روح‌الله حسینی مقدم معاون بورس تهران
شاید چاره کنترل بازار ارز تاسیس بورس ارز نباشد و شاید لازم باشد بازارهای دیگر و روش‌های دیگر از جمله حساب‌ها و سپرده‌های ارزی داشته باشیم. برای تاسیس هر بازاری، باید اجازه دهیم منطق و سازوکار عرضه و تقاضا در آن حاکم شود و آن بازار باید با شرایط بازار آزاد همخوانی داشته باشد.
شرایط اقتصادی ما با خیلی از کشورهای دیگر متفاوت است. در کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری در ارز یک نوع سرمایه‌گذاری متعارف محسوب نمی‌شود ولی در کشور ما این موضوع معمول است.
در نتیجه یکی از بازارهایی که تمایل به سرمایه‌گذاری در آن در ایران وجود دارد، بازار ارز است. شاید باید نسخه‌هایی برای ایجاد این بازار در ایران وجود داشته باشد که در کتاب‌ها و برای جاهای دیگر دنیا وجود ندارد.
البته شاید چاره کنترل بازار ارز تاسیس بورس ارز نباشد و شاید لازم باشد بازارهای دیگر و روش‌های دیگر از جمله حساب‌ها و سپرده‌های ارزی داشته باشیم. بانک مرکزی اگر روی این چیزها فکر کند، می تواند به یک جمع بندی مناسب در این مورد برسد.
به نظر من اگر اعتقاد بر این است که ساز و کار بازار سرمایه می‌تواند به بازار ارز کمک کند، برای پاسخ به برخی از تقاضاهایی که وجود دارد، بازار سرمایه این آمادگی را دارد.
سابقا بورس کالا به یک شکل اعلام کرد که آمادگی تشکیل بورس ارز است و بورس تهران هم در مقاطعی بحث مشتقات ارزی را مطرح کرد تا بتواند این بازار را راه‌اندازی و به بازار ارز کمک کند. ما در دهه ۷۰ و اوایل ۸۰ در بورس تهران گواهی سپرده ارزی منتشر می‌کردیم. به نظر من می‌توانیم روی این موضوع فکر کنیم و به یک نتیجه برسیم.
در زمانی که بورس تهران گواهی سپرده ارزی منتشر می‌کرد، خیلی از صادرکننده‌ها گواهی‌های سپرده‌شان را به کسانی که به ارز نیاز داشتند، می فروختند. از آنجایی که این پیشینه وجود دارد، ما اعلام کردیم که می‌توانیم به این بازار کمک کنیم. البته متولی اصلی ارز در این مملکت بانک مرکزی است و قاعدتا این بانک در این مورد تصمیم‌گیر است.
ما هر بازاری که بخواهیم درست کنیم، باید اجازه دهیم منطق و سازوکار عرضه و تقاضا در آن حاکم شود. آن بازار باید با شرایط بازار آزاد همخوانی داشته باشد تا بتوانیم کالایی در آن داد و ستد کنیم. چرا که در هیچ بازاری دستوری نمی‌توان مدیریت کرد. به نظر من پاسخ شما “بله” است چرا که خیلی از افراد برای سرمایه‌گذاری در ارز نگاه بلندمدت دارند.
اینکه زمانی بازار بسته شود، طبیعی است. چراکه در هر بازاری حتی بازار نیویورک هم امکان دارد به این نتیجه برسند که امروز باید آن بازار متوقف شود، اما نکته اینجاست که آن توقف باید با منطق همخوانی داشته باشد که مردم بتوانند آن را پیش بینی کنند.
