در دهههای اخیر، کسبوکارهای بزرگ بیش از هر زمان دیگر جهانی شدهاند. بهرغم موج رو به افزایش سیاستهای حمایتگرایانه نظیر شیوع پوپولیسم سیاسی (که بهدنبال برگزیت و پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شدت گرفت)، رشد ملیگرایی اقتصادی و چالشهایی که در زمینه مهاجرت وجود دارد، کارشناسان معتقدند «جهانیشدن» به مسیر خود ادامه خواهد داد. در این رابطه آنابل گونزالس، رئیس گروه تجارت و رقابتپذیری بانک جهانی، ماه گذشته در سخنرانی با بررسی محیط تجارت خاطرنشان شد که «جهانی شدن» ادامه خواهد یافت. به تازگی نیز نظرسنجیای از ۱۹ کشور جهان صورت گرفته که نشان میدهد نگاه ملتهای جهان به «جهانیشدن» مثبت است. براساس این نظرسنجی، از میان ۱۹ کشور، مردم ۱۸ کشور با «جهانیشدن» موافقند. البته نباید فراموش کرد که چالشهای «جهانیشدن» همچنان بر قوت خود باقی هستند. نتایج این نظرسنجی جدید نشان میدهد گرچه خاستگاه اولیه جهانیشدن، اقتصادهای پیشرفته غربی بودهاند، اما در عصر کنونی شاهد یک تغییر روند جهانی در این زمینه هستیم و حالا این اقتصادهای شرقی و آسیایی هستند که رغبت بیشتری به جهانیشدن نشان میدهند. این درحالی است که روزبهروز از علاقه قدرتهای اقتصادی غرب همچون آمریکا و انگلستان به جهانی شدن کاسته میشود.
نظر موافق ملتها با «جهانیشدن»
شرکت اینترنتی-بینالمللی تحلیل داده و مطالعه بازار «یوگاو» که در لندن مستقر است، به تازگی نظرسنجیای انجام داده و در آن نظر شهروندان ۱۹ کشور جهان را درخصوص «جهانیشدن» جویا شده است. در این نظرسنجی بالغ بر ۲۰ هزار نفر از ۱۹ اقتصاد مهم جهانی شرکت کردهاند. براساس نتایج بهدست آمده، اکثر مردم جهان (که در این نظرسنجی نمونه ۱۹ کشوری بوده است) با اختلاف، نظر مثبت درخصوص «جهانیشدن» دارند و معتقدند «جهانیشدن» عاملی مثبت است. نتایج بهدست آمده از مجموع کشورهای مورد بررسی بیانگر آن است که حداقل ۷۰ درصد مردم نظر مثبت درخصوص «جهانیشدن» دارند. در این رابطه، اکثر کشورهایی که بیشترین علاقه را به «جهانیشدن» نشان دادهاند، کشورهایی هستند که بیشترین منفعت را از آن بردهاند؛ ملتهای به نسبت فقیر شرق و جنوبشرق آسیا. در این راستا، نظر مثبت ۹۱ درصدی مردم ویتنام بیشترین میزان در میان کشورهای مورد بررسی بوده است.به گزارش «یوگاو»، بهرغم اینکه بیش از نیمی از مردم کشورهای اروپایی در این نظرسنجی نظر مثبت درخصوص «جهانیشدن» دارند، اما همچنان حمایتگرایی در این کشورها شدید است (به غیر از فرانسه که در آن مردم چندان رغبت به جهانی شدن نشان ندادهاند). در هر یک از کشورهای مورد بررسی، اکثر مردم با این عقیده موافق بودند که افراد ثروتمند نسبت به مردم عادی بیشترین منفعت را از «جهانیشدن» بهدست میآورند. البته بهرغم نظر مثبت مشارکتکنندگان در نظرسنجی با مفهوم کلی «جهانیشدن»، با دقیقتر شدن در نظر هر یک از اشخاص، نتایج متفاوتی بهدست میآید. تولید روزانه کالاها در جهان به هم پیوسته امروز، پیچیده و خطوط عرضه و ساخت آنها در سراسر جهان گسترده شده است.
بنابراین کشورها به منظور پاسخگویی به نیازهای خود باید وارد تجارت با سایر ملتها شوند. در این رابطه اما ۷۸ درصد از مردم اندونزی عقیده دارند کشورشان باید قابلیت تامین نیازهای خود را بدون وابستگی به واردات از سایر کشورها داشته باشد. ۵۷ درصد از هندیها، ۵۳ درصد از فیلیپینیها و ۵۲ درصد از مردم فرانسه نیز نظری مشابه مردم اندونزی دارند. «مهاجرت» یکی دیگر از موضوعات مورد پرسش در این نظرسنجی بود که نتایج آن قابل تامل است. در فیلیپین، ۴۵ درصد از مردم معتقدند مهاجرت اثر مثبت بر کشورشان دارد و تنها ۶ درصد نظری منفی نسبت به آن دارند. این نتایج اما در مالزی که در همسایگی فیلیپین قرار دارد متفاوت است. در این رابطه تنها ۱۶ درصد از مردم مالزی نگاه مثبت به مهاجرت دارند و ۳۹ درصد از آنها معتقدند مهاجرت اثر منفی بر کشورشان دارد. ۷۳ درصد از مردم اندونزی – دیگر کشور همسایه – اما مهاجرت را نه خوب و نه بد میدانند. سرخوردگی مردم فرانسه از «جهانیشدن» یکی از قابلتوجهترین نتایج این نظرسنجی است. در ۶ مورد از ۱۱ پرسش این نظرسنجی، فرانسویها منفیترین نگرش را نسبت به «جهانیشدن» داشتهاند. در بسیاری از نتایج، فرانسویها در انتهای فهرست بهعنوان کشوری که منفیترین دیدگاه را نسبت به «جهانیشدن» دارد، قرار گرفتهاند. البته نگاه منفی فرانسویها تنها به «جهانیشدن» ختم نمیشود بلکه آنها نسبت به کشور خود نیز بدبین هستند.
بر این اساس، یکی از پرسشهای نظرسنجی شرکت «یوگاو» این بوده است که «آیا در بهترین کشور جهان زندگی میکنید؟» البته پاسخ این پرسش در ۵ دسته تفکیک شده است: بهترین کشور جهان، بهتر از بسیاری از کشورها، بهخوبی بسیاری از کشورها، نه بهخوبی بسیاری از کشورها و بدترین کشور جهان. در این رابطه اکثر فرانسویها معتقدند کشورشان تنها بهخوبی بسیاری از کشورهای دیگر است. بسیاری دیگر نیز فرانسه را از کشورهای دیگر پایینتر میدانند. همچنین ۴ درصد از مردم فرانسه معتقدند کشورشان بدترین کشور جهان است (بالاترین نرخ در کشورهای مورد بررسی، حتی بالاتر از ویتنام). تعداد فرانسویهایی که عقیده دارند کشورشان بهترین کشور جهان است نیز کمترین میزان در میان کشورهای مورد بررسی است. به گزارش «یوگاو» نتایج بهدست آمده خبری بد برای فرانسویها، بهخصوص آنهایی که ترس از پیروزی حزب راست افراطی در انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی آینده این کشور دارند، است. این درحالی است که مطالعهای دیگر از این موسسه نشان میدهد ۶۳ درصد از رایدهندگان فرانسوی دیدگاه «پوپولیستی» دارند.
جوانان؛ روزنه امید
درحالیکه تنها ۳۷ درصد مردم فرانسه نظر مثبت درخصوص «جهانیشدن» دارند، این میزان در افراد بین سنین ۱۸ تا ۲۴ سال این کشور بیش از ۷۷ درصد است. در تمامی کشورهای جهان نیز جوانان نسبت به افراد مسن، نظرات مثبت بیشتری به «جهانیشدن» دارند. البته پرسشی که مطرح میشود این است که آیا این جوانان میتوانند دیدگاه خود را در سنین بالاتر حفظ کنند؟ اگر مشخص شود که دیدگاه مثبت به «جهانیشدن» در جوانان نهادینه شده است، میتوان نتیجه گرفت که موج کنونی حمایتگرایی رهبران جهان، چیزی جز انحرافی کوچک از مسیر رو به جلو «جهانیشدن» نیست.