جانبه و پيوستگي مردم و حكومت
– برخوردار از سلامت، رفاه و امنيت غذايي، تأمين اجتماعي، فرصتهاي برابر، توزيع مناسب نهاد مستحكم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعيض و بهرهمند از محيط زيست مطلوب
– فعال، مسئوليتپذير، ايثارگر، مؤمن، رضايتمند، برخوردار از وجدان كاري، انضباط، روحيهي تعاون و سازگاري اجتماعي، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شكوفايی ايران و مفتخر به ايراني بودن
– دست يافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقهي آسياي جنوب غربي (شامل آسياي ميانه، قفقاز، خاورميانه و كشورهای همسايه)، با تأكيد بر جنبش نرمافزاری و توليد علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاي نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل
– الهامبخش، فعال و مؤثر در جهان اسلام، با تحكيم الگوي مردم سالاري ديني، توسعهي كارآمد، جامعه اخلاقي، نوانديشي و پويايي فكري و اجتماعي، تأثيرگذار بر همگرايي اسلامي و منطقهاي براساس تعاليم اسلامي و انديشههاي امام خميني (ره)
– داراي تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزت، حكمت و مصلحت
ملاحظه:
در تهيه، تدوين و تصويب برنامههاي توسعه و بودجههاي ساليانه، اين نكته مورد توجه قرار گيرد كه: شاخصهای كمي كلان آنها، از قبيل: نرخ سرمايهگذاري، درآمد سرانه، توليد ناخالص ملي، نرخ اشتغال و تورم، كاهش فاصله درآمد ميان دهكهاي بالا و پايين جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و تواناييهای دفاعی و امنيتی، بايد متناسب با سياستهای توسعه و اهداف و الزامات چشمانداز، تنظيم و تعيين گردد و اين سياستها و هدفها به صورت كامل مراعات شود.