-در سالهای جنگ و چند سالی بعد از آن ،کشور برای تامین پنیر دست به دامان کشورهای بلغارستان و دانمارک شد اما از سال 76 مانع خروج میلیون‌ها دلار از کشور شدیم
-ایران امروزه نه تنها در تولید پنیر خودکفا شده، بلکه یکی از صادرکنندگان بزرگ پنیر است
ایران قبل از انقلاب در تمام حوزه های تولیدی وضعیتی مشخص و عیان داشته است و واردات محوری یکی از مهمترین رویکردهای تامین نیاز داخلی بوده است. در این حوزه با توجه به جمعیت آن روز ایران( قبل انقلاب و جمعیت امروز ایرانريال باید تامین نیاز داخلی در داخل کشور را یک توفیق کامل دانست که در سایه باور و اتکا به توان داخل ایجاد شده است. ارتقای سرانه مصرف لبنیات و محصولات دامپروری موضوعی است که در بستر رشد وصنعت دامپروری در کشور محثث شده است. در حوزه بررسی تحولات این حوزه، در گفت و گوی پیش رو به سراغ یکی از مهمترین شرکتهای این حوزه رفته ایم که نقش مهمی در موفقیت های امروز کشور داشته است. در همین رابطه با سید ابراهیم حسینی مدیر عامل محترم شرکت صنایع شیر ایران (پگاه) گفت و گویی داشته ایم که در ادامه می‌خوانید:
*برای شروع، در خصوص گذشته و روند پیدایش شرکت سهامی صنایع شیر ایران (پگاه) تاریخچه ای توضیح دهید و بگویید این شرکت از چه زمانی فعال شده است؟
طرح پیدایش و ایجاد اولین کارخانه تولید و بسته بندی شیر و محصولات لبنی با نام کارخانه شیر پاستوریزه تهران از طریق امضای موافقتنامه (سازمان برنامه و وزارت بهداری ایران و موسسه یونیسف وابسته به سازمان ملل) در سال 1333 پی ریزی شد. این اتفاق با دو هدف عمده رخ داد که کمک به بهداشت و تغذیه کودکان و نوجوانان و مردم و همچنین توسعه صنعت دامپروری کشور رخ داد. پس از اجرای امور ساختمانی و خرید و نصب ماشین آلات و تجهیزات کارخانه شیر پاستوریزه تهران با ظرفیت روزانه 45 تن در آبان ماه 1336 رسما افتتاح و به بهره برداری رسید.
*اگر بخواهیم دستاوردهای صنعت لبنیات کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را مرور کنیم به چه دستاوردهایی اشاره خواهید کرد و در عمل این صنعت را در مقایسه با قبل از پیروزی انقلاب چگونه ارزیابی می کنید ؟
اگر در قبل از انقلاب تنها چند شرکت و برند در این صنعت فعالیت داشتند امروز بیش از 900 شرکت لبنی 1200 برند لبنی را ارائه می‌کنند. تعداد قلم محصولاتی که قبل از انقلاب تولید و عرضه می‌شد شاید در حدود 10 الی 12 قلم بود اما امروزه انواع محصولات در گروههای مختلف تولید می شود. به عنوان مثال صنایع شیر ایران امروزه بیش از 600 قلم کالا با ترکیبات و اوزان مختلف در بسته بندی های بسیار متفاوت و گسترده تولید و عرضه می‌کند. در این سالها، ظرفیت تولید افزایش پیدا کرده به طوری که امروزه بیش از 5 میلیون تن انواع محصولات طی سال تولید می شود در این میان شرکت صنایع شیر موفق شده است که در طی سال بالغ بر یک میلیون تن محصولات لبنی و غیر لبنی را روانه بازار کند.
*چه اقداماتی در این سالها در شرکت متبوع شما محقق شده تا بگوییم که توان داخل افزایش یافته است؟
رشد و گسترش صنعت دامپروری و تولید شیر خام یکی از اقداماتی است که صنایع شیر ایران طی این چهار دهه بانی آن بوده است . با ایجاد سکوهای جمع آوری شیر در اواخر دهه 60 و سالهای اولیه دهه 70 و تدوین سیاست و برنامه ارتقای کیفیت شیر خام موجب شد علاوه بر اشتغال زایی در روستاها و تولید شیر توسط دامداری های کوچک ، موجبات ایجاد و گسترش دامداری های صنعتی شد و با حمایت وزات جهاد سازندگی تولید شیر تا مرز 8 میلیون تن در سال هم رسید و این شرکت هم توانست دریافت شیر خام خود را از حدود 200 هزارتن در سال ( قبل از انقلاب ) به 1250 هزارتن در سال برساند.
در سالهای جنگ و چند سالی بعد از آن کشور برای تامین پنیر دست به دامان کشورهای بلغارستان و دانمارک شده بود اما از سال 76 با نصب و راه اندازی خطوط تولید پنیر یواف جلوی خروج میلیون ها دلار از کشور گرفته شد و امروزه نه تنها خودکفا شدیم بلکه یکی از صادرکنندگان بزرگ پنیر هستیم. حتی توسعه خطوط نیز با حمایت و برنامه ریزی متخصصان این شرکت انجام پذیرفت.
*فعالیت شرکت در طول چهل سال گذشته و پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی چه تحولاتی را تجربه کرد؟
اواخر سال 58، شرکت تهیه و توزیع شیر ایران که طی سالهای 51 تا 56 تاسیس شده بود ، در شرکت سهامی صنایع شیر ایران ادغام و فعالیت شرکت یکپارچه شد. شرکت تهیه و توزیع شیر ایران به منظور ایجاد 11 کارخانه شیر پاستوریزه و استرلیزه با ظرفیت های 75 الی 150 تن در روز با تولید شیر باز ساخته شده بود و محصولاتش در بسته بندی‌های سه گوش ارائه می‌شد. با مصوبه مذکور، ساخت و راه اندازی سایر کارخانه ها آغازشد و عملیات اجرائی کارخانه شیر منطقه ای کرمان به عنوان اولین کارخانه آماده بهره برداری در سال 1361 به پایان رسید.
در پی این موضوع، دیگر کارخانه ها از جمله گرگان ، زنجان ، همدان ، گیلان ، خرم اباد لرستان و خوزستان و گلپایگان راسا توسط نیروها و متخصصان داخلی راه اندازی شد و در سال 1379 کارخانه شیر و لبنیات ارومیه خریداری و به جمع کارخانه های تحت پوشش شرکت سهامی صنایع شیر ایران پیوست.
در سال 1377 نیز، کارخانه صنایع بسته بندی و فیلم و پلاستیک به منظور تامین مواد مورد نیاز تولید شیر نایلونی و پنیر UF با ظرفیت 2200 تن در سال به بهره برداری رسید که علاوه بر تامین مواد بسته بندی کارخانه های تحت پوشش ، در رفع نیاز مواد بسته بندی سایر تولید کنندگان اقدام می‌کند.
پس از خلق برند پگاه در سال 79 ، کلیه محصولات با نام پگاه عرضه شد واز سال 1383 کارخانجات تبدیل به شرکتهای تولیدی با نام شرکت شیر پاستوریزه پگاه معرفی گردیدند.
با این تغییرات سهام داران شرکت چه تحولانی را شاهد بودند؟
سازمان بازنشستگی کشوری با 75/67 درصد و شرکت توسعه بهشهر با 25/32 درصد سهامداران اصلی شدند. علاوه بر شرکتهای یاد شده ، شرکت صنایع شیر ایران به جهت توزیع تخصصی محصولات خود در بازه زمانی 1383 لغایت 1390 اقدام به تاسیس شرکتهای تخصصی توزیع با نام های گوناگون کرد که در حال حاضر فعالیت بازار یابی ، فروش و توزیع انواع محصولات شیری ، آب میوه و سایر محصولات غذایی در سراسر کشور به وسیله شرکتهای بازار گستر در 5 منطقه شکل می‌گیرد. گستره توزیع محصولات در کانالهای مختلف توزیع و فروش مویرگی ، فروشگاه‌های زنجیره ای ، فروشگاه های عرضه مستقیم ، میادین میوه و تره بار شهرداری ها ، ارگان‌ها ، بیمارستان‌ها ، پادگان‌ها ، رستوران‌ها و … است.
بحث توسعه فعالیت ها و به روز رسانی تولیدات در این ایام به چه شکلی سامان داده شد؟
پیرو مصوبه شورای اقتصاد ، تاسیس و راه اندازی کارخانه تولید شیر خشک نوزاد در دستور کار صنایع شیر قرار گرفت و با همت مدیران متعهد این شرکت در سال 92 رسما آغاز به کار کرد و برای اولین بار در کشور تولید شیر خشک نوزاد و مکمل های غذایی کودک و مادر با استفاده از تخصص کارشناسان و مواد اولیه داخلی تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی شد.
همچنین در سال های اخیر با توجه به تغییر ذائقه و همچنین تنوع طلبی مصرف کنندگان ، این شرکت با ارتباط بین المللی با بیش از 17 کشور اروپائی و نیز دانش داخلی و همت کارشناسان خود موفق به عرضه بالغ بر 15 محصول جدید بالاخص در چهار سال گذشته شد به نحوی که با استقبال عموم مردم و مصرف کنندگان روبرو شده است.
با توجه به بحث‌های اخیر، در حوزه جذب بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی چه دستاوردهایی کسب شد؟
هدف گذاری صادراتی شرکت پگاه برای سال 1397 مبلغ 200 میلیون دلار بود ولی متاسفانه با توجه به نوسانات در بازار ارز از ابتدای امسال و همچنین ابلاغ آیین نامه های غیر کارشناسی از سوی بانک مرکزی در خصوص ترخیص کالا فرآیند بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی و اخذ تعهدنامه ارزی برای محموله های صادراتی شرایط را برای کلیه صادرکنندگان و شرکتهای زیرمجموعه صنایع شیر ایران بسیار سخت کرد.
در صورت ادامه این فرآیند آسیبهای جدی به بدنه صادرات غیرنفتی کشور وارد خواهد آمد و بازارهایی که سالها برای کسب و حفظ آن وقت و هزینه صرف شده به راحتی در حال واگذاری به رقبای سنتی خود در منطقه مانند عربستان و ترکیه است. لذ ا در صورت لغو آیین نامه ها و سایر موانع ایجاد شده برای فرآیند صادرات، امید داریم بتوانیم رشد 25 درصدی در صادرات این شرکت را شاهد باشیم.
در خصوص بازارهای صادراتی، طی سه ساله اخیر این شرکت موفق به شناسایی 13 بازار جهت معرفی و عرضه محصولات خود شده است و همچنین در سال 96 با اضافه شدن 8 بازار جدید از قبیل : قطر، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان و آمریکا توانستیم تعداد بازارهای خود را با افزایش 62 درصددی به 21 کشور ارتقا دهیم.
بیشتر صادرات این شرکت از طریق شرکتهای پگاه تهران، پگاه اصفهان، پگاه آذربایجان غربی و شرقی، پگاه خراسان، پگاه فارس، پگاه گلستان، پگاه گلپایگان و پگاه کرمان صورت می پذیرد، اما با توجه به کیفیت مناسب پگاه کلیه شرکتهای مجموعه صنایع شیر ایران در تامین نیاز بازارهای هدف مشارکت دارند.
با این تحولات، هم اکنون جایگاه شرکت سهامی صنایع ایران در سطح داخلی و منطقه ای چگونه است؟
صنایع شیر ایران بر اساس رده بندی سازمان مدیریت صنعتی که بسیار معتبر هست به عنوان یکی از صد شرکت برتر ایران و رتبه اول گروه صنایع غذایی را کسب کرده و نیز در ارزیابی‌های ملی بارها بعنوان برند برتر ، تولید کننده و کیفیت برتر یا نمونه انتخاب شده و در سطح جهانی نیز با حضور در بیش از 22 کشور محصولات خود را تثبیت نموده است.
یکی از مهمترین مباحث در خصوص استانداردها و شاخص های بین المللی کیفیت تولیدات است. در این بخش وضعیت چگونه است؟
به جرات می‌توان گفت هیچ شرکتی به اندازه پگاه دارای افتخارات ملی و میهنی نیست. پگاه موفق شده بیش از 65 نشان ایمنی و سلامت را برای محصولات فراسودمند خود کسب کند و یا پگاه بیش از 233 نشان استاندارد ملی ، 1007 پروانه ساخت ، 15 گواهی سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001 ، 14 گواهی زیست محیطی ایزو 14000 ، 13 گواهی مدیریت ایمنی و بهداشت ( OHSAS) ، 7 گواهی سیستم مدیریت ایمنی فرآورده های غذایی ( HACCP) و سایر استاندارد ها را دارد.
در حوزه فروش و ارتقا ارزش سبد کالا برای ارتقای کیفی چه اقداماتی انجام شده است؟
کیفیت یک استراتژی برای صنایع شیر ایران محسوب می شود و برنامه های سخت‌گیرانه ای برای حغظ و ارتقای آن داریم. به طور مثال یک استاندارد داخلی تنظیم کردیم و به صورت ادواری وضعیت محصولات و عملکرد کیفیت شرکت‌ها ارزیابی می‌شوند. هم چنین با ایجاد کمیته های تخصصی سعی کردیم که سبد محصولات شرکت‌ها را بهینه کنیم و به سمت کم کردن تعدد محصولات و تمرکز بر محصولات پرمصرف و سودمند کردیم. در حال حاضر کلیه شرکتهای پگاه دارای استانداردهای کیفی بین المللی و همچنین دارای 64 نشان ایمنی و سلامت از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی است که در نوع خود بی نظیر است.
با توجه به وجود تحریم‌ها در سالهای بعد انقلاب، رویکرد اقتصاد مقاومتی و توجه به تولیدات داخلی و رفع نیاز بازار مد نظر حاکمیت بوده است در این بخش مهم ترین برنامه‌ها و اقدامات شما چه بوده است؟
خوشبختانه در این بخش ما از ابتدای انقلاب فعالیتهای مهمی را به ثبث رساندیم و تامین قطعات یدکی ماشین آلات را با استفاده از توان مهندسی داخل سامان دادیم. به نحوی که بیش از 1500 قطعه طراحی و تولید شده و این اقدامات در زمان تحریم کارگشای تولید بوده است. همچنین تامیین مواد اولیه از جمله استارتر ها،از شرکت های دانش بنیان داخلی و تولید پایدار کننده شیر کاکاِئو توسط متخصصین داخلی برای اولین بار در کشور انجام شد و طراحی و فرمولاسیون محصولات جدید به ویژه محصولات فرا سودمند به کمک همکاران داخلی و متخصصین دانشگاهی محقق شد.بخش دیگر این فعالیت ها هم در حوزه تامین مواد بسته بندی از جمله پاکات از شرکت های ایرانی بود که خود اقدامی مهم تلقی می‌شود.
