نسخه فرانسوی فرار از تله دلارى

حسین سلاح ورزی |نظام جمهوری اسلامی ایران از زمان تاسيس با بی مهری غرب و به ویژه نظام سیاسی آمریکا مواجه بوده است. مناسبات شکننده دو نظام سیاسی حاکم بر ایران و آمریکا پس از آنکه دانشجویان ایرانی ،سفارت آمریکا را تسخیر و دست به افشاگرى هاى گسترده ای زدند، در بدترین موقعیت قرارگرفت. جیمی کارتر رییس جهور وقت آمریکا بلافاصله پس از این رخداد بزرگ دستور تحریم اقتصادی ایران را صادرکرد. تحريمى كه ابعاد و زواياى گوناگونى داشت و هر جزء آن به دنبال اهداف خاصی بود.در همین مسیر بود که آمریکا در شدیدترین زنجیره تحریم ها اعلام کرد هرشرکتی که بیش از 20 میلیون دلار در صنعت نفت ایران سرمایه گذاری کند مشمول تحریم آمریکا خواهد شد. در همه این سالهای طولانی که آمریکا عليه ايران اعمال تحريم داشته ، برخی بازیگران مهم سیاسی و اقتصادی در دنیا رفتارهای متفاوتی نسبت به آمریکا وحتى بعضا نسبت به سياست هاى پيشين خود داشته اند. اتحادیه اروپا به مثابه یک قطب سیاسی و اقتصادی و سه غول این اتحادیه یعنی فرانسه ، آلمان و انگلستان در این حدود 38 سال بر پایه رفتارهای جمعی و فردی با ایران ، سياست هاى کج دار و مریزى را نشان داده اند. برخی مقاطع آنها حتی جسورتر از آمریکایی ها بوده اند و گاهى به مثابه سد در مقابل روند فزاینده تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران عمل كرده اند. پس از آنکه پرونده هسته ای عليه ايران گشوده شد، رهبران این سه كشور رفتار جمعی پیشه کرده و در نقش آلترناتیو غرب و برخی مقاطع در نقش همراه آمریکا و برخی اوقات به عنوان بازدارنده تحریم های گسترده ظاهر شده اند. باا اين حال برآیند رفتار اتحادیه اروپا و هرکدام از این سه کشور نشان می دهد آنها در شرایط سخت و دشوارو درمقاطع اوج گيري منازعات و تخاصمات امریکا علیه اقتصاد ایران ، با آمریکا همراه شده اند كه عمدتا از سر بیم وخوف بوده است.
حالا یک مدیر بانکی در فرانسه پس ازيكسال مطالعه و بررسى، راه حلى فنی برای دورزدن تحریم آمریکا علیه اقتصاد ایران ارائه وبا استناد به این راه حل ادعاکرده است می توان بدون اینکه شامل تنبيه و جريمه آمریکا شد ،تحریم ایران را با نوعى قرض دادن دورزد .
در باره این اقدام پاریسی دیدگاههای گوناگونى وجود داردکه دردوسرطیف این دیدگاهها خوشبینان و بدبینان افراطی تر قرار دارند. بدبینان می گویند اولا این بانک فرانسوی بانک مشهور و بزرگ و چندان معتبرى نبوده و در اندازه ای نیست که بتواند گامهای بلندی برای فرار از تله دلار بردارد. این گروه بد بینان باوردارند که استیلای بدون چون و چرای آمریکا بر نظام مالی بين الملل به اندازه ای است که چنين بانکها يى در اقلیت محض قرار می گیرند و در یک دوره كوتاه به تسلیم واداشته می شوند. از سوی دیگر همین گروه بد بینان معتقدند اتحادیه اروپا را باید از فرانسه جداکرد. این اتحادیه دریک تعامل سیاسی و اقتصادی با نظام امريكا قراردارند و شركاى راهبردی به حساب می آیند كه حاضر نخواهند شد بخاطر ايران از امريكا بگذرند.
به طور مثال المان در سال 2017 مازاد تجاری صدها میلیون دلاری با آمریکا داشته است و حاضر نیست این بازار بزرگ را برای بازار کوچک ایران از دست دهد.
همين بدبینان به با اشاره به تجربه سه دهه اخیر و بررسی فراز و فرود حیرت انگیز مناسبات اين دول اروپايي با ایران موكدا اعتقاد دارند كه روی دوستی این سه کشور با ایران نباید حساب محکم بازکرد. یکی دیگر از استدلالهای این مخالفان حجم اندک فاینانس ایران ازسوی این بانک است و می گویند این روش به لحاظ اجرایی به جایی نمی رسد.
اما از سوی دیگر خوش بینانی هستند که این برگ روشده از سوی بانک فرانسوی را سوراخ کردن و فروپاشي سد تحریم های آمریکا دانسته و باوردارند در دنیای پر از رقابت نفس گیرامروز، شرکتها بدون توجه به رفتارهای سیاسی دولتها به این فکر هستند که بازار بزرگ ایران را به دست آورند و شرکتهای اروپایی در صدر این رقابت قرار دارند.
این گروه استدلال مى كنند كه در دنیای رقابت همواره راههایی برای استیلا بر دشواری تحریم یافت می شود و به سرمایه گذاری توتال و چند شرکت فرانسوی در نیمه دوم دهه 1370 اشاره دارند.
خوش بینان باوردارند صدمه ایجادشده در نظام تحریم از سوی این بانکدار اروپایی را نباید دست کم گرفت چون به لحاظ فنی یک معبر جديد به حساب می آید و در ادامه و درعمل مى تواند به فروپاشى دیوار تحریم ها منجر شود.
به نظر می رسد اگر این موضوع جدی و البته اجرايى شود، 27 کشورعضو اتحادیه هم می توانند آن را الگوی کار قرار دهند و موجبات انزواى ترامپ فراهم شود.