حمیدرضا طهماسبی پور :
اگر اقتصاد را یک علم بدانیم، می‌دانیم که اقتصاد روش‌های مشخص و معلومی دارد و تخطی از آنها مقدور نیست. رشد و توسعه در اقتصاد نیازمند سرمایه گذاری است وسرمایه گذاری نیازمند جذب سرمایه گذاران. از همین رو برای جذب سرمایه، باید روشمند بود وبه صاحب سرمایه اطمینان داد که راه برای رشد ثروت او باز است. این نکته ساده، مستلزم پذیرش موضوع مهم شفافیت در اقتصاد و گردش ازاد اطلاعات است. در ادامه به بررسی مسئله ی شفافیت و رتبه بندی، آب حیات اقتصاد مدرن ایران میپردازیم.
اقتصاد ایران، درسالهای پس از برجام وحتی پیش از تحریم ها، همواره کمبودهای اطلاعاتی برای سرمایه گذاران خارجی داشته است. همچنان هم از این کمبود رنج می برد. پس از برجام انبوهی شرکت و سرمایه گذار خارجی از کشورهای مختلف به ایران آمدند. آنها اعلام کردند که مایل به همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری در ایران هستند. اما در عمل این هیجان و استقبال تبدیل به یک جریان مستمر در جذب سرمایه پذیری اقتصاد ایران نشد. دست اندازهای فراوانی مانع از حضور هیات های تجاری پر شماری شد که به ایران سفر داشتند.
برگزاری همایش های متنوع برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تامین مالی شرکت‌های ایرانی در بازارهای جهانی را شاهد بودیم و هستیم. اما در عمل مشارکت مورد انتظار رخ نداده تا این سئوال پدید آید که :
مشکل کار کجاست؟
نگاهی به خواسته های اطلاعاتی شرکای خارجی در این بخش گویای این حقیقت است که عدم شفافیت در اقتصاد ایران است. سرمایه گذار خارجی خواستار اطلاعاتی است که رتبه بندی هر بخش را در ایران و جهان بداند. مبنای محاسباتی و مالی بر اساس استانداردهای بین المللی داشته باشد.
داشتن اطلاعات از صنایع مختلف و وضعیت آنها و همینطور ساختارهای اداری کشور نکته دیگری است که سرمایه گذار خارجی نیازمند دانستن آن است تا بدون هراس وارد سرمایه گذاری شود.
به صورت نمونه، کشورهای اروپایی زیادی به دنبال ایجاد رابطه تجاری با ایران هستند و ایران را منبع خوبی برای تامین مالی قلمداد می‌کنند. اما چالش‌هایی دارند که اگر ایرانی‌ها بدانها وقعی ننهند، نمی توانند سرمایه خارجی را به صورت حداکثری وارد کشور کنند.
روابط بانکی :
موضوع روابط بانکی و پیاده‌سازی مقررات بین‌المللی، بحث بیمه و مقررات ضد پولشویی و محدودیت‌های این چنینی(که کم هم نیستند) مسائلی هستند که باید از سوی سیاستگذاران داخلی مورد توجه باشد تا بتوانیم سرمایه پذیران قابل اعتمادی شویم.
دادن دید وسیع‌تر به سرمایه گذاران، موضوعی است که با نظام رتبه بندی و ارائه جرئیات به شرکت‌های بین‌المللی به دست می‌آید و باعث شفاف‌سازی می‌شود.
در این حوزه، رتبهبندی شرکت‌ها که یکی از خدمات شرکت‌های رتبهبندی است، می‌تواند اطلاعات مناسب و مطلوبی در اختیار مشتری قرار دهد. اگر به این موضوع توجه لازم را داشته باشیم، شرکت‌های خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری بین‌المللی بازار ایران را جذاب تر از گذشته خواهند دید و در میان انبوه کشورهایی که برای آنها درخواست سرمایه پذیری می دهند قابل رقابت خواهد کرد.
تسریع در روند تامین مالی موضوعی است که باید یکبار دیگر بدان توجه کنیم و بدانیم که بهترین ابزار تامین مالی برای ناشران و سرمایه‌گذاران ایرانی جذب سرمایه‌گذار خارجی است و رتبهبندی می‌تواند طیفی از ابزارهای بدهی در بازار سهام را برای سرمایه‌گذار و ناشران اوراق بهادار جذاب کند.
بر همین اساس مهمترین نکته ای که می توان بدان توجه داشت این است که ایران و اقتصادش ، چاره ای جز فعالیت در اتاق شیشه ای ندارند و از همین رو باید فعالان اقتصاد ایران را دعوت کرد تا در بازار سرمایه براساس استاندارهای جهانی کار کنند.
استانداردسازی زیرساخت‌ها، زمینه ورود سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم می کند و یکی از مهمترین ابزارهای این مسیر، توجه به فرآیند گزارشگری برمبنای استانداردبین المللی است.
جمع بندی :
با توجه به بررسی های انجام شده در شفافیت و رتبه بندی، آب حیات اقتصاد مدرن ایران، درست به همین دلیل است که، رتبهبندی شرکت‌های ایران و توجه به موضوع رتبه بندی یک پیش شرط اساسی است که باید از سوی سازمان بورس پیگیری شود.
چراکه رتبهبندی می‌تواند طیفی از ابزارهای بدهی در بازار سهام را برای سرمایه‌گذار و ناشران اوراق بهادار جذاب کند. باید بدانیم که اقتصاد ایران نیازمند مدرن سازی است تا بتواند سرمایه های مورد نیاز خود را جلب کند. اقتصاد مدرن و اقتصاد اینده ایران، برای شفافیت اب حیاتی لازم دارد که تنها در سایه رتبه بندی و رقابت پذیری کسب می شود. نکته اخر این است که، موضوعات یاد شده تنها پیش شرط ورود به این عرصه است و سالها کار لازم است تا روزی از اقتصاد مدرن ایرانی رونمایی شود. با این امید، قدم اول را برداریم و رتبه پذیر شویم تا جهانی شدمان تسریع شود.
