پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، ۷۱ شرکت خارجی اعلام کردهاند ایران را ترک میکنند، ۱۹ شرکت به فعالیتهای خود ادامه میدهند و ۱۴۲ شرکت دیگر یا تصمیمی در این مورد نگرفتهاند یا هنوز تصمیم خود را اعلام نکردهاند. در این مطلب به معرفی شرکتهای فرانسوی، آلمانی و انگلیسی که ایران را ترک کردهاند، پرداختهایم.
بنیاد دفاع از دموکراسیها موسوم به FDD اخیرا گزارشی را منتشر کرده که در آن به معرفی سرمایهگذاریهای خارجی انجامشده در ایران پس از برجام پرداخته است. این گزارش فهرستی از ۲۳۲ شرکت خارجی تهیه کرده است.
به گزارش تجارتنیوز، پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، ۷۱ شرکت قصد دارند از ایران خارج شوند، ۱۹ شرکت به فعالیتهای خود ادامه میدهند و ۱۴۲ شرکت دیگر یا تصمیمی در این مورد نگرفتهاند یا هنوز تصمیم خود را اعلام نکردهاند.
در این مطلب به معرفی شرکتهای فرانسوی، آلمانی و انگلیسی، میزان سرمایهگذاری آنها و تصمیمشان برای خروج یا ماندن در ایران پس از خروج آمریکا از برجام پرداختهایم.
شرکتهای فرانسوی که ایران را ترک کردند
ایرباس
این کمپانی در سال ۲۰۱۶ قراردادی به ارزش ۲۵ میلیارد دلار با ایرانایر برای فروش ۱۱۸ فروند هواپیمای مسافری امضا کرد.
در سال ۲۰۱۸، استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا اعلام کرد که مجوز ایرباس را برای فروش هواپیما به ایران لغو میکند.
شرکت هواپیمایی KLM
در آگوست ۲۰۱۸، این شرکت هواپیمایی اعلام کرد که پروازهای خود به ایران را تا ماه سپتامبر متوقف میکند.
این شرکت در سال ۲۰۱۳ هم پروازهای خود را به سوی ایران به حالت تعلیق درآورده بود اما با امضای توافق هستهای در سال ۲۰۱۶، پروازها به ایران از سر گرفته شد.
ایر لیکوئید (Air Liquide)
در مارس ۲۰۱۸، این شرکت هواپیمایی توافق خود را با شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی ایران پایان داد.
این گروه فرانسوی اعلام کرد که تمام فعالیتهای تجاری خود در ایران را متوقف خواهد کرد و هیچگونه سرمایهگذاری در این کشور انجام نخواهد داد.
ایتیآر (ATR)
در سال ۲۰۱۷، قراردادی برای تامین ۲۰ فروند هواپیما برای شرکت ایرانایر امضا کرد.
این شرکت بعدها اعلام کرد که با توجه به تحریمها، هواپیماهای باقیمانده را به ایران تحویل نخواهد داد.
با این حال، پنج روز پیش از اجرایی شدن تحریمها پنج فروند هواپیمای دیگر از سوی این کمپانی به ایران تحویل داده شد.
این شرکت برای دریافت معافیت از وزارت خزانهداری آمریکا درخواست کرده تا بتواند باقی هواپیماها را تحویل ایران بدهد.
آکسا (AXA)
این شرکت بیمهای پس از امضای توافقنامه هستهای، محمولههای ایران را بیمه کرد. با بازگشت تحریمها اما از امضای قراردادهای جدید با ایران صرفنظر کرد.
CMA CGM
در سال ۲۰۱۶، این شرکت با خطوط حملونقل جمهوری اسلامی توافقنامه همکاری امضا کرد. اما در جولای ۲۰۱۸ اعلام کرد به دنبال تحریمهای جدید دولت ترامپ قادر به ادامه همکاری با ایران نیست.
شرکت انجی (Engie)
در ماه می اعلام کرد که قراردادهای مهندسی خود را با ایران تا ماه نوامبر پایان خواهد داد.
شرکت اینجنیکو (Ingenico)
این شرکت سرویسِ پرداخت در جولای ۲۰۱۸ اعلام کرد تا پیش از ماه نوامبر و اعمال مجدد تحریمها، همکاری خود با ایران را به پایان میرساند.
پیاسای (PSA)
گروه پیاسای در سال ۲۰۱۶، قراردادی با شرکت سایپا برای تولید و فروش خودروهای سیتروئن و سرمایهگذاری مشترک ۳۰۰ میلیون یورویی در زمینه تولید و تحقیق و توسعه امضا کرد.
علاوه بر آن، برند پژوی این کمپانی در سال ۲۰۱۶ سرمایهگذاری مشترک ۴۰۰ میلیون یورویی با یک تولیدکننده خودروی ایرانی برای مدرنسازی کارخانه خودرو در نزدیکی تهران آغاز کرد. بر اساس این قرارداد انتظار میرفت این کارخانه سالانه صدهزار خودرو تولید کند.
پیاسای در ژوئن ۲۰۱۸ اعلام کرد که آمریکا با اعطای معافیت از تحریمها برای این کمپانی مخالفت کرده و ناچار است سرمایهگذاری مشترک خود را در ایران متوقف کند.
شرکت رنو
کمپانی رنو در آگوست ۲۰۱۷ سرمایهگذاری مشترک برای تولید سالانه ۱۵۰ هزار خودروی بیشتر امضا کرد. این ظرفیت پیشتر ۲۰۰ هزار خودرو در سال بود. قرارداد ۷۸۰ میلیون دلاری این کمپانی به عنوان بزرگترین قرارداد خودرویی یک شرکت خارجی در ایران شناخته میشود.
در اکتبر ۲۰۱۷ مدیرعامل این کمپان اعلام کرد، در صورت بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، به فعالیت خود با این کشور ادامه خواهد داد.
در ۲۸ جولای ۲۰۱۸ در نهایت این کمپانی مواضع خود در قبال ایران را تغییر داد. بر اساس گزارشهای بلومبرگ، به دلیل وضع مجدد تحریمها، فعالیت شرکت رنو در ایران به حالت تعلیق درآمد.
گروه Scor
در سال ۲۰۱۷، قراردادی برای توسعه روابط بیمه اتکایی میان شرکت اسکور و بیمه مرکزی امضا شد. هدف از این قرارداد رفع نیازهای بیمهای ایران برای پروژهها و سرمایهگذاریهای پیش روی فرانسه و ایران بود.
در جولای ۲۰۱۸، این کمپانی اعلام کرد که به دلیل وضع مجدد تحریمهای ایالات متحده قادر به ادامه همکاری با ایران نیست.
توتال
غول نفتی توتال در سال ۲۰۱۶، قراردادی برای خرید روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران امضا کرد.
قرارداد دیگر این کمپانی در سال ۲۰۱۷ با همکاری شرکت دولتی نفت چین برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی در این کشور بود.
با بازگشت تحریمها اما این شرکت موفق به دریافت معافیت از آمریکا نشد و در نتیجه فعالیت خود را متوقف کرد.
بانک فرانسوی Wormser
بر اساس گزارشهای منتشرشده این بانک فرانسوی تصمیم گرفت برای حفظ دسترسی به دلار آمریکا، انجام تراکنشهای مالی با ایران را متوقف کند.
شرکتهای فرانسوی که بلاتکلیفند
شرکت آکور (Accor)
این شرکت در سال ۲۰۱۵ دو هتل در ایران تاسیس کرد و برای ساخت دستکم ۱۰۰ هتل دیگر اعلام آمادگی کرده بود.
آلستوم (Alstom)
این کمپانی در سال ۲۰۱۷، برای ساخت واگنهای مترو و راهآهن ایران قراردادی امضا کرد.
بیورو وریتاس (Bureau Veritas)
این شرکت شعبه ایران خود را در سال ۱۹۷۶ تاسیس کرد و از آن زمان تاکنون به فعالیت خود در ایران در زمینه ارائه خدمات بازرسی، کنترل کیفیت و صدور انواع گواهینامه ادامه داده است.
گروه CBE
این گروه در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ در پروژههای متعدد مرتبط با ساخت تونل در ایران کار کرده است.
Coface
در سال ۲۰۱۶، توافقنامهای میان آژانس اعتبارات صادرات کوفاس و بانک مرکزی ایران منعقد شد.
کوهن امیراصلانی (Cohen Amir-Aslani)
این شرکت در سال ۲۰۱۶ دفتری در تهران برای مشاوره به شرکتهایی که به دنبال سرمایهگذاری در ایران هستند، افتتاح کرد.
شرکت دانون (Danone)
این شرکت سرمایهگذاری مشترکی برای تولید آب معدنی دماوند -بزرگترین تولیدکننده آب معدنی در ایران- آغاز کرد.
کمپانی اکسنس (Exness)
بر اساس اعلامیه ۲۰۱۶ شرکت ملی پتروشیمی ایران، این کمپانی فرانسوی برای بازسازی پتروشیمی ابوعلی سینا قراردادی امضا کرد.
Oil industry Institute
در سال ۲۰۱۶ این موسسه با موسسه تحقیقاتی صنعت نفت ایران قراردادی را در زمینه همکاری تحقیقاتی امضا کرد.
شرکت اورنج (Orange)
این کمپانی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که در حال انجام مذاکراتی برای همکاری با شرکت ارتباطات سیار ایران برای خرید بخش عمدهای از سهام این شرکت است.
شرکت سانوفی (Sanofi)
این شرکت داروسای در سال ۲۰۱۶ تفاهمنامهای با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران منعقد کرد.
هنوز مشخص نیست که آیا تحریمها اثری بر فعالیت این شرکت در ایران داشته باشد.
SNCF
این شرکت نیز در سال ۲۰۱۷ تفاهمنامهای در زمینه توسعه راه آهن ایران امضا کرد.
شرکت سفرهگس فرانسه
ایران با این شرکت فرانسوی با هدف خاموش کردن فلر (مشعلهای) فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی همکاری میکنند.
قرارداد ۴۲ میلیون یوریی سال گذشته به امضا رسید و مدت اجرای قرارداد بازیافت و مصرف گاز فلر ۳۰ ماه در نظر گرفته شده که ۲۴ ماه مربوط به اجرای این پروژه انجام شده است.
شرکت وینچی (Vinci)
این کمپانی در سال ۲۰۱۶، قراردادی برای توسعه فرودگاه مشهد و توسعه فرودگاه بینالمللی ایران امضا کرد.
این شرکت در سال ۲۰۱۷، برای اجرا و ساخت دو فرودگاه بزرگ در ایران توافقنامهای امضا کرد.
شرکتهای آلمانی که در ایران میمانند
KSB
این کمپانی از سال ۲۰۰۳ در ایران دفتری افتتاح کرده است. بر اساس گزارشهای وبسایت کیاسبی، این شرکت راهحلهای فنی در زمینه انرژی، صنعت آب و زباله به ایران میدهد و پس از اعمال تحریمهای آمریکا به فعالیت خود در ایران ادامه داده است.
لوفتهانزا
در سال ۲۰۱۷ اعلام شد که این شرکت هواپیمایی در حال مذاکره با ایران برای ارائه آموزش فنی و عملیاتی، کیترینگ و ارائه خدمات به ناوگان ایران است.
لوفتهانزا همچنین اعلام کرده که پروازهایش به ایران علیرغم تحریمها تا اطلاع ثانوی ادامه دارد.
شرکتهای آلمانی که ایران را ترک کردند
آلیانتس (Allianz)
سخنگوی این شرکت مالی چندملیتی در می ۲۰۱۸ اعلام کرد، قصد دارد فعالیتهای خود در ایران را با توجه به تحریمهای احتمالی ایالات متحده کاهش دهد.
شرکت بسف (BASF)
شرکت وینترسال، شرکت تابعه بسف، در سال ۲۰۱۶، تفاهمنامه همکاری با شرکت ملی نفت ایران امضا کرد.
بالافاصله پس از اعلامیه ایالات متحده مبنی بر خروج از توافق هستهای، سخنگوی بسف اعلام کرد به تمام قوانین و مقررات مربوط به تحریمها پایبند خواهد بود.
بر اساس منابع خبری روسی، وینترشال اندکی بعد اعلام کرد که پروژههای بعدی را در ایران دنبال نخواهد کرد.
شرکت بیلفینگر (Bilfinger)
این شرکت هیچ برنامهای برای انجام فعالیتهای اقتصادی در ایران ندارد. کمپانی بیلفینگر پیشتر در سال ۲۰۱۶، قراردادی چند میلیون یوریی برای کنترل فرآیند پالایشگاههای ایران امضا کرد.
دایملر
در سال ۲۰۱۶، این کمپانی قراردادی با ایران خودرو و گروه ماموت برای سرمایهگذاری مشترک با هدف تولید خودروهای سواری و کامیون بنز امضا کرد.
در آگوست ۲۰۱۸، دایملر اعلام کرد که به دلیل وضع مجدد تحریمها، فعالیتهای خود را در ایران تا اطلاع ثانوی متوقف میکند.
دویچه بان
شرکت ملی راهآهن آلمان در آگوست ۲۰۱۸ اعلام کرد که پروژههایش را در ایران متوقف میکند.
شرکت DB -شرکت تابعه دویچه بان- قراردادی در زمینه ارائه خدمات مشاورهای را یک سال و نیم پیش با ایران امضا کرده بود. این کمپانی قرارداد دیگری نیز در ماه می ۲۰۱۷ با ایران منعقد کرد.
دویچه تلکوم
در آگوست ۲۰۱۸ این شرکت اعلام کرد که پروژههایش را در اواسط ماه می پایان داده است.
دتکون
دتکون، شرکت تابعه دویچه تلکوم، نیز در صنعت مخابرات ایران به عنوان ارائهدهنده خدمات مشاورهای مشغول به فعالیت بود.
دوئر (Duerr)
این شرکت اعلام کرد که فعالیتهای خود را در ایران متوقف کرده است.
بانک دیزد (DZ)
این بانک هم در می ۲۰۱۸ اعلام کرد که معاملات مالی خود را با ایران متوقف خواهد کرد.
هاپاگ-لوید
این شرکت کشتیرانی آلمانی، یکی از دو خط کشتیرانی خود به مقصد ایران را متوقف کرده و در مورد دیگر خط کشترانی خود تا پیش از چهارم نوامبر و اجرایی شدن تحریمهای نفتی تصمیمگیری خواهد کرد.
Helaba
معاملات مربوط به ایران را در جولای ۲۰۱۸ متوقف کرد.
زیمنس
کمپانی زیمنس از سال ۲۰۱۶ چندین قرارداد را در زمینه انرژی، حملونقل و بخش پتروشیمی با ایران امضا کرد.
مدیرعامل این کمپانی در می ۲۰۱۸ اعلام کرد که زیمنس نمیتواند قراردادهای جدیدی با ایران داشته باشد.
اساماس گروپ
در سال ۲۰۱۷، این کمپانی قراردادی ۴۰۰ میلیون دلاری به منظور گسترش ظرفیت یک کارخانه فولادسازی ایران امضا کرد. اما این کمپانی هم در حال کاهش فعالیتهای اقتصادی خود با ایران است.
فولکسواگن
این کمپانی که پس از ۱۷ سال به ایران بازگشت، اعلام کرد که از آگوست ۲۰۱۷ فروش خود را از طریق شرکت محلی ماموت خودرو آغاز میکند.
پس از خروج ایالات متحده از ایران این شرکت اعلام کرد که به این تحریمها پایبند است.
شرکت اسکانیا (Scania) سوئدی که متعلق به فولکسواگن است، از سال ۲۰۱۶ سالانه پنج تا شش هزار خودرو به ایران فروخته است. این شرکت نیز از اواسط آگوست، تمامی سفارشات خود به ایران را لغو کرده است.
شرکتهای آلمانی که بلاتکلیفند
ABO Wind
این شرکت ارائه خدمات مرتبط با توسعه نیروگاههیای بادی و خورشیدی را در از سال ۲۰۱۷ در ایران آغاز کرد.
بایر (Bayer)
شرکت داروسازی بایر آلمان از سال ۱۹۵۵ برای شروع سرمایهگذاری مشترک به بازار ایران وارد شد. این شرکت در ایران دارو، بذر، سموم نباتی و اسفنج برای پاشنه کفش تولید میکند.
BFB Pharma Handel
این کمپانی ابراز نگرانی کرده است که تحریمها ممکن است مانع از ارائه به موقع کالاهای صادراتی به ایران شود.
Butting
این شرکت با یک شرکت تابعه شرکت ملی نفت ایران در سال ۲۰۱۶ برای گسترش همکاریهای نفتی مذاکراتی انجام داد.
اویلر هرمس
اویلر هرمس در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که به دلیل اینکه ایران موفق به پرداخت بدهیهای قبلی خود شده، به فعالیتهایش در ایران ادامه خواهد داد.
بلافاصله پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، این شرکت اعلام کرد که مبلغ ۲۰۰ میلیون یورو برای صادرات به ایران تضمین کرده و بنابراین فعالیتش با ایران ادامه خواهد یافت.
German Savings Bank Association
در سال ۲۰۱۷ توافقنامهای با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ایران برای ارائه خدمات مشاورهای به شرکتهای کوچک، و متوسط امضا کرد.
هنکل
این شرکت فعال در تولید محصولات بهداشتی، آرایشی و چسبهای صنعتی اعلام کرده تجارت خود را در ایران مورد بازبینی قرار خواهد داد.
اولین بار شرکت تابعه هنکل در سال ۱۹۷۰ فعالیت خود را در ایران آغاز کرده بود.
KFW IPEX-Bank
این بانک در سال ۲۰۱۶ برای تامین یک خط اعتباری به ارزش ۲٫۱ میلیارد دلار برای تامین خط مالی پروژه راهآهن تهران-مشهد موافقت کرد.
گروه لینده
در سال ۲۰۱۶ این شرکت معامله همکاری پتروشیمی با شرکت کیان امضا کرد.
Mansfelder Kupfer und Messing
این شرکت هم تفاهمنامه همکاری به ارزش یک میلیارد یورو با شرکت ملی صنایع مس ایران برای سرمایهگذاری در تعدادی از پروژههای معدنی امضا کرد.
یونیک ره (Munich Re)
کمپانی یونیک ره در ماه می و پیش از خروج آمریکا از ایران، قراردادی با شرکت بیمه ملت ایران امضا کرد.
مدیرعامل این شرکت اعلام کرده که ممکن است این شرکت تحت فشار آمریکا فعالیتهای خود را در ایران متوقف کند.
PSI Metals
پیاسآی متالز توافقنامه همکاری جامع با شرکت ایریسا در سال ۲۰۱۶ امضا کرد.
Schmid Group
این کمپانی در سال ۲۰۱۶ تفاهمنامه همکاری در زمینه تولید پنلهای خورشیدی با ایران امضا کرد.
Uhde
در سال ۲۰۱۷، برای توسعه دو نیروگاه هیدروژنزدایی پروپان با ایران همکاری خود را آغاز کرد.
زداف فریدریشسهافن (ZF Friedrichshafen)
این شرکت پس از توافق هستهای تعهدات تجاری خود را در ایران افزایش داد.
شرکتهای انگلیسی که در ایران میمانند
پرگاس
یک هفته پس از آنکه ایالات متحده از توافق هستهای موسوم به برجام خارج شد قراردادی با شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب امضا کرد.
به گفته رسانههای نیمهرسمی ایران این قرارداد به ارزش یک میلیارد دلار با هدف تولید ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام در روز با ایران منعقد شده ست.
گفته شده این شرکت بینالمللی به دنبال تولید ۶۵۵ میلیون بشکه نفت از این میدان نفی طی یک دهه آینده است.
بریتیش پترولیوم
شرکت نفتی انگلیسی سریکا انرژی هفته گذشته اعلام کرد که میدان گازی رام، تحت کنترل شرکت بریتیش پترولیوم (بیپی) در دریای شمال انگلیس مجوز مشروط برای ادامه فعالیتهای خود تا پایان اکتبر سال ۲۰۱۹ از دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا دریافت کرده است.
شرکتهای انگلیسی که ایران را ترک کردند
شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز
پروازهای این شرکت هواپیمایی از سال ۲۰۱۶ به ایران از سر گرفته شد. اما با خروج ایالات متحده از برجام، بریتیش ایرویز در ماه سپتامبر اعلام کرد که دیگر پروازی به ایران نخواهد داشت.
کوئرکوس
این شرکت نیز در سال ۲۰۱۷، توافقنامهای ۵۰۰ میلیون یورویی با وزارت انرژی ایران برای احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی در جهان تا سال ۲۰۲۰ امضا کرد.
این پروژه ۵۰۰ میلیون یورویی با شروع تحریمها متوقف شد.
شرکتهای انگلیسی که بلاتکلیفند
شرکت ایزیهتل
در سال ۲۰۱۷ برای باز کردن یک شعبه از هتلهایش در ایران اعلام آمادگی کرد.
لویدز لندن (Lloyd’s of London)
این شرکت خدمات مالی بریتانیایی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد، برنامهای برای افتتاح شعبه خود در مناطق آزاد تجاری ایران دارد.
مدیر اجرایی این شرکت اما اعلام کرده بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران، احتمالا مانع از ادامه همکاری لویدز لندن با ایران خواهد شد.
Rock Flow Dynamics
این شرکت قراردادی به ارزش ۲۳ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶ با شرکت انرژی تهران امضا کرد.
رولز رویس
در سال ۲۰۱۷ این کمپانی برنامه فروش موتورهای جت به شرکت هواپیمایی آسمان را تایید کرد.
رولز رویس همچنین موتور جتهای ایرباس را تامین میکرد. ایرباس خود قراردادی به ارزش ۱۹ میلیارد دلار با ایران داشت که به دلیل بازگشت تحریمها فعالیت خود را با ایران متوقف کرد.
موسسه یوکی فاینانس (UK Export Finance)
این موسسه در سال ۲۰۱۷، تفاهمنامهای با صندوق ضمانت صادرات ایران برای تقویت تجارت میان دو کشور امضا کرد.
این شرکت همچنین پیشنهاد تسهیل تامین مالی ایرباس و بوئینگ برای فروش هواپیما را به ایران داد.
کلوپ P&I انگلستان
در واکنش به خروج آمریکا از ایران، این شرکت اعلام کرد که شرایط را برای ادامه فعالیت با ایران مورد بررسی قرار خواهد داد. طی این دوره به تمامی اعضای خود هشدار داد که تنها با دریافت مشاوره حقوقی در خصوص تحریمها به فعالیتهایشان با ایران ادامه بدهند.
یونیلیور (Unilever)
این شرکت دفتر مرکزی خود را در تهران در سال ۲۰۱۶ افتتاح کرد.
کمپانی یونیلیور همچنین در سال ۲۰۱۷ با شرکت گلستان برای تولید و فروش محصولات غذایی در ایران سرمایهگذاری مشترک آغاز کرد.
ودافون (Vodafone)
ودافون در سال ۲۰۱۶ همکاری خود با شرکت هایوب را آغاز کرد.
در واکنش به خروج ایالات متحده از توافق هستهای ایران، این کمپانی اعلام کرد که وضعیت را مورد بررسی قرار داده و تصمیم نهایی خود را اعلام خواهد کرد.
گروه وستمینستر (Westminster Group)
گروه وستمینستر به دنبال خروج آمریکا از برجام دو پروژه را در ایران به تاخیر انداخته است. این شرکت در ماه می سال ۲۰۱۸ یک قرارداد ۱۵ ساله، ۲۴ میلیون یورویی برای ارائه تجهیزات و خدمات به یک فرودگاه ایرانی امضا کرد.
در همان زمان این شرکت قرارداد جداگانه دیگری به ارزش ۲٫۶۵ میلیون یورو با ایران منعقد کرد.