مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: روش‌های سنتی زرگری یزدی در حوزه آثار ناملموس فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، سید مصطفی فاطمی، روش ساخت زنجیر هل ملیلیه یزدی، ساخت زنجیر توپ ملیله یزدی، ساخت زنجیر هِل و گُل، شیوه ساخت زنجیر کلافه‌ای و هنر ساخت دست بند اشرفی را از جمله فنون یزدی‌ها در روش‌های سنتی زرگری دانست و خاطرنشان کرد: این روش سنتی در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
این مسئول گفت: با ثبت این آثار، تاکنون 78 اثر فرهنگی و تاریخی در حوزه ناملموس استان یزد در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته است.
وی با بیان این که استان یزد یکی از استان‌های تاریخی ایران و دارای تعداد بی‌شماری از آیین‌ها، رسوم، رشته‌ها، فنون و غذاهای با ارزش است، افزود: کلیه آداب و رسوم، بازی‌های محلی، رشته‌ها و فنون مختلف صنایع دستی و سنتی، مراسم‌های خاص مذهبی و غیر مذهبی گذشته در حال حاضر در معرض فراموشی قرار گرفتند. حراست از ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی که در برخی موارد به صورت سنتی انجام می‌شوند ضروری است.
طلای با عیار 20 در ایران تنها در استان یزد تولید می‌شود و بیشتر طلاهای تولید شده در استان یزد، ساخت دست است و یزد نسبت به جمعیتش بالاترین تعداد سازنده طلا را در کشور دارد. طلای با عیار 20 شفافیت بیشتری نسبت به طلای با عیار 18 دارد همچنین خوش‌رنگ‌تر، ملایم‌تر، پررنگ‌تر، دارای شکنندگی کمتر و مقاوم‌تر است.
پیش از این محمد خیراللهی، قدیمی‌ترین طلاساز استان یزد درباره علت علاقه زیاد یزدی‌ها به خرید طلای با عیار 20، توضیح داده، آداب و رسوم یزدی‌ها سبب می‌شود که به طلای با عیار 20 علاقه خاصی داشته باشند. رنگ طلای با عیار 20 برای یزدی‌ها رضایت‌بخش است و به همین دلیل آن را تقاضا می‌کنند. به طور کلی جنوب ایران طلای یزد را بیشتر دوست دارند و هنوز هم بعضی یزدی‌ها طلای با عیار 18 نمی‌خرند.
طلای خالص دارای عیار 24 است که با اضافه شدن مس و نقره در روند ساخت آن، دارای عیار 20 می‌شود. برای ساخت طلا، ابتدا طلا را در داخل “بوته” که از گل نسوز ساخته شده، ریخته و سپس آن را آب می‌کنند. پس از آن، طلای آب شده را در رژه (قالب) ریخته و سپس آن را چرخ می‌کنند. در حدود 60 سال پیش چرخی وجود نداشت و با چکش، طلا را نازک می‌کردند. در گذشته 12 ساعت طول می‌کشید تا با چکش طلا را نازک می‌کردند، در حالیکه امروزه با کمک چرخ برقی در حدود نیم ساعت، طلا را نازک می‌کنند و سپس با دست روی طلا طرح‌های مختلف ایجاد می‌کنند.
وی تصریح کرد: طلای با عیار 24 برای طلاسازان، خالص محسوب می‌شود که 20 نخود (واحد طلاسازی) طلا و 4 نخود مس و نقره دارد.
قدیمی‌ترین طلاساز استان یزد با بیان تفاوت‌های طلای ساخت دست با طلای تولید صنعتی، خاطرنشان کرده، طلاهای ساخت دست را می‌توان در هر زمان که بخواهند تغییر دهند ولی در طلای با ساخت صنعتی این کار امکان‌پذیر نیست. بر روی طلای ساخت دست، کار بیشتری انجام می‌شود در صورتی‌که در طلای ساخت صنعتی، کار زیادی صورت نمی‌گیرد. در ساخت برخی طلاها از آلیاژ برنج استفاده می‌شود که آلیاژ خوبی محسوب نمی‌شود و طلای ترکیب شده با آلیاژ برنج کیفیت خوبی ندارد.
در کشورهای دیگر طلاها با عیار 4 و 6 ساخته می‌شود و برایشان ساخت طلای با عیار 20 مفهومی ندارد. گردشگران خارجی اصلا اطلاعی از ویژگی‌های طلای یزد ندارند و به طلای یزد به عنوان یک کالای سنتی نگاه می‌کنند. البته ایرانیهای مقیم اروپا و آمریکا به طلای یزد علاقه بسیار دارند. در گذشته طلاسازی یزد دارای نظام استاد، شاگردی بوده است ولی هم اینک دیگر به مانند گذشته نیست. در گذشته 6 تا 7 سال طول می‌کشید تا یک شاگرد طلاسازی را در پیش استادش یاد بگیرد.
