در حالی که به نهمین دوره انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی نزدیک تر می شویم ائتلاف های شرکت کننده در انتخابات از آرمان ها و برنامه های خود برای اتاق نهم می گویند و جالب است که گروه های مختلف اختلاف چندانی بر سر آرمان ها و شعارهای اتاق ندارند. شفافیت، رقابت و حمایت از آزادی اقتصادی چیزی نیست یک فعال اقتصادی با آن مخالف باشد. درواقع از آنجا که هدف اتاق ذاتا آزادی اقتصادی و رقابت واقعی است، شعارهای انتخاباتی نمی تواند تفاوت های ماهوی با هم داشته باشد و به همین علت است که بحث بیشتر بر سر ترکیب افراد و یا راهکارهای عملی است که ائتلاف ها ارائه می دهند.
در بحث ایده ها و آرمان ها، همه متفق القولیم که اتاق در مقام پارلمان بخش خصوصی واقعی باید به گونه ای مطالبه گر، و نه سهم خواه، با دولت وارد تعامل و گفتگویی جدی شود و بر شفافیت و مقابله با انحصار تاکید کند. ولی برای مطالبه گری باید قدرت چانه زنی را بالا برد. در این راستا اتاق نهم باید در دو جهت «اطلاع رسانی به حکمرانان» و «اطلاع رسانی به مردم» تلاش کند تا از یک سو گره های فنی مبارزه با فساد و انحصار را به مسئولان بشناساند و از دیگر سو، مطالبه عمومی برای این مبارزه را بالا ببرد.
بحث تعامل مقتدرانه تر با حاکمیت موضوعی است که حسین سلاح ورزی و دیگران به آن اشاره کرده اند و جا دارد در خصوص راهکارهای عملی این روند بیشتر صحبت شود. سلاح ورزی در خصوص ایده شکل گیری ائتلاف «اتاقی برای همه» گفته که در شرایط کنونی اتاق دو نیاز اصلی دارد: یک نیاز در مورد الگوی رابطه اتاق با فعالان اقتصادی است و یک نیاز در مورد رابطه اتاق و حاکمیت. در مورد رابطه اتاق بازرگانی و فعالان اقتصادی باید بیش از هر زمان دیگری این رابطه را تبدیل به یک رابطه فراگیر و مولد کنیم و در مورد رابطه اتاق بازرگانی با حاکمیت ، لازم است اتاق سخنگویی صریح تر و مقتدرتر و در عین حال تعامل پذیرتر برای فعالان بخش خصوصی باشد.
البته رابطه اتاق با حاکمیت نباید منفک از رابطه اتاق با مردم دیده شود. در واقع اتاق نهم از طریق ارتباطی مستقیم تر با مردم و طرح ساده و همه فهم مسائل مربوط به الزامات اقتصادی و رقابت واقعی، می تواند و باید مطالبات عمومی برای بهبود وضعیت اقتصادی را به مطالبه برای ایجاد بخش خصوصی واقعی و قوی گره بزند. در واقع این یکی از روش هایی است که اتاق قدرت چانه زنی خود با حاکمیت را نیز بالا خواهد برد مطالبه گری را از شعار به عمل تبدیل خواهد کرد.
در روزهای گذشته، صحبت های زیادی نیز درباره جوانگرایی شده و در همین راستاست که گروه های مختلف از لزوم ترکیب متنوع اتاق سخن گفته اند. محمد لاهوتی ضمن اعلان حضور گروه «ائتلاف برای فردا» گفته: ما براین باوریم که صندلی‌ها باید گردشی باشد. انتقادی که به برخی دوستانی که در همه محافل پیشگام و پیش‌قدم هستند، این بود که اجازه دهند افرادی با انرژی بیشتر وارد اتاق شوند. از این رو با مشورتی که با برخی پیشکسوتان داشتیم، منجر به کناره‌گیری برخی از آنها شد تا افراد با انرژی بیشتری در این عرصه شروع به فعالیت کنند.
پیشگامان اقتصاد نیز با شعار اقتصاد شفاف، رقابتی آزاد وارد عرصه انتخابات اتاق نهم شده اند. مجیدرضا حریری بیش از آنکه از شعارهای جدید سخن بگوید بر لزوم حضور افرادی که به شعارهای تکرار شده باور دارند تاکید می کند. به گفته حریری، مطالبه شفافیت به شکل واقعی باید یک باور باشد، ولی متاسفانه این امر تبدیل به تاکتیک شده است. حریری تاکید می کند که کسانی که با بی اخلاقی، خرید کارت، اجاره رای دهنده و یا استفاده از بودجه بی در و پیکر اتاقها در پی حفظ صندلی های خود در هیات نمایندگان هستند، نمی توانند مطالبه گر شفافیت و پایشگر فساد باشند. در این راستاست که اولین اقدام، سعی حداکثری برای یافتن معتقدین به شفافیت در بین داوطلبین است که البته چالش موجود در این زمینه این است که آدمهای معتقد و مقید به شفافیت اکثرا مشهور نیستند و کمتر هم اهل بی اخلاقی و زدوبند هستند و از همین رو است که شانس کمتری برای رای آوردن دارند.
محسن جلال پور هم پیشتر در یادداشتی به لزوم انتخاب افرادی اشاره کرد که بجای سهم خواهی از دولت، در پی مطالبه گری باشند. به اعتقاد جلال پور، اگر میخواهيم اتاق ايران به عنوان بزرگ ترين و ديرپاترين تشكل بخش خصوصي به مسير اصلی اش بازگردد، لازم است به صورت فراگير در همه استان ها نمايندگانی انتخاب كنيم كه رسالتشان شراكت با دولت در توزيع منابع نباشد. اتاق بايد به ريل اصلی خود بازگردد تا مطالبه گر رقابت و تسهيل فضای كسب و كار باشد و نماينده اتاق نيز بايد صدای رسای بخش خصوصی واقعی برای آزادی اقتصاد ايران باشد.
شاید بتوان مطالبه گری اتاق را در راستای افزایش کیفیت حکمرانی اقتصادی کشور دانست. به گفته حسین سلاح ورزی، خیر چنین حاکمیتی بالسویه میان تمام فعالان خرد و کلان نظام اقتصادی کشور توزیع می‌شود. البته این امر درفضایی غیرانحصاری ممکن می شود. در این راستا، به اعتقاد سلاح ورزی، اگر درهای اتاق را به روی همه فعالان و صاحب‌نظران حوزه اقتصاد و مدیریت کشور باز کنیم، قطعا می‌تواند نقش موثری در روند نجات اقتصاد ملی ایفا کند. تبدیل اتاق به سقف مشترکی برای اجماع راهبردی فعالان و صاحب‌نظران اقتصادی هم تقویت‌کننده منزلت اتاق است و هم با هماهنگ کردن منافع بنگاه‌ها و مصالح ملی اتاق را تبدیل به موتور محرک پروژه نجات اقتصاد ملی خواهد کرد.
همه با شعارها آشنا هستیم و هرچند طرح مجدد آنها برای ایجاد ضمانت اجرایی پس از پایان انتخابات ضروری است، ولی اقدام اساسی تر، ارائه راهکارهاست. با توجه به سایه سنگین اقتصاد دولتی بر کشور و ادامه تحریم های خارجی و داخلی که بیش از پیش بخش خصوصی واقعی و مستقل را تهدید می کند، فعالان اقتصادی باید به طور جدی به روش های تاثیر گذاری بر هر سه قوای حاکمیت فکر کنند و راهکارهای خلاقانه ارائه دهند.
