بر اساس آمار وزارت راه‌وشهرسازی، سهم حملونقل عمومی زمینی (ریلی و عمومی جاده‌ای) در جابه‌جایی مسافر در دهه گذشته روند كاهشی داشته است كه به معنای خودرومحور شدن حملونقل كشور است. به گزارش رتبه آنلاین، سیاست‌گذار ارشد حملونقل كشور نیز اجرای «سیاست راه‌آهن حومه‌ای» در كشور را به عنوان راهكار زدودن خودرومحوری ارائه كرده است. عباس آخوندی می‌گوید كه این سیاست برای اولین‌بار در تاریخ جمهوری اسلامی ارائه شده كه در قالب آن مردم به جای خودرو در سفرهای بین‌شهری از ریل استفاده خواهند كرد. آمارها نشان می‌دهد در دنیا به ازای هر ۱۰ هزار خودرو حدود ۹ نفر كشته می‌شوند و این در حالی است كه در ایران به ازای این تعداد خودرو، ۳۷ نفر كشته می‌شوند.
ادامه این روند در شرایطی كه خودروسازی به عنوان یكی از صنایع استراتژیك كشور دائما در حال توسعه است ممكن است به بروز فاجعه ختم شود چراكه با توجه به افزایش تقاضا برای جابه‌جایی ناشی از رشد اقتصادی تقاضای تردد با خودروی شخصی در سطح شهرها، شبكه راه‌ها هم افزایش پیدا می‌كند. این رخداد به معنای رشد تصادفات و كاهش ایمنی در سطح جاده‌های كشور است.
كاهش سهم حملونقل عمومی افزایش تردد خودرو
بر اساس آمار سامانه تردد شمار مركز مدیریت راه‌های كشور، نرخ متوسط تردد در شبكه راه‌ها در دو سال گذشته بیش از هفت درصد رشد داشته است و این روند همچنان در سال‌جاری ادامه دارد. (در سال‌جاری و به‌ویژه در ایام اوج سفر بیش از 10 درصد رشد داشته است) از آنجایی كه سهم حملونقل عمومی (اتوبوس) كاهش پیدا كرده، این افزایش تقاضا مربوط به خودروهای شخصی است.
افزایش تردد ناشی از رشد صنعتی در ایران
با توجه به برنامه دولت برای توسعه صنایع معدنی در دهه آینده، بیش از 210 میلیون تن انواع مواد معدنی برداشت خواهد شد كه در صورت حفظ سهم فعلی بخش ریلی، نزدیك به 140 میلیون تن جهت حملونقل وارد چرخه شبكه جاده‌ای می‌شود. با این تقاضا بیش از 10 میلیون تردد انواع كامیون در سال و بیش از 27 هزار متوسط روزانه تردد جاده‌ای خودرو سنگین افزایش خواهد یافت. از آنجایی كه این تردد در چند محور خاص محدود می‌شود، قطعا به دنبال خود افزایش تصادفات و كاهش شدید ایمنی را در پی خواهد داشت.
فاصله ایران با كشورهای دنیا
از هر صد هزار نفر نزدیك به بیست نفر در سال ۱۳۹۵ در تصادف‌های رانندگی كشته شده‌اند. این آمار را وزارت راه ایران به تازگی منتشر كرده است. اعدادی كه نشان می‌دهد سوئد با مرگ حدود سه نفر در صدهزار نفر، بهترین و تایلند با مرگ حدود ۳۶ نفر بدترین وضعیت را از نظر شاخص تلفات رانندگی در جهان دارند.
این آمارها نشان می‌دهد كه كشورهای انگلیس با مرگ ۲/۹ نفر، سوئیس با مرگ ۳/۳ نفر، هلند با كشته شدن ۳/۴ نفر و دانمارك با از بین رفتن ۳/۵ نفر در هر صد هزار نفر، پس از سوئد بهترین كشورها از نظر مرگ‌ومیر انسانی در برخوردهای جاده‌ای هستند.
در سوی دیگر این جدول پس از تایلند، مالی قرار گرفته است كه ۳۵ نفر را در صدهزار نفر از دست می‌دهد؛ لیبریا ۳۳/۷ نفر را، كنگو ۳۳/۲ نفر را و تانزانیا ۳۲/۹ نفر را.
ایران هم با ۱۹/۹ تن در میانه‌های جدول قرار گرفته است. در همین حال این شاخص نشان می‌دهد كه در كشوری چون آمریكا، ۱۰/۶ تن در یكصد هزار تن با تصادف‌های جاده‌ای می‌میرند؛ تركیه حدود ۱۰ تن را از دست می‌دهد؛ كروه جنوبی با مرگ ۱۳ تن مواجه است و در استرالیا و فرانسه هم به ترتیب، ۵/۴ و ۵/۱ تن كشته می‌شوند.
این آمار نیاز به یك برنامه منسجم برای افزایش اقبال به حملونقل عمومی و توسعه شبكه ریلی را آشكار می‌كند؛ توسعه‌ای كه با برنامه‌ریزی‌های فعلی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز كشور به ایمن‌سازی جاده‌ها باشد. نگاهی به آمار تلفات جاده‌ای در ایران نشان می‌دهد با وضع قوانین جدید و فرهنگ‌سازی در بخش ایمنی رانندگی شاخص تلفات در شش سال گذشته روندی كاهشی داشته است. با این وجود كارشناسان معتقدند كه در صورت تداوم همین اقدامات هم به دلیل افزایش تولید خودرو و تقاضای تردد در جاده‌ها شیب نزولی تلفات رفته‌رفته صعودی خواهد شد. بر اساس این گزارش شاخص تلفات جاده‌ای ایران نسبت به یكصد هزار نفر جمعیت از 3/31 در سال 89 به 9/19 در سال 95 رسیده است.
دولت و بودجه عمرانی كاهشی
وزارت راه و شهرسازی در برنامه‌ریزی‌های خود تدارك مفصلی برای توسعه ریلی ایران دیده است اما این تدارك با مشكل همیشگی كاهش منابع مالی دولت مواجه است. در صورتی كه توسعه ریلی ایران به دلیل كاهش بودجه‌های عمرانی مطابق با برنامه پیش نرود می‌توان كاهش منابع را اولین متهم تبعات ناشی از افزایش تلفات جاده‌ای دانست.