معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست از حضور متخصصان خارجی در ایران به منظور تدوین برنامه تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی خبر داد و گفت: اگر امکان جفت‌گیری طبیعی و لقاح مصنوعی نباشد، از رحم یوزهای آفریقایی برای تکثیر یوز آسیایی استفاده می‌کنیم.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، حمید ظهرابی در مورد حضور تیم‌های خارجی برای بررسی تکثیر در اسارت یوزهای آسیایی، با بیان اینکه دو کارشناس تلقیح مصنوعی و بارورسازی مصنوعی از آلمان و یک کارشناس مدیریت ذخیرگاه‌های نیمه طبیعی از آفریقای جنوبی از روز گذشته (۱۴ بهمن) در ایران حضور یافته‌اند، به ایسنا گفت: این دعوت با هدف برگزاری جلسات تخصصی با حضور کارشناسان داخلی است که تا روز جمعه (۱۹ بهمن) ادامه خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه این جلسات با هدف تعریف همکاری‌های مشترک بین متخصصان داخلی و خارجی در حوزه حفاظت و تکثیر یوزپلنگ آسیایی برگزار می‌شود، اظهارکرد: تشکیل جلسات تخصصی به منظور بررسی وضعیت سلامتی یوزهای در حال نگهداری در پارک پردیسان (کوشکی، دلبر و ایران)، بررسی شیوه‌های مختلف برای بارورسازی یوزها، آشنایی با متخصصان داخلی همچنین آشنایی با ظرفیت‌ها و امکانات داخلی مثل مؤسسه رویان است.
بررسی وضعیت سلامتی دلبر و ایران
در حال حاضر یک قلاده یوز نر (کوشکی) و دو ماده (دلبر و ایران) در مرکز نگهداری حیوانات در پارک پردیسان وجود دارد و بررسی وضعیت سلامتی این یوزها یکی از اهداف حضور کارشناسان خارجی در ایران است،. در این مورد معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: «دلبر» در یک مرحله سقط جنین داشت و حتماً باید سلامتی آن بررسی شود تا ببینیم قدرت باروری دارد یا نه؟ «ایران» هم که یک یوز نابالغ است و اطلاعات دقیقی از گذشته آن نداریم و نمی‌دانیم در چه شرایطی نگهداری شده و آیا صدمه‌ای دیده است یا خیر؟
ظهرابی ادامه داد: بعد از بررسی سلامتی یوزها با کمک متخصصان داخلی و همکاری کارشناسانی که از کشورهای آلمان و آفریقای جنوبی در ایران حضور یافته‌اند، وارد فاز پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای بارورسازی و تکثیر در اسارت یوزها طی چند مرحله می‌شویم. مرحله اول بررسی امکان جفت‌گیری طبیعی یوزها در اسارت است. اگر این مرحله موفق نبود، قطعاً گزینه تلقیح مصنوعی مطرح می‌شود.
شانس لقاح مصنوعی بالا نیست
معاون سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که احتمال موفقیت در بارورسازی یوزها از طریق لقاح مصنوعی با کمک متخصصان خارجی تا چند درصد است؟ گفت: تیم آلمانی که در حال حاضر در ایران حضور دارند، شیوه‌ای را در دنیا در حوزه تلقیح مصنوعی ابداع کرده‌اند که احتمال موفقیت آن نسبت به سایر روش‌های تلقیح مصنوعی بالاتر است و در یک پوزیشن خاص تلقیح انجام می‌شود البته باید بدانیم که در کل تلقیح مصنوعی خیلی شانس بالایی ندارد و درصد پایینی احتمال موفقیت وجود دارد.
وی در مورد احتمال استفاده از رحم اجاره‌ای برای تکثیر در اسارت یوز آسیایی تصریح کرد: اگر در شیوه لقاح مصنوعی هم موفقیتی حاصل نشود، ممکن است به سمت روش‌های دیگر مثل انتقال جنین و استفاده از رحم اجاره‌ای برویم. به این ترتیب که بعد از تشکیل جنین از یک یوز دیگر و به احتمال قوی یوز آفریقایی برای حمل و رشد جنین استفاده کنیم. در این زمینه هم مذاکراتی انجام شده است و در صورت نیاز می‌توانیم برای انجام ساریگیت (رحم اجاره‌ای) از ۱۰ قلاده یوز ماده آفریقایی بهره ببریم.
دستیابی به جمعیت پشتیبان یوز هدف تکثیر در اسارت
ظهرابی در پاسخ به این انتقاد که تمرکز سازمان حفاظت محیط زیست بر موضوع تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی در محیط‌های نیمه‌طبیعی ممکن است حفاظت از این گونه را در زیستگاه‌های طبیعی تحت‌الشعاع قرار دهد، گفت: این انتقاد درست نیست چون ۹۰ درصد تمرکز و انرژی و حتی هزینه در سازمان حفاظت محیط زیست صرف حفاظت یوز در زیستگاه می‌شود؛ زیستگاه‌هایی که یوز در آن به شکل طبیعی زادآوری دارد اما از آنجا که جمعیت یوز در کشور قابل توجه نیست و اتفاقاً نگران‌کننده است منطق حکم می‌کند از سایر روش‌های تجربه‌شده در دنیا نیز استفاده کنیم تا به جمعیت‌های پشتیبان از یوزپلنگ دست یابیم.
حمید ظهرابی معاون محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست پیش از این هم در جریان بررسی تولید مثل یوز ایرانی در اسارت که با حضور جمعی از کارشناسان این حوزه از مراکزی مانند دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، مرکز رویان، مرکز ابن‌سینا، انجمن یوز، پروژه یوز آسیایی، گروهی از متخصصان حوزه دامپزشکی، بخش خصوصی فعال در حوزه حیات وحش و کارشناسان پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار برگزار شده بود در مورد امکان باروری طبیعی و مصنوعی «دلبر» با تاکید بر پرریسک بودن این کار گفته بود: این اقدام بسیار بزرگ و البته پر ریسک است اما به این معنی نیست که از ترس نتیجه، کار را آغاز نکنیم. قرار نیست این دو یوز را در فنس نگه‌داریم تا بمیرند چون ما می‌ترسیم. سیاست اصلی ما انجام این کار است و امیدواریم به نتایج خوبی هم برسیم.
