در بازار مسکن به ویژه در مناطق یک الی پنج تهران که مناطق شاخص ساز و افزایش دهنده میانگین نرخ مسکن شهر تهران به شمار می‌رود، نرخ‌ها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافت، به‌طوریکه هر متر مربع واحد مسکونی در کمال تعجب بیش از ۱۰۰میلیون تومان معامله شد و همین دست معاملات مشکوک زمینه‌ساز رشد نرخ مسکن در سایر مناطق تهران شد، حال که در اواخر آبان‌سال۹۹ قرار داریم، نه تنها بازار سرمایه با اصلاح ۴۰ الی ۵۰درصدی روبه رو شده‌است، بلکه خبری از رشد شارپی نرخ ارز نیز نیست، از این رو انتظار برای اصلاح قیمت در بازارهایی، چون مسکن و خودرو، موتور سیکلت و لوازم خانگی تقویت شده است.
بازار مسکن که از سال۹۲ در رکود به سر می‌برد، از اواخر سال گذشته به یکباره به واسطه معاملات خاصی که در مناطق لوکس‌نشین و گرانقیمتی، چون یک الی پنج تهران رقم خورد با افزایش نرخ‌ها مواجه شد، اگر دلیل این رویداد را از مشاوران املاک جویا می‌شدیم آن‌ها می‌گفتند بازار سهام در رشد است و بازار مسکن نیز از این بازار اثر می‌پذیرد، از طرف دیگر با اشاره به اینکه دلار در محدوده ۱۰ الی ۱۵هزار تومان است و اگر بخواهد با همین ضرب آهنگ رشد کند به‌زودی نرخ‌هایی، چون ۵۰ یا ۱۰۰هزار تومان را به خود می‌بیند.
رشد بازار سرمایه، انتظار برای افزایش شارپی نرخ ارز از جمله عواملی بودند که در افزایش نرخ‌ها در بازارهایی، چون مسکن، خودرو، موتور‌سیکلت، لوازم خانگی مطرح بود، حال که در اواخر آبان۹۹ قرار داریم، باید گفت بازار سرمایه طی سه‌ماهه اخیر اصلاح سنگین ۵۰درصدی را تجربه کرده‌است و خبری هم از ارز ۵۰الی ۱۰۰ هزار تومانی نیست، بدین ترتیب انتظار برای اصلاح نرخ‌ها در بازارهایی که به بهانه رشد بازار سهام و ارز افزایش یافته‌بودند، در جامعه افزایش یافته‌است.
قیمت مسکن روند نزولی را طی می‌کند
وزیر راه و شهرسازی در مراسم ورود ۱۲۲دستگاه ناوگان ریلی تولید داخل، در جمع خبرنگاران درباره تأثیر کاهش قیمت ارز بر کاهش قیمت مسکن بیان کرد: از سال۹۷ تاکنون قیمت مسکن نظیر سایر کالا‌ها متأثر از تحولات ارزی افزایش یافت و با ریزش قیمت ارز و طلا، باید قیمت‌هایی که با ارز افزایش قیمت داشته‌اند برگردند. محمد اسلامی ادامه داد: ما در طرح اقدام ملی مسکن، جامعه هدف را مشخص کردیم، ۴۳۶هزار نفر واجد شرایط احصا شد که در حال اتصال به پروژه هستند و ما طرح اقدام ملی مسکن را ادامه می‌دهیم تا افراد فاقد مسکن صاحبخانه شوند.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: سازندگان هم ۸۰درصد منابع مورد نیاز خود را در قالب تسهیلات از بانک‌ها دریافت می‌کنند که در این باره پرونده تشکیل شده و ساخت و ساز‌ها جریان یافته است. اسلامی گفت: در همه کالا‌ها و خدمات تحولات تهاجمی روی قیمت‌ها مردم را آزار می‌دهد که امیدواریم با نظارت و کنترل و تعامل همه قوا، کنترل قیمت‌ها انجام شود تا به شرایط پایدار برسیم.
وی تأکید کرد: همان طور که قیمت خودرو با کاهش قیمت ارز برگشت، باید دیگر قیمت‌ها هم که بی‌دلیل بالا رفته‌بودند و متأثر از عرضه و تقاضا نبودند، برگردد؛ اخبار و رویداد‌هایی را مشاهده می‌کنیم که حاکی از آن است که قیمت مسکن روند نزولی را طی می‌کند.
مالکان کوتاه آمدند
اولین واکنش بازار مسکن به کاهش نرخ ارز و از دست رفتن رؤیای ارز ۵۰ الی ۱۰۰هزار تومانی و اصلاح شدید بازار سرمایه و کاهش انتظارات تورمی، افت قیمت‌های پیشنهادی فروش ملک در روز‌های اخیر بوده‌است. از طرف دیگر مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک ضمن هشدار به احتکار‌کنندگان مسکن بیان کرده‌است: همزمان با کاهش قیمت‌ها در بازار‌های موازی شاهد سقوط چشمگیر قیمت مسکن هستیم.
بعضی مالکان که در ماه‌های گذشته به دلیل نبود تصویر روشن از آینده اقتصاد کلان از فروش آپارتمان امتناع می‌کردند، در روز‌های اخیر وارد بازار شده‌اند. در این بین شاهد افت با احتیاط قیمت‌ها در فایل‌هایی هستیم که بالاتر از حد متعارف به فروش گذاشته شده‌بود.
توقف تورم ناشی از نقص اطلاعات
البته با انتقال صنف مشاوران املاک از ذیل وزارت صمت به وزارت راه و شهرسازی که دستشان در حوزه اثر گذاری بر نرخ مسکن به دلیل ارتباط چهره به چهره با خریدار و فروشنده و فعالیت در فضای مجازی و کانال‌های خرید و فروش ملک باز بود، این امید تقویت شده است که دستکاری نرخ در بازار مسکن و معاملات مشکوک با نرخ‌های نامتعارف و مهندسی قیمت‌ها متوقف شود و نرخ‌ها روند نزولی تا نقطه تعالی را تجربه کند و اطلاعات آماری در بازار مسکن به شکل سریع، دقیق و صحیح در اختیار خریدار و فروشنده قرار گیرد.
از سوی دیگر با وجودی‌که بازار خودرو‌های لوکس گرانقیمت با اصلاح نرخ مواجه شد، اما برخی متولیان انجمن خودروسازی مدعی شدند که نرخ کارخانه‌ای خودرو داخلی کاهش نخواهد یافت، اما کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که اگر قطب‌های دیگری در بازار خودرو ظهور‌کنند، همانند واردکننده و تولید‌کننده داخلی جدید، می‌توان امید داشت که با کاهش سهم ایران‌خودرو و سایپا از بازار داخلی، هم نرخ محصولاتشان کاهش یابد و هم اینکه کیفیت تولید را بالاتر ببرند.
رئیس شورای رقابت معتقد است که واردات خودرو بدون انتقال ارز پیشنهادی است که می‌تواند به ایجاد رقابت و بهبود وضعیت موجود بازار منتهی شود.
روز (سه‌شنبه) رضا شیوا در نشستی خبری با اشاره به اهمیت ایجاد رقابت و پاسخگویی به نیاز مصرف‌کنندگان گفت: واردات خودرو یکی از این راه‌هاست، ولی متأسفانه شرایط ارزی این اجازه را نمی‌دهد با این وجود ظاهراً وزیر صمت به نوعی این موضوع را مطرح کرده است.
وی ادامه داد: پیشنهاد می‌کنیم واردات خودرو از کانال واردات بدون انتقال ارز انجام شود و البته نه خودرو‌های لوکس بلکه خودرو‌های قابل خرید عامه مردم باشد که تاحدودی در بهبود وضعیت موجود می‌تواند مؤثر باشد.
اثر کاهش قیمت ارز بر ارزانی خودرو
شیوا در ادامه در پاسخ به ایسنا در رابطه با اینکه با کاهش قیمت ارز و اثری که بر بازار خودرو داشته، این توقع وجود دارد که قیمت خودروساز‌ها نیز کاهش پیدا کند، چه زمانی این موضوع در قیمت‌ها لمس خواهد شد و سهم ارز در تعیین قیمت خودرو چقدر است، توضیح داد: باید توجه داشت که در حال حاضر تولید خودرو بین ۳۰ تا ۴۰درصد ارزبری دارد، در عین حال که در نهاده‌های داخلی هم بعضاً ارز مؤثر است؛ بنابراین هر زمان که کاهش نرخ ارز اتفاق افتاد، با توجه محاسبه تورم و نرخ ارز می‌تواند موجب کاهش قیمت نهاده‌های تولید و کاهش قیمت خودرو شود.
رئیس شورای رقابت با اشاره به اینکه نهاده‌های تولیدی که اکنون خودروساز‌ها در حال استفاده برای تولید هستند در سه ماه گذشته خریداری شده است، گفت: بنابراین آنچه که از کاهش نرخ ارز در روز‌های گذشته اتفاق افتاده‌است و اگر در مدت پیش‌رو ادامه داشته‌باشد، در محاسبه تورم و قیمتگذاری برای سه‌ماه پایانی سال اثرگذار بوده و می‌توان آثار کاهش قیمت ارز را در قیمت‌های آن زمان مشاهده کرد.
