ایجاد فضای رقابتی بین صرافی‌ها در معاملات ارزی به خصوص خرید ارز صادراتی و فروش آن به واردکنندگان، از اهداف«نیما» بوده و اکنون، فضایی فراهم شده تا تجار بتوانند درباره عملکرد صرافان نظر دهند.
به گزارش رتبه آنلاین از مهر، بیش از یکسال و نیم از راه‌اندازی نظام یکپارچه معاملات ارزی یا همان سامانه نیما می‌گذرد؛ سامانه‌ای که علاوه بر ارائه یک نمایه آماری روشن از وضعیت دخل و خرج ارز حاصل از صادرات به دولت، شرایطی را فراهم کرده تا واردکنندگان و صادرکنندگان در یک بستر مطمئن، معاملات مرتبط با ارزهای حاصل از صادرات و خرید ارز به منظور تأمین ارزی واردات را پیش رو داشته باشند.
تا پیش از راه‌اندازی این سامانه، نه تنها دولت بلکه بانک مرکزی به عنوان متولی و سیاستگذار ارزی کشور غیر از درآمد حاصل از صادرات نفت، خبری از میزان موجودی ارزی کشور بویژه ارز حاصل از صادرات به شکل واضح و شفاف نداشت و تنها آماری که از سوی بانک مرکزی تهیه شده و تا حدودی قابل دفاع بود، همان آمار ناشی از ارزهای حاصل از فروش نفت کشور بود که به نوعی حساب و کتاب آن در خزانه وارد می‌شد. اما دولت هیچگاه به درستی نمی‌دانست که چه میزان ارز حاصل از فروش و صادرات کالا را به صورت واقعی و عملیاتی در اختیار دارد و تا چه اندازه می‌تواند بر روی استفاده از این بخش از درآمدهای ارزی کشور، حساب باز کند.
اما اکنون با طراحی و کارکرد نسبتاً موفق سامانه نیما علیرغم برخی مسائل و مشکلاتی که به عنوان یک بستر معاملاتی ارزی، پیش روی این سامانه قرار گرفت و تا حدودی هم رفع شد، اکنون نظام یکپارچه معاملات ارزی، تبدیل به یک نقشه راه مشخص برای فروش ارز صادراتی و تخصیص آن به واردکنندگان شده و نه تنهابه دلیل ریل‌گذاری بانک مرکزی در بازگشت ارز صادراتی، زمینه را برای شفافیت معاملات فراهم کرده، بلکه بستری رقابتی را برای کشف نرخ حواله ارزی فراهم آورده است.
بررسی‌ها حکایت از آن دارد که هم اکنون، قابلیتی در سامانه نیما فراهم شده که بتوان ارزیابی دقیقی از عملکرد صرافی‌هایی که در کنار واردکنندگان و صادرکنندگان، به معاملات ارزی در سامانه نیما می‌پردازند، داشت. آنگونه که فعالان این سامانه می‌گویند، در بخش خرید ارز در سامانه جامع تجارت، به تازگی امکان مشاهده نظراتی که فعالان اقتصادی و بازیگران سامانه نیما نسبت به عملکرد صرافی‌ها در این سامانه می‌دهند، فراهم شده است.
در واقع، یکی از اهداف سامانه نیما، ایجاد فضای رقابتی میان صرافی‌ها است که در این فضای رقابتی، واردکنندگان می‌توانند با هزینه و ریسک کمتری، ارز مورد نیاز خود را تأمین کرده و صرافی‌ها نیز در کنار آنها، برای افزایش کیفیت خدمات تلاش می‌کنند. بر این اساس در راستای رسیدن به این هدف، مدتی است در سامانه جامع تجارت قابلیتی فراهم شده تا واردکنندگان بتوانند نظرات خود را در قالب فرم نظرسنجی درباره عملکرد صرافی طرف معامله خود در سامانه نیما ثبت کنند.
بررسی‌های میدانی حکایت از آن دارد که این فرم در زمان ختم معاملات یا انصراف از معامله، به بازرگان نمایش داده می‌شود و حاوی چند سوال است که سوالات اول و دوم آن، ماهیت نظارتی داشته و سایر سوالات از نوع سنجش عملکرد صرافی است. همچنین در بخش آخر فرم نیز، امکان ثبت نظر برای واردکنندگان وجود دارد.
بر این اساس، در حال حاضر با تجمیع اطلاعات این فرمها، برای هر یک از صرافی‌ها، پروفایلی تشکیل شده است که در زمان انتخاب پیشنهاد به بازرگانان نمایش داده می‌شود؛ بدین ترتیب واردکننده می‌تواند با مشاهده امتیاز صرافی‌ها، صرافی مدنظر خود را انتخاب نماید.
در این میان، امکان مشاهده نتایج نظرسنجی واردکنندگان از عملکرد صرافی‌ها در سامانه نیما هم اکنون فراهم است. با چنین رویکردی، علاوه بر اینکه محلی برای درج شکایت از صرافی‌های فعال در سامانه نیما فراهم است، به نوعی نظارت از سوی واردکنندگان بر کار صرافی‌ها نیز تقویت شده و فضایی فراهم شده که تخلفات به پایین‌ترین حد خود برسد؛ چراکه بستری برای تعامل ذی‌نفعان سامانه نیما با سیاستگذار، به صورت مستقیم فراهم شده است.
