استارتاپ‌ها، بمب‌های انگیزه هستند؛ رویکرد مدیران تغییرکند

فناوری اطلاعات در صنعت بیمه رسوخ کمی داشته است

پیشرفت‌های روزافزونی که درحوزه فناوری اطلاعات درسال‌های اخیر حاصل شد، موجب شده تا جنبه‌های مختلف زندگی تحت تاثیر قرارگیرد. آمارهای گوناگونی که از نفوذ اینترنت و استفاده از تلفن همراه در زندگی افراد وجود دارد نیز گواه این مدعاست. حوزه بیمه هم به عنوان یکی از سه رأس مثلث بورس، بانک و بیمه در دنیا از این موضوع مستثنی نبوده است. اما متاسفانه آنچه در کشور شاهد آن بوده‌ایم، آن بوده است که بیمه نسبت به بانک و بورس، با سرعت کمتری به آشتی با فناوری اطلاعات پرداخته است؛ به طوری که آنچه احتمالاً به عنوان چشم‌انداز فناوری اطلاعات در چشم ذی‌نفوذان حوزه بیمه بوده است یا حداقل آنچه تا به امروز محقق شده است، رنگ و بویی از شرایط آرمانی به کارگیری فناوری اطلاعات در صنعت بیمه ندارد. با وجو این، خوشبختانه دو سه سالی می‌شود که از ورود استارتاپ‌های بیمه‌ای می‌گذرد و همین موضوع تا حدی اهمیت فناوری اطلاعات در صنعت بیمه را نشان داده است. این نکات را یکی از فعالان صنعت بیمه که در بخشی نوآورانه کار می کند اعلام داشته تا تحلیلی از وضع موجود فن‌آوری ها در این بخش ارائه دهد. در ادامه مشروح گفت و گوبا مهدی فروغی مدیر ارشد بازاریابی بیمیتو را می‌خوانید:

*با توجه به وضعیت  صنعت جهانی بیمه و صنعت بیمه ایران ،به کار گیری و چشم‌انداز فناوری اطلاعات را چگونه ارزیابی می‌کنید و چالش‌های اساسی و کاربردی  فن‌آوری اطلاعات در صنعت بیمه ایران در چه بخش‌هایی است؟

مهم‌ترین نکته سطح پایین رسوخ فناوری اطلاعات در وضعیت فعلی صنعت بیمه است. زیرساخت‌های فعلی صنعت بیمه، سازگاری زیادی در پیوند با فناوری اطلاعات ندارد و لختی ذاتی شرکت‌های بیمه نیز به این موضوع دامن می‌زند. برای حل این مشکلات، به نظر می‌رسد نیاز به تغییر جدی در رویکرد ذی‌نفوذان صنعت به فناوری اطلاعات است. به جای آنکه به فناوری اطلاعات به عنوان رویکردی که موجب برهم‌ریختگی نظم موجود می‌شود به رویکردی که باعث شکوفایی نوآوری و راهی مطمئن برای برآورده شدن رویاهای همیشگی دلسوزان صنعت بیمه مانند افزایش ضریب نفوذ بیمه نگاه شود، می‌توان به آینده امیدوارتر بود.

*با توجه به فعالیت جنابعالی در این حوزه، «مدل‌های کسب‌وکار مبتنی بر فن‌آوری‌های بیمه» چه مفهومی دارد و وضعیت ما در این بخش چگونه است ؟

همان طور که می‌دانید، مفهوم مدل کسب‌وکار داستان پول در آوردن کسب‌وکارهاست. بازنگری زنجیره ارزش صنعت بیمه با توجه به قدرتی که فناوری اطلاعات به ما می‌دهد، موجب می‌شود مدل‌های کسب‌وکار نوینی خلق شود. در حال حاضر، تنها بخشی که استارتاپ‌های ایرانی به صورت جدی به آن وارد شده‌اند، مقایسه و فروش آنلاین بیمه بوده است؛ به این معنا که فرایند خرید مشتریان که تا دیروز به صورت سنتی و از طریق دفاتر نمایندگی شرکت‌های بیمه قابل انجام بوده است، به صورت اینترنتی صورت گیرد. البته حرکت‌هایی نیز در حوزه خسارت آغاز شده است که احتمالاً در آینده نزدیک این حوزه را نیز به یک بخش داغ تبدیل کند. بسیاری از حوزه‌ها نیز تاکنون مغفول مانده‌اند که در صورت پیشرفت مساعد شرایط مطمئناً مورد توجه قرار خواهند گرفت.

*نقش فن‌آوری اطلاعات در مدیریت و کاهش هزینه‌های بیمه‌گری و افزایش سودآوری صنعت بیمه را در چه مولفه‌هایی می‌دانید و برای بهبود وضعیت چه تدابیری را پیشنهاد می‌کنید؟

اگر حوزه‌های مختلف صنعت بیمه مانند محاسبه ریسک، تعریف محصول، فروش، محاسبه خسارت و … را در نظر بگیریم، می‌بینیم که رسوخ فناوری اطلاعات در هر یک از این حوزه‌ها می‌تواند موجب دقیق‌تر شدن فرایندها، امکان شخصی‌سازی کردن، حذف هزینه‌های بالاسری، کشف اثربخش‌تر تقلب‌ها و … شود؛ یعنی می‌توان به طور مستقیم، هزینه‌های زاید را حذف کرد و شاهد افزایش سودآوری بود.

*نقش فناوری اطلاعات در کاهش «کژمنشی بیمه‌گذار» و تشخیص تقلب را تا چه میزان موثر می‌دانید؟  دراین خصوص چه اقداماتی را مفید دانسته و چه پیشنهادهایی دارید که قابلیت اجرایی داشته و یا اجرا شده است؟

به نکته بسیار خوبی اشاره کردید؛ کاهش کژمنشی بیمه‌گذار یکی از شاخه‌های بسیار مهم کاربرد فناوری اطلاعات در صنعت بیمه است که اتفاقاً محور مقالات و پژوهش‌های همایش‌های گوناگونی نیز بوده است. شاید اگر بخواهیم خیلی کلی به این موضوع اشاره کنیم، می‌توان به خدمت فناوری اطلاعات به شفافیت اشاره کرد. با فناوری اطلاعات مبتنی شدن فرایندهای مختلف صنعت بیمه و تزریق شفافیت به این حوزه، قطعاً شاهد کاهش کژمنشی بیمه‌گذار و افزایش قدرت بیمه‌گر در زمینه تشخیص تقلب خواهیم بود.

برای ورود به این بخش، پیش‌نیازهایی مانند بهبود زیرساخت‌های شرکت‌های بیمه نیاز است؛ همچنین لازم است قانون‌گذار رویکرد بازی نسبت به تغییرات لازم در قوانین سنتی داشته باشد. شاید برگزاری یک رویداد دانشجویی مانند مسابقه‌ای که حامی (نه لزوماً مالی) آن پژوهشکده بیمه باشد، بتواند به شکل‌گیری تیم‌های جوان و باانگیزه‌ای که ایده‌های هیجان‌انگیزی را در این زمینه دنبال کنند، کمک کند.

*فرصت‌ها و چالش‎های بهره‌گیری استارت ‎آپ‌های بیمه‌ای از نظر شما چیست و آیا در این مسیر توفیقاتی داشته‌ایم؟

استارتاپ‌ها، مانند بمب‌های انگیزه‌ای هستند که روز و شب خود را در راستای اهداف هیجان‌انگیزشان هزینه می‌کنند. حضور استارتاپ‌ها در هر حوزه‌ای می‌تواند سرعت و کیفیت پوست‌اندازی ساختارهای سنتی را به طور چشم‌گیری افزایش دهد. خوشبختانه در حال حاضر، تب و تاب استارتاپ‌های بیمه‌ای در کشور وجود دارد و رصد مراکز شتاب‌دهنده و تیم‌هایی که به قصد جذب سرمایه به شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا سرمایه‌گذاران فرشته مراجعه می‌کنند بر این موضوع صحه می‌گذارد. این اتفاق قطعاً یک فرصت بی‌نظیر برای صنعت بیمه است که می‌تواند از آن بهره‌مند شود. آنچه تاکنون شاهد آن بوده‌ایم، نه خیلی خوشحال‌کننده است و نه خیلی ناراحت‌کننده. رویکرد بیمه مرکزی به استارتاپ‌های بیمه‌ای، واقعاً مثبت و شایسته تقدیر است اما مقاومت‌هایی که بعضاً در شرکت‌های بیمه وجود داشته است، باعث کند شدن کار شده است.

میزان استقبال مردم از استارتاپ‌های بیمه‌ای، مهم‌ترین توفیقی است که می‌توان به آن اشاره کرد. هر چند خرید بیمه مستقیماً با اعتماد درگیر است، اما ارزشی که استارتاپ‌های بیمه‌ای برای مردم خلق کرده‌اند، موجب استقبال بی‌نظیری از آنها شده است.

*فن‌آوری بیمه (InsurTech) درتوسعه صنعت بیمه (هوش مصنوعی، تلماتیک، اینترنت اشیاء، …) چه آثار ملموسی در پی دارد و دراین بخش اقدامات جهانی و داخلی را چگونه تحلیل می‌کنید؟

اتخاذ رویکردهایی مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی موجب می‌شود بتوان در حوزه‌های مختلف صنعت بیمه مثلاً توسعه محصول، محصولاتی شخصی‌سازی‌شده و متناسب با شرایط فرد طراحی کرد. این موضوع به طور کلی موجب آن می‌شود که بتوان محصولاتی طراحی کرد که دقیقاً منطبق با نیاز بیمه‌گذار است. به این ترتیب یک بازی برد-برد-برد بین بیمه‌گذار، بیمه‌گر و جامعه شکل گیرد.

*نقش فن‌آوری اطلاعات در انسجام بازارهای مالی را تا چه حد موثر می‌دانید؟ برای بهبود این انسجام ازچه ابزارهایی در حوزه InsurTech می‌توان بهره برد؟

یکی از محاسن ذاتی فناوری اطلاعات، امکان یکپارچه‌سازی و اتصال سریع بین حوزه‌های مختلف است. اگر همین رویکرد را به بازارهای مالی داشته باشیم، می‌توان گفت رسوخ فناوری اطلاعات به در این صنعت، امکان انسجام بیمه بازارهای مالی را به وجود می‌آورد اما قطعاً پیش‌نیازهای مهم دیگری نیز در سایر حوزه‌ها لازم است تا این انسجام شکل گیرد.

*با توجه به ضرورت‌های مدیریت ریسک درصنعت بیمه فناوری اطلاعات چه کمکی در این بخش می‌تواند داشته باشد؟  آیا در این خصوص اقدام قابل توجهی صورت گرفته یا در برنامه‌ریزی خود به آن توجهی داشته‌اید؟

همه‌گیر شدن استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند و انواع گجت‌های پوشیدنی دیگر مثل ساعت‌ها، مچ‌بندهای هوشمند و … باعث ثبت داده‌های زیادی می‌شود. این داده‌ها می‌تواند نتایج گوناگونی مانند سطح سلامت فرد یا نوع رانندگی وی یا … به بیمه‌گر بدهد. همه این داده‌ها می‌تواند نقشی بسیار جدی و مهم در مدیریت ریسک ایفا کند. بیمیتو در همکاری با یک آزمایشگاه دانشگاهی و دو شرکت بیمه، این موضوع را به طور جدی در دستور کار خود قرار داده است.

*یکی از مهترین بحث‌ها در حوزه فناوری اطلاعات  کاربردی‌شدن این بخش در شرکت‌های فعال صنعت است. در این خصوص بسترهای مورد نیاز و چالش‌های راه‌اندازی سیستم‌های مدیریت اطلاعات در شرکت‌های بیمه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

شاید مهم‌ترین گام در این مورد، پذیرش ناطلوبی وضعیت فعلی از سوی شرکت‌های بیمه باشد. کوچ کردن از هر حالت ساکنی که سالها در آن وضعیت بوده‌ایم چه برای ما و چه برای شرکت‌های بیمه سخت است و به طبع هزینه‌هایی دارد. اما اگر رویکردی جدی در میان شرکت‌های بیمه وجود داشته باشد، می‌توان با راه‌اندازی سیستم‌های مدیریت اطلاعات، به حداکثرسازی منفعت سهامداران پرداخت.

*حفظ حریم خصوصی اطلاعاتی افراد را چگونه می‌توان کسب کرد؟

با جدی‌تر شدن رویکردهای مبتنی بر فناوری اطلاعات در هر حوزه‌ای از جمله در صنعت بیمه، حجم زیادی از داده‌ها از افراد ثبت می‌شود. از این نظر، به درستی در سراسر دنیا، همیشه دغدغه‌هایی از نظر حریم خصوصی وجود داشته است. البته راه‌حل‌هایی کاملاً عملی نیز پیشنهاد شده و استفاده می‌شود. آنچه نباید دستاویز مجموعه‌های لخت و سنتی قرار گیرد آن است که به بهانه به خطر افتادن حریم خصوصی از کوچ کردن از وضعیت فعلی خودداری شود. چراکه این عادت همیشگی سازمان‌های سنتی است که گارد خود را در برابر تیم‌های بیرونی به بهانه نگرانی‌های حریم خصوصی می‌بندند. امروزه آنچه در دنیا مورد بحث جدی است، از جنس نوآوری باز است و این نوع استدلال‌ها واقعاً منسوخ شده است.

*برای بالا بردن ارزش افزوده‌ چه راهکار و پیشنهادی دارید؟

واقعاً نمی‌توان گفت بخشی از مراحل زنجیره تولید و تأمین صنعت بیمه وجود دارد که فناوری اطلاعات نتواند در آن ارزش افزوده‌ای ایجاد کند. به نظر می‌رسد آنچه مهم‌تر باشد، سرعت عمل است. چراکه هر چه زودتر از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات بهره گرفته شود، زودتر به نتایج خیره‌کننده دست خواهیم یافت.

*نوآوری در محصولات و خدمات بیمه ایران را مشمول  چه الزامات و چالش‌‎هایی می‌دانید؟

مهم‌ترین الزام، بهبود زیرساخت‌های فعلی است و احتمالاً مهم‌ترین چالش، قوانین قدیمی. البته که چالشی وجود ندارد که با انگیزه‌های قوی و جدی کماکان باقی بماند. آنچه در حال حاضر شاهد آن هستیم هر چند امیدوارکننده‌تر از وضعیت چند سال پیش صنعت بیمه در کشور است، اما کماکان کند و عادی است.

*وضعیت  نظارت‌ها در صنعت بیمه از منظر شما چگونه است و آیا فکر می‌کنید فن‌آوری‌ اطلاعات در این بخش دستاوردی تازه می‌تواند داشته باشد؟

به دلیل حساسیت ذاتی صنعت بیمه، موضوع نظارت اهمیت بسیار زیادی دارد. انصافاً هم اگر به آنچه تاکنون رخ داده است نگاه کنیم، می‌بینیم تا آن میزان که سیستم‌های انسانی قابلیت داشته‌اند، نتایج خوبی حاصل شده است اما هر قدر هم که این نتایج خوب باشد، با استفاده از فناوری اطلاعات قابلیت بهتر شدن دارند. رسوخ فناوری اطلاعات در صنعت بیمه، قطعاً موجب چندین و چند برابر شدن قدرت بازوهای نظارتی صنعت بیمه را فراهم می‌کند.