تکامل سه‌مرحله‌ای در بورس‌بازی

به گزارش رتبه آنلاین، «الگوی معاملاتی سهامدارانی که عموما براساس پیش‌بینی EPS خرید و فروش می‌کردند چه تغییری می‌کند؟»، «این تغییر الگو بر رفتار و جهت‌گیری عمومی بورس تهران چه اثری خواهد داشت؟»، «چه نوع استراتژی‌های بورس‌بازی با افزایش یا کاهش اقبال مواجه می‌شوند؟»، «این تغییر رفتارها در کوتاه‌مدت و بلندمدت چگونه خواهد بود؟» و «نسبت قیمت به درآمد (P/ E) اکنون به چه صورت محاسبه و ارزیابی می‌شود؟» همگی پرسش‌هایی است که پس از اجرایی شدن دستورالعمل مزبور مطرح می‌شوند.  برای پاسخ به این سوالات می‌توان تحولات بازار سهام را در سه مرحله تحلیل کرد. یکی از بندهای این اطلاعیه می‌گوید: در صورت وجود تغییری با اهمیت در پیش‌بینی‌های سودی که تا قبل ۹ دی ۹۶ ارائه شده‌اند، شرکت‌ها موظف هستند از طریق اطلاعیه افشای اطلاعات بااهمیت آن را به اطلاع سهامداران برسانند.

با در نظر گرفتن تاریخ اجرای دستورالعمل جدید، شرکت‌هایی که سال مالی آنها قبل از ۳۰ دی است تا پایان سالی مالی خود باید پیش‌بینی‌های سود را در صورت تغییر، تعدیل و اعلام کنند، بنابراین تا زمانی که این پیش‌بینی‌های سودآوری به‌روز شوند، احتمالا الگوهای قبلی سرمایه‌گذاری در بورس ادامه یابند. اما باید توجه کرد که بخش عمده شرکت‌های بورسی سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند دارند و در نتیجه اعلام تغییرات در پیش‌بینی سود آنها برای بازه کوتاهی ادامه خواهد یافت. بر این اساس، بورس‌بازان احتمالا به دنبال الگویی تازه برای سرمایه‌گذاری خود خواهند بود.  از سوی دیگر، تحلیل سودآوری شرکت‌ها در آینده امری است که نیازمند تخصص بیشتر سهامداران است. این مساله باعث می‌شود در کوتاه‌مدت برخی فعالان غیرحرفه‌ای بازار سهام به سمت تحلیل‌های تکنیکال که سهولت بیشتری دارد، رجوع کنند یا اینکه بازار سیگنال‌فروشی داغ‌تر شود. به عبارت دقیق‌تر، گروه‌ها و افرادی که لزوما تخصص بالایی ندارند صرفا با موج‌سازی و جریانات سفته‌بازی تلاش می‌کنند تا خود را به‌عنوان مراجع تحلیلی و تصمیم‌گیری سهامداران معرفی کنند. به این ترتیب، در محله دوم این مسیر تکاملی، سهامداران کمتر تخصصی به علت سهولت دسترسی، بیشتر جذب چنین تحلیل‌هایی خواهند شد.  اما تجربه نشان داده است که تحلیل‌های تکنیکال به تنهایی و بدون در نظر گرفتن سایر عوامل اثرگذار بر بورس و همچنین سیگنال‌فروشان جریان‌های سفته‌بازی در میان‌مدت موجب زیان یا حداقل جاماندن سهامداران از تغییر مسیرهای بنیادی می‌شوند. بنابراین، به تدریج اعتماد بازار به این الگوی سهامداری کاهش یافته و سرمایه‌گذاران به دنبال گزینه سوم خواهند بود.  بارها اثبات شده آنچه موجب سودآوری پایدار سهامداران می‌شود، داشتن تحلیل عمیق از مسیر سودآوری شرکت‌هاست و نه آن چیزی که خود شرکت‌ها تحت عنوان پیش‌بینی سود ارائه می‌کنند.

تحلیلگرانی که تعدیل‌های مثبت و منفی سودآوری شرکت‌ها را پیش از اعلام آن از سوی شرکت‌ها پیش‌بینی می‌کنند هیچ گاه به پیش‌بینی خود شرکت‌ها استناد نکرده‌اند. بنابراین اقدام اخیر سازمان بورس نه تنها این گروه از تحلیلگران حرفه‌ای را سردرگم نخواهد کرد، بلکه ارائه اطلاعات دقیق‌تر در گزارش جدید مدیریتی (به‌عنوان جایگزین پیش‌بینی سود) می‌تواند تصمیمات آنها در سرمایه‌گذاری را بهینه‌تر کند.  به این ترتیب، سومین دوره از تکامل بازار سهام را می‌توان احیای جایگاه تحلیلی در بورس تهران دانست. جایی که اقبال عمومی سهامداران به سمت تیم‌های تحلیلی حرفه‌ای تغییر مسیر خواهد داد و بازار سهام کشورمان به سوی هرچه تحلیل‌پذیرتر شدن پیش می‌رود. در این شرایط، نقش ارکان مختلف بورس تهران از گروه‌های تحلیلی و مشاوره‌ای گرفته تا رسانه‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند تا بتوانند فضای بازار سهام را به سمت شفافیت و کارآیی بالاتر سوق دهند.  سهامداران و به ویژه تازه‌واردها نیز در این مرحله از تکامل بازار سهام دو رویکرد در پیش می‌گیرند. گروهی که تمایل دارند به‌صورت تخصصی بورس را پیگیری و در این بازار فعالیت کنند، از گروه‌ها و تیم‌های تحلیلی و مشاوره‌ای بیشتر بهره‌مند می‌شوند. دسته دیگری که به دلیل نداشتن وقت یا حوصله کافی، تمایلی به تقویت قدرت تحلیل خود ندارند سرمایه خود را به گروه‌های تخصصی نظیر شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌سپارند.  بنا بر این پروسه تکاملی، دو اتفاق بااهمیت رخ می‌دهد. نخست آنکه سطح آشنایی فعالان بازار سهام از مباحث تحلیلی روز به روز افزایش می‌یابد و بازار حرفه‌ای‌تر می‌شود. دومین دستاورد نیز افزایش تقاضا برای شرکت‌های خدماتی بازار سرمایه نظیر مشاوران، تحلیلگران، سبدگردانان و صندوق‌ها است. موضوعی که به‌صورت یک اثر خودکار موجب افزایش بهره‌وری بخش‌های مزبور و در مجموع کل بازار سرمایه خواهد شد. به بیان ساده‌تر، افزایش تقاضا برای خدمات یادشده باعث بهبود درآمد عرضه‌کنندگان این خدمات شده و آنها تلاش بیشتری برای ارتقای کیفیت مجموعه خود خواهند کرد.

 آینده نسبت P/ E

اما برای پاسخ به آخرین پرسش مطرح‌شده باید گفت نسبت قیمت به درآمد (P/ E) شرکت‌ها نمی‌تواند به‌صورت گذشته و بر اساس پیش‌بینی سود نمادها ارائه شود. بنابراین برای استفاده از این نسبت، مشابه دنیا از دو روش استفاده می‌شود. روش نخست که به آن نسبت قیمت به درآمد آینده‌نگر (Forward P/ E) می‌گویند، سود شرکت‌ها به‌صورت کارشناسی برآورد می‌شود و بر اساس آن یک سهم ارزش‌گذاری می‌شود. این نسبت اکنون نیز تحت عنوان P/ E تحلیلی میان بورس‌بازان شناخته می‌شود و از سوی بسیاری از تحلیلگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.  اما نسبت قیمت به درآمد ساده‌تری نیز وجود دارد که عقب‌نگر است یعنی سود هر سهم (EPS) را بر اساس عملکرد چهار فصل آخر یک شرکت محاسبه می‌کند و بر اساس آن نسبت P/ E را نشان می‌دهد. با توجه به آنکه احتمال زیادی برای عدم تکرارپذیری سود یک شرکت در آینده وجود دارد، این نسبت چندان برای خریدهای آتی قابل استفاده نیست و صرفا دیدی کلی به سهامدار خواهد داد.  گروه بورس «دنیای اقتصاد» با پیش‌بینی آنکه فعالان بورسی نیازمند تحلیل‌های دقیق‌تری از وضعیت شرکت‌ها هستند تیم تحلیلی «دنیای بورس» را تشکیل داده است. تیمی که تاکنون توانسته با در نظر گرفتن دقیق‌ترین اصول تحلیلی، نقشه راهنمای مناسبی برای همراهان خود باشد و آنها را در کسب بازدهی مناسب کمک کند. تیم تحلیلی «دنیای بورس» در سایت خود سعی کرده است با مدنظر قرار دادن این موارد به جای فروش سیگنال یا ارائه پیشنهادهای خرید و فروش، قدرت تحلیل فعالان بازار سرمایه را تقویت کند تا آنها بتوانند با آگاهی کامل، بهینه‌ترین تصمیم‌های مالی را اتخاذ کنند.  متقاضیان با مراجعه به آدرس WWW.DONYAYEBOURSE.COM می‌توانند امکانات و سابقه مطالب تحلیلی «دنیای بورس» را رصد کرده و به منظور بهره‌مندی از خدمات کامل این سایت با پرداخت هزینه‌ای مناسب ثبت نام کنند.