سهم 5 درصدی ایران از واردات 7میلیارد دلاری شیرینی و شکلات جنوب‌غرب و مرکز آسیا باعث شد تا بنگاهداران ایرانی با ترسیم کسب سهم 20درصدی از این بازار، درآمدزایی بیش از 1.5 میلیارد دلاری را عاید کشور کنند.
به گزارش رتبه‌آنلاین، یک کالا در هنگام تولید غیر از معیارهایی نظیر کیفیت یا استانداردهای جهانی، تنوع و قیمت رقابتی و ارزان باید از فاکتور رقابت‌پذیری در بازار نیز سود ببرد؛ رقابتی که از جنس مبارزه با کالاهای وارداتی مشابه اعم از قاچاق یا قانونی به بازار داخلی بوده و البته باید هدف مهمتری را هم پیش روی خود ترسیم کند که این هدف به منزله فروش محصول در بین مصرف‌کنندگان بازارهای جدید و البته بین‌المللی است ؛ چنین نگاهی به چرخه تولید تا مصرف از سوی تولیدکننده می‌تواند تضمینی برای فروش یک کالا در بازارهای داخلی و خارجی باشد.
صنعت شیرینی و شکلات کشور نیز جزو یکی از همین کالاهای تولیدی به شمار می‌آیند که خصوصیاتی نظیر پرمصرف بودن در بازار داخلی و ورود به بازارهای جهانی را داراست، اما با توجه به نمودار تولید و صادرات این کالا، شاهد نوسانات فراوانی طی 10ساله گذشته هستیم که روند صادراتی و حتی تولید محصولات شیرینی و شکلات را تحت تاثیر فراوان قرار داده است.
بر اساس آمارهای رسمی، میزان تولید شیرینی و شکلات طی سال94، 1.596 هزار تن بوده که از این میزان، 240 هزار تن به ارزش حدودی 600 میلیون دلار صادر شده است؛ این رقم حاکی از آن است که صادرات شیرینی و شکلات درآمدزایی تقریبی دوبرابری نسبت به صادرات خودرو و قالی دستباف داشته که این آمار در سال 95، با 10درصد رشد نیز همراه بوده است.
اما با وجود درآمدزایی صادراتی از محصولات شیرینی و شکلات، سهم بازار ایران در خاورمیانه نزدیک به 5درصد بوده که البته توانایی تصاحب 20درصد این بازار توسط تولیدکنندگان ایرانی وجود دارد، زیرا تجارت این محصول در بازار خاورمیانه و آسیای میانه حدود 10 میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده که سهم ایران بسیار اندک است.
از سوی دیگر، میزان اشتغالزایی بالا به‌واسطه تنوع تولیدی شیرینی و شکلات، می‌تواند تنها بخشی از مفید بودن این صنعت را به نمایش بگذارد، البته با توجه به اوضاع رکودی این صنعت، امروز 65 هزار نفر را به صورت مستقیم مشغول به کار کرده است.
در سال های اخیر صنعت شیرینی و شکلات نتوانسته از مشکلات داخلی و خارجی مصون بماند زیرا ظرفیت‌های بدون استفاده این صنعت کماکان فعال نشده است، امروز فعالان و مصرف‌کنندگان این صنف با مشکلاتی همچون بالا بودن قیمت تمام شده، بهره‌وری پایین، نبود تجهیزات و ماشین آلات به‌روز و البته به‌میزان کافی، دخالت در قیمت‌گذاری و سیاست‌گذاری‌های نادرست مواجه شده‌اند که بخش عمده‌ای از صنایع کشور را به خود درگیر کرده است.
بازار 1.5 میلیارد دلاری منطقه، هدف‌گذاری شد
جمشید مغازه‌ای دبیر انجمن بیسکویت، شیرینی و شکلات با اشاره به اینکه این صنعت در بین محصولات صادراتی کشور نوپا است، گفت: این صنعت در ابتدای دهه 80 باردیگر پس از سال‌ها جان گرفت و با افزایش تقاضای مصرف‌کننده داخل روبه‌رو شد و همزمان با جذب بازارهای خارجی توانست تراز تجاری این حوزه از صنایع غذایی را مثبت کند.
وی ادامه داد: در ابتدای مسیر، آمارهای صادراتی این صنعت با حجم درآمدزایی 40 میلیون دلاری کار خود را آغاز کرد و با رشدی مناسب این آمار طی سال‌های گذشته به سقف 700 میلیون دلار نیز رسید اما رکود بر بازار و مشکلات تامین مواد اولیه‌ای که چند سالی سایه سنگین خود را بر این بازار انداخته بود، تحقق پیش‌بینی‌های اولیه در بخش صادرات را کمی دور از دسترس کرد اما وضعیت کنونی جای خوشبینی را ایجاد کرده تا در سال‌های آینده، آمار ترسیم شده محقق شود.
عضو انجمن صنایع غذایی ایران همچنین با اشاره به مجموع صادرات صنایع غذایی کشور تاکید کرد: اختصاص 35درصدی صنعت شیرینی و شکلات از مجموع 2.4 میلیارد دلاری صادرات صنایع غذایی حاکی از توانایی‌های این صنعت بوده است، چراکه با رفع مشکلات ابتدایی این صنعت و استفاده از حداکثر توانایی ظرفیت بنگاه‌های تولیدی شیرینی و شکلات، علاوه بر افزایش تولید و اشتغالزایی در کشور می‌توان به ارزش افزوده این صنعت در حجم آمارهای صادراتی کشور نیز خوشبین بود.
مغازه‌ای افزود: میزان تولید و صادرات در صنعت شیرینی و شکلات به نظر فعالان این صنعت اصلا رضایت‌بخش نیست، زیرا اهداف بلند پروازانه‌تری برای خودمان ترسیم کردیم که باید به آن نقطه نیز دست‌یابیم؛ پتانسیل بازارهای مصرفی در این حوزه بسیار فراتر از میزان تولید کنونی بنگاه‌های ایرانی بوده بنابراین با حمایت دولت و رفع مشکلات این صنعت از سوی دستگاه‌های دولتی، طبیعتا جایگاه صادراتی و اشتغالزایی کشور نیز بهبود پیدا خواهد کرد.
این فعال در صنعت شیرینی و شکلات با اشاره به اینکه باید به درآمدزایی 1.5 میلیارد دلاری در سطح منطقه دست‌یابیم، تصریح کرد: کسب بازارهای هدف در منطقه خاورمیانه و البته آسیای میانه، هدفی دور از دسترس برای فعالان تولیدی ایرانی نیست چراکه با سهولت فعالیت این بنگاهداران توسط دولت، درآمدزایی بالای این صنعت که ناشی از میزان ارزش‌افزوده بخش شیرینی و شکلات است، پاسخگوی اعتماد دولت به این بخش خواهد شد.
سهم 35درصدی شیرینی و شکلات در صادرات صنایع غذایی
پویا فیروزی عضو کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران نیز با ارزیابی صنعت شیرینی و شکلات کشور گفت: خوش طعم‌ترین تجارت دنیا در ایران، آمار مناسبی از خود در صنایع غذایی کشور به‌جای گذاشته که بر همین اساس، میزان اشتغالزایی 16درصدی و البته ایجاد ارزش افزوده 10درصدی به‌عنوان کارنامه‌ای مطلوب از این صنعت برجای مانده است.
عضو اتاق بازرگانی ایران و کره‌جنوبی با اشاره به آمارهای صادراتی این بخش از صنعت صنایع غذایی ادامه داد: کارنامه سال 93 صنعت شیرینی و شکلات، حاکی از رشد 12درصدی آن نسبت به سال گذشته بوده و رقمی بالغ بر 570 میلیون دلار صادرات را از خود برجای گذاشت اما برخلاف تصوراتی که وجود داشت، مشکلات تامین مواد اولیه گریبانگیر این صنعت شد و آمارهای صادراتی را با 16درصد کاهش روبه‌رو کرد و حجم صادرات شیرینی و شکلات به 476.6 میلیون دلار رسید.
فیروزی افزود: صادرات شیرینی و شکلات ایران، به کشورهایی هدفی همچون عراق، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و امارات صادر شد البته جای خوشحالی وجود دارد که بازارهای اروپایی نیز شاهد محصولات ایرانی بودند.
این عضو کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران تاکید کرد: در مجموع صادرات صنایع غذایی ایران به بازارهای هدف، شکلات دارای سهمی 35درصدی و بیسکویت نیز از این آمار 21درصد را به خود اختصاص داده بود اما واقعیت آنجاست که این آمار اصلا با واقعیات و توانایی‌های تولیدکنندگان همخوانی ندارد؛ از مجموع 1100 واحد ثبت شده شیرینی و شکلات، تعداد زیادی تعطیل شده و آن دسته از بنگاه‌هایی که به تولید ادامه می دهند نیز تنها با نیمی از توان و ظرفیت خود، مشغول به کار هستند.
این عضو کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در پایان به اهمیت کسب بازارهای پیرامونی کشور اشاره کرد و گفت: بازار 400 میلیون نفری همسایگان ایران با نزدیکی به ذائقه مصرف‌کننده ایرانی و البته واردات 7میلیارد دلاری آنها، فرصت مناسبی را برای تولیدکنندگان ایرانی قرار داده تا با بازاریابی صحیح، ظرفیت خالی واحدهای تولیدی خود را تکمیل کنند و با افزایش تولید، رشد اشتغالزایی و درآمدزایی را به ارمغان بیاورند.