مراکز داده کشور رتبه‌بندی می‌شوند

رئیس‌ سازمان فناوری اطلاعات کشور از همکاری این سازمان با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای برای رتبه‌بندی مراکز داده خبر داد.

به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، امروز نشست خبری با حضور امیر ناظمی -رئیس سازمان فناوری اطلاعات کشور-، محمدباقر اثنی‌عشری -رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور- برگزار و تفاهم‌نامه‌ی همکاری مشترک در حوزه مراکز داده بین این دو سازمان امضا شد.

امیر ناظمی با بیان این‌که مراکز داده یکی از اجزا مهم در حوزه زیرساخت فناوری است، گفت: با توجه به افزایش داده‌ها، نیاز به مراکز داده افزایش پیدا می‌کند، بنابراین لازم بود با توجه به مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، این مراکز داده رتبه‌بندی شود. دلیل اول اهمیت این موضوع، این است که چون در حال حاضر رتبه‌بندی برای این مراکز نداریم، کسی که می‌خواهد برای میزبانی داده‌هایش از مرکز داده استفاده کند، نمی‌داند کدام یک از این مراکز از استاندارد لازم برخوردارند و نمی‌تواند در بازار برحسب تفاوت‌های موجود انتخاب بهینه‌ای کند.

وی ادامه داد: مشکل دوم مربوط به افرادی است که خودشان مراکز داده دارند اما نمی‌توانند از امکانات دولتی، تعرفه‌ای و تشویقی استفاده کنند؛ از جمله این‌که برای مراکز داده، از قیمت برق تجاری یا خانگی استفاده می‌شود که قیمت بالایی را به آنها تحمیل می‌کند. مشکل سوم در بخش سیاست‌گذاری و مدیریتی است، این‌که نمی‌توانستیم داده‌های دقیقی داشته باشیم که چند مرکز فعال برای ارائه خدمات پردازشی وجود دارد و در برنامه‌ریزی‌ها ضعیف بودیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به وجود مشتریان دولتی برای مراکز داده اظهار کرد: مشتریان دولتی به دلیل مشکلات و دغدغه‌های پایداری ارائه خدمت و مربوط به امنیت داده‌ها مجبور بودند مراکز داده معتبری را انتخاب کنند و در فقدان رتبه‌بندی، اغلب تصمیم می‌گرفتند مراکز داده‌های خودشان را ایجاد کنند که این مسئله آسیب‌های زیادی را به زیرساخت‌های کشور وارد می‌کرد.

چرا رتبه‌بندی دیتاسنترها دارای اهمیت است؟

ناظمی با بیان این‌که وقتی دولتی‌ها خودشان مرکز داده ایجاد می‌کردند، از بازار مراکز داده بخش خصوصی کاسته می‌شد، افزود: این مسئله باعث می‌شد بازاری که لازم است، در این حوزه شکل نگیرد. دیگر این‌که هزینه‌های سربار برای ایجاد مراکز داده بالا بود که از سهم امکانات هر یک از افراد ایرانی که باید صرف امنیت و آموزش شود، هزینه‌ می‌شد. همچنین براساس نوع داده، سرویس‌ها متفاوت است و استاندارد داده‌های حساس با استاندارد داده‌های غیرحساس متفاوت است و این موضوع در رتبه‌بندی لحاظ می‌شود.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ادامه داد: تمام این‌ها نشان می‌دهد که چرا رتبه‌بندی دیتاسنترها دارای اهمیت است. طرح رتبه‌بندی که قبل از این مطرح شده بود، ویژگی‌هایی داشت که دارای کاستی‌هایی در نظام مجوزدهی هم است و این نظام مجوزدهی در حال حاضر موانع بسیاری از کسب‌وکارهاست. اما در این طرح، ما حداقل سه ویژگی را رعایت کردیم که ما را متمایز می‌کند از نظام‌های مجوزدهی متداولی که وجود دارد و خیلی اوقات مانع فعالیت کسب‌وکارهای خصوصی می‌شود.

ناظمی با بیان این‌که این ویژگی‌ها را به همراه اعضای یک تشکل صنفی، یعنی نظام صنفی رایانه‌ای صورت دادیم، گفت: ویژگی اول این است که به‌طور متداول، مجوز با دیدگاه سلبی نوشته می‌شود و اگر کسی این مجوزها را نداشته باشد، نمی‌تواند فعالیت کند، اما این مجوزها که ما در رتبه‌بندی در باره آن حرف می‌زنیم با رویکرد تشویقی نوشته شده و اگر کسی مجوز را نداشت ما مانع فعالیتش نمی‌شویم، اما اگر رتبه‌بندی شود، مجوزهایی را دریافت می‌کند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه این رویکرد متفاوت با ساختاری است که در دولت مشاهده می‌شود، افزود: ویژگی دیگر این است که بیش از نیمی از اعضای این کارگروه، از بخش خصوصی هستند و انتخاب آنها هم توسط یک نهاد دولتی انجام نشده، بلکه از نمایندگان نهادهای متفاوت صنفی و مدنی همچون اتاق بازرگانی، اتاق اصناف، اتاق تعاون، نظام صنفی و شرکت‌ها و دانشگاهیان هستند. یعنی از ۹ عضو کارگروه، 6 عضو غیردولتی هستند که 5 عضو توسط نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد انتخاب می‌شوند و این رویکرد تقریبا بدون مشابه در مجموعه مجوزهای دولتی است.

ناظمی ادامه داد: سومین ویژگی که این رتبه‌بندی دارد، این است که دیدگاهش صفر و یکی نیست و ما از روزهای آینده با افرادی که دارای این مجوز یا فاقد آن هستند، روبه‌رو نمی‌شویم، بلکه آنها در یک طیف قرار می‌گیرند که طرح ارزیابی آن در چهار رتبه مختلف و بر اساس استانداردهای جهانی نوشته شده است. ویژگی آخر این است که ارزیابی را به آزمایشگاه‌های خصوصی واگذار کردیم تا بر اساس معیارهای کارگروه، استانداردها را مورد ارزیابی قرار دهند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: امیدواریم با فراخوانی که از امروز اعلام می‌شود، شرکت‌هایی که در این حوزه فعال هستند و مراکز داده دولتی و خصوصی رتبه‌بندی شوند تا شاهد تجمیع این شرکت‌ها باشیم و اینکه مراکز داده دولتی کاهش پیدا می‌کند و اساسا جمع‌آوری می‌شود و داده‌های دولت به‌صورت محافظت‌شده در مراکز داده غیردولتی نگه‌داری می‌شود و این بخش از زیرساخت فناوری اطلاعات زیرساختی جدی برای ارائه خدمات به شهروندان باشد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات درباره تمایل استفاده سازمان‌های دولتی از دیتاسنتر خود به‌دلیل امنیت بیشتر، اظهار کرد: تعدادی از نهادها و سازمان‌های دولتی از گذشته تمایل به استفاده از دیتاسنتر خصوصی داشتند اما چون نهاد دارای مجوز و رتبه‌بندی وجود نداشت، از آن استفاده نمی‌کردند که بعد از رتبه‌بندی این شرایط فراهم خواهد شد. از طرفی سازمان‌هایی که تمایل به استفاده از دیتاسنترهای خود را دارند هم با توجه به کاهش بودجه دولت، بودجه‌ای برای این کار ندارند و با وجود میل باطنی، ناچار به استفاده از  دیتاسنترهای خصوصی هستند. هرچند امنیت مراکز داده در این ارزیابی‌ها و براساس استانداردهای جهانی، مورد توجه قرار گرفته است.

ذخیره‌سازی داده‌ها در جهان، یک صنعت است

در این مراسم همچنین محمدباقر اثنی‌عشری -رییس نظام صنفی رایانه‌ای کشور- با بیان اینکه ارزیابی مرکز داده از مسائل پرحاشیه و طولانی بود که اکنون به سرانجام رسیده است، افزود: ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که هر روز صدها ترابایت دیتا تولید می‌شود و این عدد به‌صورت نمایی در حال افزایش است. در سطح جهان دیتاسنتر و ذخیره‌سازی داده‌ها به صنعت بزرگی تبدیل شده و نرخ رشد دورقمی دارد. بعضی از کشورها حتی در GDP (تولید ناخالص داخلی) خود پیش‌بینی می‌کنند که بخشی از منابعشان را  از طریق ذخیره‌سازی و انتقال دیتا تامین کنند.

وی ادامه داد: در ایران با توجه به توسعه کسب‌وکارها، دولت الکترونیک و شهر هوشمند به شدت نیازمند مراکز ذخیره‌سازی داده هستیم که بتوانند با استانداردهای قابل قبول و امن، داده‌های مردم که سرمایه‌شان به حساب می‌آید و منبعی برای تولید ثروت محسوب می‌شود را نگهداری کنند. البته این اتفاق تا الان نیفتاده و به‌صورت خودجوش در جاهای مختلف، مراکز داده‌ای شکل گرفته است.

رییس نظام صنفی رایانه‌ای کشور با بیان اینکه فرصتی که در حال حاضر برای ارزیابی مراکز داده ایجاد شده، حالت انگیزشی دارد، افزود: با این کار مراکز داده برای اینکه بتوانند در عرصه رقابت باقی بمانند، لازم است ارزیابی شوند و بر اساس قابلیت‌هایی که دارند رتبه بگیرند و تفاوت‌شان را با بقیه به نمایش بگذارند و این فرصت می‌تواند موجب اصلاح ساختاری شود. ساختار رتبه‌بندی توسط سازمان فناوری اطلاعات صورت می‌گیرد اما دبیرخانه این کارگروه در سازمان نظام صنفی کشور تشکیل می‌شود تا کارها با سرعت و کیفیت بیشتر پیش برود.

وی درباره چگونگی استفاده از افراد متخصص مراکز داده برای حضور در کارگروه توضیح داد: جلسات مختلفی را در این زمینه با تصمیم‌گیران داشتیم. به هر حال قوانینی بالادستی وجود دارد که امکان تغییر آن به راحتی فراهم نیست. ما از ابتدا معتقد بودیم در این کمیته باید افراد متخصص فعال در حوزه مراکز داده حضور داشته باشند و استفاده از نمایندگان اتاق اصناف، بازرگانی و تعاون که شاید در حوزه‌های دیگر آی‌تی متخصص‌تر باشند، در چنین کمیته‌ای درست نیست، البته قرار شد برای حل این مشکل نمایندگان معرفی‌شده از این اتاق‌ها توسط سازمان بررسی و تایید شوند.