CIB یکی از بانک‌های موفق در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی است
مسئولیت‌های اجتماعی بانکها در حوزه اثر فعالیت روی جامعه است
مونا مشهدی رجبی |درسال‌های اخیر تاکید زیادی روی مسئولیت‌های اجتماعی بانکها در کشورهای صنعتی و توسعه یافته وجود داشت ولی همیشه این سوال اصلی مطرح می‌شد که تعریف مسئولیت‌های اجتماعی بانکها چیست و کدامیک از کارها و سرمایه گذاری‌هایی که بانکها انجام می دهند در قالب مسئولیت‌های اجتماعی جای می‌گیرد. این سوال نه تنها درجوامع غربی که سابقه‌ای طولانی دراین مساله دارند مطرح می شود بلکه در کشورهای درحال توسعه که به تازگی به اهمیت ایفای مسئولیت‌های اجتماعی توسط بانکها واقف شده اند هم مطرح است.
دریک تعریف ساده و اولیه این طور عنوان می‌شود که مسئولیت‌های اجتماعی بانکها به معنای نوع و میزان توجه بانکها به تاثیر فعالیتهای اجرایی خودشان روی جامعه است. اهمیت تاثیر سیاست‌های بانکی روی جامعه به اندازه‌ای است که نظارت مداوم بر عملکرد بانک وحصول اطمینان در مورد پایبندی آنها به قوانین و مقررات را در بر می گیرد.
از طرف دیگر تاکید و توجه به استانداردهای اجتماعی، نرم‌های بین المللی درعرصه اقتصادی و تلاش برای ارتقای بازدهی و راندمان فعالیتهای اقتصادی همگی در زمره مسایل بسیارمهم و مسئولیت‌های اجتماعی بانکها است.
برخی بر این باورهستند که اصلی ترین ومهمترین مسئولیت اجتماعی بانکها ارایه خدمات کارآمد به مردم است. ارتقای کارایی بانک وتلاش برای وجود رونق درعرصه اقتصادی وبانکی ازدیگر مسئولیت‌هایی است که می‌تواند بانکها را به عنوان عضوی تاثیر گذار و مهم در اقتصاد کشور و درفضای اجتماعی معرفی کند.
مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
درسال‌های اخیر مساله مسئولیت‌های اجتماعی بانکها و تعریفی که برای آن در نظر گرفته می شود یکی از بحث برانگیزترین مسایل بوده است. طرفداران طرح توسعه مسئولیت‌های اجتماعی در بانکها بر این باور هستند که بارها تصمیماتی اتخاذ می کنند که پیش از سود رساندن به خودشان به دیگران منفعت می‌رساند.
به تعبیر بهتر منفعت حاصل شده در نتیجه سیاست اجرایی بانکها در جامعه است که می‌تواند اثرات مثبت و پایداری داشته باشد.
از طرف دیگر مخالفان فعالیت بانکها درحوزه مسئولیت‌های اجتماعی هم زیاد هستند. بسیاری معتقدند کار بانک خدمات رسانی درعرصه مالی است و نباید درعرصه مسئولیت‌های اجتماعی وارد شود زیرا این ورود به معنای کاهش تمرکز و سرمایه گذاری روی کار اصلی بانک است.
مخالفان براین باورهستند که مسئولیت‌های اجتماعی بانکها تنها ویترینی است برای معرفی بهتر بانک در حالی که بهتر است بانکها تنها به دلیل خدمات رسانی درحوزه مالی در بازارمعرفی شوند.
اختلاف نظردرحوزه مسئولیت‌های اجتماعی بانکها
بررسی‌ها در این بخش نشان داده که هنوز اهمیت وجود سیاست‌های مسئولیت‌های اجتماعی در بانکها به درستی درک نشده است و به همین دلیل بسیاری از بانکها در این حوزه وارد نشده اند.
مطالعات نشان می‌دهد بانک‌هایی که استراتژی‌های موفق در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی دارند و این استراتژی ها به درستی طراحی شده است، منافع زیادی را نصیب جامعه و خودشان کرده اند.
به عنوان مثال بانک‌های پیشگام در زمینه توسعه پایدار اقتصادی و حفاظت از محیط زیست در واقع مردم و مشتریان خود را در این زمینه با خود همراه می کنند.
آنها از توسعه اقتصادی الگو‌های جداگانه تجاری برای بخش‌های مختلف اقتصاد حمایت می‌کنند ومنافع زیادی را نصیب اجتماع می کنند.
درچنین بانک‌هایی، کارمندان انگیزه بیشتری برای کار دارند و کارایی آنها درمحیط کارشان بالاتر است. این قبیل بانکها آگاهی بیشتری در مورد نقش بالقوه و کلیدی خود در جامعه دارند وبیش از دیگر بانکها شناخته خواهند شد.
بانکها در کدام حوزه‌ها ورود کنند
برخی مسئولیت‌های اجتماعی بانکها را تنها به ورود آنها در حوزه خیریه ها و خدمات رسانی مالی خلاصه می‌کنند درحالی که بانکها می‌توانند سیاست‌های کلیدی تری را درپیش بگیرند. آنها می‌توانند طرح‌های مسئولیت‌های اجتماعی خلاقانه ای را در دستور کار خود قراردهند که از جمله این طرح‌ها می‌توان به برنامه‌های آموزشی پایدار اشاره کرد.
برنامه‌هایی برای تمامی مردم به خصوص برای بخش‌هایی از جامعه که کمتر از دیگران از فرصت‌های اقتصادی و آموزشی استفاده کرده اند.
ازطرف دیگر حمایت مالی از کارافرینان جوان که با طرح‌های خلاقانه قصد ایجاد تغییرات اساسی در کشورشان را دارند یا ارایه کمک‌های مالی به دانشجویان برای ادامه تحصیل یا برای کار روی پروژه‌های تحقیقاتی مورد تایید.
حمایت از محیط زیست وحمایت از فرایند بازیافت و مدیریت پسماندها و زباله‌ها می‌تواند از دیگر مسئولیت‌های اجتماعی بانکها باشد که منفعتی بین نسلی خواهد داشت.
در نهایت اجرای برنامه‌های حمایت از اجتماع و تامین خدمات سلامتی و بهداشتی و درنهایت حمایت مالی برای فعالیتهای فرهنگی وهنری از دیگر کارهایی است که بانکها می توانند در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی خود انجام دهند.
توجه بانکها به مسایل زیست محیطی بسیار اهمیت دارد زیرا بانکداری هم مانند دیگر بخش‌های اقتصادی از طریق مصرف کاغذ،انرژی، مدیریت پسماندها و وسایل نقلیه ای که در این صنعت مورد استفاده قرارمی‌گیرد، تاثیر مستقیم روی محیط زیست دارد.
درجهت تاثیر گذاری مستقیم، بانکها می‌توانند استفاده از کاغذ و انرژی را محدود کنند و استاندارهای کاری خود را مطابق استانداردهای دوستدارمحیط زیست بکنند.
مسئولیت‌هایی فراتر از خیریه
باید در نظر داشت که مسئولیت‌های اجتماعی بانکها بزرگتر از فعالیتهای خیریه ای است زیرا درحوزه‌های ذکر شده در بالا، در واقع بانک برای ارتقای توانمندی‌های ذهنی و جسمی و فکری و اقتصادی جامعه و مردم و حتی نسل‌های آینده تلاش می‌کند درحالی‌که در فعالیتهای خیریه به جای یاد دادن نحوه زندگی و راه کسب درآمد و ساختن زندگی و آینده، تنها به ارایه کمک مالی برای دره کوتاه مدت اکتفا می کند.
اما یکی ازمهمترین حیطه‌هایی که بانکها می‌توانند در آن ورود کنند، آموزش مسایل مالی و اقتصادی به افراد و متقاضیان است. آنها با تعیین گروه‌های هدف مختلف می‌توانند در مورد خدمات مالی روزانه‌ای که استفاده می‌شود، اطلاعات کافی را در اختیار آنها قرار دهند.
CIB یک نمونه موفق
با اقداماتی که ذکر آن درحوزه مسئولیت‌های اجتماعی بانکها رفت، بانکها می توانند احتمال خطا وبحران مالی را به حداقل برسانند ضمن اینکه راه‌های کسب درآمد را به متقاضیان بیاموزند. این گروه‌های هدف دانش آموزان و دانشجویان هستند که می‌توانند تغییرات بزرگی درآینده کشور ایجاد کنند.
یکی از بانک‌های بسیارموفق در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی بانک تجاری بین المللی CIB است که نقشی کلیدی درحمایت مالی از استعدادها، سرمایه گذاری در سلامت جامعه وافزایش اطلاع رسانی در زمینه حفاظت ازمحیط زیست و بحران‌هایی که با داشتن آگاهی می‌توان از وقوع آنها جلوگیری کرد، داشته است.
این بانک فرصت‌هایی را در اختیار کارمندان خود قرار می‌دهد تا به تحصیلات عالیه بپردازند و در نتیجه این مساله کارایی بالاتری هم دارند.
