علی پاکزاد|
دکتر فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی در سخنانی راه حل مقابله با فساد را شفاف سازی و الکترونیکی کردن فرآیندها دانسته است ولی آیا زمانی که ثبت سفارش کالا از طریق سیستم های الکترونیکی انجام می شود، فسادی رخ نداده آیا در پیش فروش خودرو که آن هم الکترونیکی است هیچ فسادی رخ نمی دهد؟
تجربه شما در مورد تدوین برنامه دولت الکترونیک و فعالیت هایتان در وزارت بازرگانی برای برنامه ریزی و قوانین مربوطه قابل تقدیر است،اما متاسفانه باید گفت آنچه که برای مقابله با فساد لازم است بسیار فراتر از مکانیزه کردن فرآیندها یا الکترونیکی کردن آنهاست.
نهادهایی که از شفافیت گریزانند؛ قوانینی که بیش از اصلاح امور باعث ایجاد رانت می شوند؛ مجریانی که طی سال ها خود به قانون گریزی مبتلا شده اند و در نهایت جامعه ای که در این میدان بوروکراسی برای انجام امور خود به نهادینه شدن روابط ناسالم تن داده اند؛ همه و همه بسترهایی را ایجاد می کنند که هر مکانیزمی برای اجرای امور در این بستر آورده و به اجرا گذارده می شود؛ سر انجامی جز فساد نخواهد داشت.
همان طور که اشاره شد در مورد ثبت سفارش در همین ابتدای سال شاهد بودیم که فسادی گسترده رخ داد و در نهایت گزارش های منتشرشده به این اشاره داشت که سیستم ها هک شده‌اند!
به عبارت دیگر فساد و منافع فساد و ابعاد برخورد با فساد معادله ای ساخته است که در آن منفعت قانون مداری بسیار پایین تر از تن دادن به فساد است و در این معادله ابزارهای الکترونیکی، یا به قول شما الکترونیکی شدن فرآیندها، تنها و تنها به سرعت گسترش فساد کمک کرده و نمی تواند با آن مقابله کند.
شما به شفافیت اشاره داشتید. سوال اینجاست که کدام فرآیندها و توسط چه کسانی باید شفاف سازی شود؟ در همین ابتدایی ترین موضوع شفاف سازی شاهد هستیم نهادهای اجرایی حاضر به پاسخگویی و عضویت در سامانه های دولتی نیستند و چه بسا با این نگرش به موضوع نگاه می کنند که اصلا چرا مردم باید از کارکردها و عملکردهای ما مطلع شوند؟!
یعنی نهادهایی که بنا به گفته مقام معظم رهبری، رئیس جمهوری، روسای قوای مقننه و قضائیه و … خادم ملت هستند، مردم را محل اعراب ندانسته و اگر به ایشان گفته شود که به مردم گزارش دهید گویی مورد اهانت قرار گرفته اند، در چنین ساختاری به نظر شما الکترونیکی شدن فرآیندها اصلا شدنی است؟
به عنوان وزیر اقتصاد شما و دو وزیر پیش از شما چقدر در آنلاین کردن خزانه دولت موفق بوده اید؟ چقدر دستگاهها در این امر با شما همراهی کردند؟ آیا در چنین ساختاری می توانید با مفاسد مقابله کنید؟
دولت یازدهم و دوازدهم وعده اصلاح قوانین متناقض و متضاد فضای کسب و کار را داده بودند، قوانینی که اگر اصلاح می شدند، با فرآیندها و بدون فرآیندهای الکترونیکی امکان مبارزه با مفاسد فراهم می شد. شما در صورتی که واقعا به دنبال مقابله با مفاسد هستید؛ بگویید کاهش ارزش پول ملی چقدر در نافرمانی کارکنان دولت از قوانین و افزایش مفاسد موثر بوده است؟ شما بگویید کارمندی که حقوقش کفاف حداقل زندگی را نمی دهد چقدر می تواند در مقابل این ساختار نابسامان مقاومت کرده و آلوده نشود؟ شما بگویید در ساختار مبتنی بر ژن های خوب که شایسته سالاری را به حاشیه رانده مناصب با کدام هدف دست به دست می شود؟ آقای وزیر آنچه شما می گویید نقش ایوان است، خانه از پای بست نیاز به اصلاح دارد.
