گزارش یک صنعت
دادههای گزارش موسسه مالتی کلاینت نشان میدهد میزان باری که بهوسیله صنعت ریلی در جهان جابهجا شده است، در سال ۲۰۰۵ رقمی حدود ۸ هزار و ۸۱۸ میلیارد تن-کیلومتر بوده که با افزایش سالانه حدود ۶/ ۱ درصد، در سال ۲۰۱۵ به ۱۰ هزار و ۳۸۰ میلیارد تن-کیلومتر رسیده و پیشبینی میشود که با رشد سالانه ۴/ ۱ درصد تا سال ۲۰۲۵، کل میزان بار جابهجا شده توسط این صنعت به ۱۱ هزار و ۹۱۲ میلیارد تن-کیلومتر برسد. این در حالی است که در بخش حملونقل مسافران با استفاده از صنعت ریلی، در سال ۲۰۰۵ معادل
۲ هزار و ۴۷۳ میلیارد مسافر-کیلومتر سفر صورت گرفته بود که این آمار با رشد متوسط ۳/ ۴ درصد به ازای هر سال، در سال ۲۰۱۵ به رقم ۳ هزار و ۷۵۳ میلیارد مسافر-کیلومتر رسید. همچنین پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵ با رشد سالانه ۲/ ۳ درصدی حملونقل مسافران ریلی، تعداد آنها به ۵ هزار و ۱۴۹ میلیارد مسافر-کیلومتر برسد. در بخش ریلهای شهری نیز که در سال ۲۰۰۵ میزان آن ۳۴۰ میلیارد مسافر-کیلومتر بود، رشد قابلتوجهی صورت گرفته است؛ بهطوریکه با رشد متوسط سالانه ۴/ ۵ درصد در طول ۱۰ سال، در سال ۲۰۱۵ این میزان به ۵۷۴ میلیارد مسافر-کیلومتر رسیده و پیشبینیها حاکی از آن است که با رشد متوسط سالانه ۲/ ۵ درصد تا سال ۲۰۲۵، این میزان به ۹۵۴ میلیارد مسافر-کیلومتر افزایش خواهد یافت.
حملونقل باری ریلی که در سال ۲۰۱۵ با مشکلاتی روبهرو شده بود، در آینده کوتاهمدت نیز با چالشهایی روبهرو خواهد بود اما انتظار میرود در بلندمدت به رشد قابلقبول خود بازگردد. همچنین گمان میرود بخش حملونقل مسافر نیز که همواره توسعه و روند مثبتی در طول سالهای اخیر داشته است، به رشد باثبات خود ادامه دهد؛ اگرچه احتمالا از شدت رشد آن کاسته خواهد شد. حملونقل ریلی شهری نیز توسعه مثبتی داشته است و انتظار میرود رشد آن نیز در سالهای آینده تنها اندکی کاهش یابد و همچنان بالا باقی بماند.
دورنمای مناطق
در این میان، آسیا مهمترین بازار منطقهای برای حملونقل مسافر در جهان است و ۷۹ درصد کل مسافران ریلی جهان را تشکیل میدهد. انتظار میرود اهمیت آن با توجه به توسعه خدمات مسافری در چین و هند نیز تا سال ۲۰۲۵ ادامه یافته و به ۸۲ درصد از مسافران کل جهان برسد. به نظر میرسد وضعیت حملونقل مسافران در بخش ریلی در قاره آسیا هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت رشد قابلتوجهی داشته باشد. پیشبینی میشود بالاترین میزان رشد در جهان، متعلق به منطقه خاورمیانه یا آفریقا باشد و پس از آن نیز آمریکای مرکزی و جنوبی در این بخش توسعه خواهند یافت. سایر مناطق جهان کمتر از مقدار متوسط رشد خواهند کرد و سهم آنها از بازار جهانی ریلی در آینده کاهش خواهد یافت.
آینده ریلی خاورمیانه و آفریقا
میزان حملونقل بار توسط بخش ریلی در منطقه خاورمیانه/ آفریقا در سال ۲۰۰۵ به ۱۷۳ میلیارد تن-کیلومتر میرسید که در سال ۲۰۱۰ به ۱۷۸ میلیارد تن-کیلومتر افزایش یافت. با این حال بخش اعظم رشد حملونقل بار توسط بخش ریلی در این منطقه متعلق به فاصله ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ بود؛ به نحوی که مقدار فوق در پایان سال ۲۰۱۵ به ۲۱۳ میلیارد تن-کیلومتر رسید. پیشبینی میشود بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ با رشد متوسط سالانه ۹/ ۱ درصد این رقم به ۲۳۴ میلیارد در پایان سال ۲۰۲۰ و در فاصله سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ با رشد سالانه ۴/ ۲ درصد به ۲۶۳ میلیارد در پایان بازه فوق افزایش یابد. مهمترین بازار حمل ریلی بار در این منطقه آفریقای جنوبی است و کالاهایی که اینگونه حمل میشوند، نشان دهنده فعالیت اقتصادی جوامع محلی هستند. برای مثال، اغلب کشورها مقادیر زیادی از محصولات معدنی مانند سنگآهن و زغالسنگ را به علاوه نفت و مواد شیمیایی از این طریق حمل میکنند.
مولفههای اصلی توسعه ریلی در این منطقه نیز توسعه اقتصادی مثبت در کنار عزم سیاسی برای گسترش بخش ریلی برای حملونقل بار و ایجاد زیرساختهای نوین و بهبودیافتهای از زیرساختهای ریلی در این مناطق هستند. برای مثال در عربستان سعودی این عزم بهوجود آمده است که منجر به پروژههای زیرساختی بزرگی شده که فعالیتهای معدنی در شمال این کشور را به بندر دمام در شرق آن وصل میکند. در ایران نیز بنابراین گزارش، برداشته شدن تحریمها توسعه اقتصادی کشور را رقم میزنند و بر بازار حملونقل باری ریلی داخلی نیز اثرگذار خواهند بود. همچنین به نقل از این گزارش، ایران با خرید مقادیر زیادی واگن و لکوموتیو دست به بازسازی ناوگان ریلی خود زده است.