پروژه حذف فیزیک کارت در ایران قرار است اجرا شود. این پروژه در قالب مهاجرت به استاندارد جدیدی است که هم امکان تقلب را کم میکند هم کارتهای بانکی ایران را شبیه کارتهای اعتباری دنیا مانند ویزا و مستر کارت میکند.
کارتهای ایرانی شبیه مستر کارت و ویزا کارت
در دنیا استانداردی وجود دارد که به EMV معروف است. این استاندارد برای پرداخت با کارتهای نقدی و کارتهای اعتباری است و کلمهEMV مخفف عبارت Europay، MasterCard & Visa است.
موضوع مهاجرت به EMV در ایران نخستین بار در سال ۱۳۸۵ در بانک مرکزی مطرح شد و در آن مقطع از بانکها خواسته شد برنامه پنج سالهای برای این مهاجرت تهیه کنند. اما تحریمها مانع از این مهاجرت شد حال بانک مرکزی قصد دارد دوباره به سوی این استاندارد حرکت کند و این راه نرفته را به پایان برساند.
چرا EMV بهوجود آمد؟
دلیل به وجود آمدن چنین استانداردی علاوه بر پیشرفت فناوری و بنبست فنی کارتهای نوار مغناطیسی کلاهبرداریها و تقلب در کشورهای اروپایی بود. بانکهای اروپایی با هدف کاهش هزینه و تسهیل در استفاده و مقابله تقلب فناوریهای مختلفی را آزمون کردند تا اینکه بانکهای فرانسوی کارتهای تراشهدار BO را راوانه بازار کردند.
فرانسه به کارت تراشهدار بنای پیادهسازی عظیم آن در بنگاههای داخلی در اروپا شد. کارت تراشهدار موجب ایجاد امنیت برای تراکنشهای داخلی بود در صورتی که کارتهای مغناطیسی همچنان برای همکاریهای بینالمللی الزامی بود.
بدین ترتیب فناوری استفاده از میکروچیپ در کارتهای بانکی برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴ توسط بانکهای فرانسوی با هدف کاهش تقلب انجام شد. با آغاز دهه ۹۰ میلادی کشورهای اروپایی یکی پس از دیگری به این روند پیوستند تا اینکه در سال ۱۹۹۴ به شکلی متحد و مدون با مشارکت یوروپی، مسترکارت و ویزا این استاندارد به کشورهای اروپایی ابلاغ شد.
تفاوت ظاهری کارتهای جدید
بزرگترین تفاوت ظاهری استفاده از استاندارد EMV برای کاربران نهایی این است که کارتهای بانکی فعلیشان که معمولاً از نوع نوارمغناطیسی است با کارتهای جدید که مجهز به یک میکروچیپ هستند عوض میشود. البته ناگفته نماند که کارت میتواند همچنان به نوارمگنت هم مجهز باشد تا در صورت عدم پشتیبانی از میکروچیپ در برخی از فروشگاهها یا کشورها مشتری همچنان بتواند به شیوه سنتی کارت بکشد.
دومین فرق ظاهری در فرآیند کشیدن کارت است؛ در نوع مگنت شما معمولاً کارت را میکشید، مبلغ و رمز را وارد میکنید ودر صورت موفق بودن تراکنش رسیدتان را دریافت میکنید. ولی در صورت پیروی از استاندارد EMV و استفاده از کارت میکروچیپدار، مشتری کارت را وارد میکند، کارت در کارتخوان میماند و مشتری به یکی از دو روش موجود، یا رمزش را وارد میکند و یا به شکل دیجیتالی امضا میکند و بعد از موفق بودن تراکنش مشتری کارت را از دستگاه بیرون میکشد و رسید نیز چاپ میشود.
با ظهور کارتهای هوشمند در دنیا، انتظار میرفت کاربرد آنها در سیستمهای بانکی بیش از سایر حوزهها باشد اما به دلیل مزایای پیشینیان آنها یعنی کارتهای مغناطیسی، روندگذار به کارتهای هوشمند در همه کشورها به سرعت محقق نشد. از جمله این مزایامیتوان به سهولت و گستردگی استفاده از آن اشاره کرد، در حالی که کارتهای هوشمند به سادگی قابل گسترش نیستند چرا که هزینه تهیه سیستمهای پرداخت مبتنی بر این نوع کارتها بالاست.
اما با وجود این قبیل معایب، نرمافزارهای مخابراتی بسیاری روی این تراشههای هوشمند قرار گرفت و همچنین بانکها نیز در بسیاری ازکشورها به دلیل ناتوانی کارتهای مغناطیسی در برخی حوزهها همچون پرداختهای آفلاین، خرد و بدون رمز به سمت کارتهای هوشمند رفتند.
شبیهسازی سیستم کارت ایران با دنیا
این اقدام ذیل کارتهای غیرتماسی است و اطلاعات کارت در موبایل به شکل مجازی ذخیره شده و با نزدیک کردن موبایل با pose تراکنش انجام میشود. ضمن آنکه با این تحول، سیستم کارت ایران مانند بقیه دنیا شده و در صورت برداشته شدن تحریمها میتواند راحتی به سیستم کارتی EMVدنیا متصل شود. در حالی که در سال ۹۴ با انجام برجام به دلیل عدم مهاجرت به این استاندارد چنین اقدامی میسر نبود.
برخلاف آنچه در تراکنشهای کارتهای مغناطیسی صورت میگیرد و تنها دو نوع اطلاعات یعنی شماره کارت و تاریخ انقضا را پردازش میکند، در کارتهای تراشهدار EMV اطلاعات بسیار زیادی میان کارت، پایانه و بانک پذیرنده یا میزبان پردازشگرها تبادل میشود. جلوگیری از کپی شدن کارت بانکی محافظت در مقابل کلاهبرداریهای جعلی از طریق شناسایی چیپ کارت و گوشی هوشمند، سهولت در پذیرش کارتهای مختلف در اکوسیستمها و اسکیمهای مختلف و صادر شده توسط صادرکنندگان مختلف در پایانهها بدون نیاز به SAM از جمله مزایای استفاده آر کارتهای مبتنی بر استاندارد EMV است.
علاوه بر این روالهای تصدیق اصالت کارت و تأیید هویت مشتری به صورت آفلاین از طریق کارتهای تراشهدار امکانپذیر است. سرویسهای ارزش افزوده نیز بر روی سرویسهای پایه با استفاده از قابلیتهای تراشه نظیر کیف پول ارائه میشود.