جمعه 10 فروردین 1403
خانهاسلایدر اصلیرده‌بندی مقاصد محصولات غذایی صادراتی ایران

رده‌بندی مقاصد محصولات غذایی صادراتی ایران

 

محصولات غذایی و کشاورزی با سهمی 13 درصدی از کل صادرات غیرنفتی ایران ارزآوری قابل توجهی به همراه دارد. با وجودی که کشورما در برخی از محصولات غذایی و کشاورزی وابسته به واردات است، ولی تلاش برای خودکفایی برخی از محصولات موازنه بازرگانی این بخش را متحول کرده است به طوری که براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی تراز تجاری منفی 8 میلیارد دلاری ایران هم اکنون به کمتر از 5 میلیارد دلار منفی کاهش یافته است.

از سوی دیگر بازارهای هدف محصولات صادراتی ایران درمواد غذایی و کشاورزی نیز طی سال های اخیر با تغییر محسوسی مواجه شده است. در سال گذشته عمده کشورهای آسیایی و به خصوص همسایگان ایران به عنوان مهمترین خریداران این نوع محصولات ایرانی جای سایر کشورها را گرفته اند.

صادرات محصولات غذایی و کشاورزی در سال ۹۶ در حالی به کشورهایی چون عراق، امارات، ویتنام، ترکمنستان، اسپانیا و تایلند کاهشی بوده است که صادرات این گروه از محصولات غیرنفتی طی این دوره به کشورهایی چون افغانستان، پاکستان، هنگ کنگ، آلمان، ترکیه، روسیه و هند افزایش یافته است.

 

به کدام کشورها صادرات کردیم؟

مقاصد عمده صادراتی محصولات کشاورزی و غذایی کشور در سال ۹۶ سه کشور عراق، افغانستان و امارات بوده است. درواقع بیش از نیمی از ارزش صادرات محصولات این گروه به این سه کشور تعلق داشته است. بازار عراق بزرگترین بازار صادراتی محصولات کشاورزی و غذایی کشورمان در سال ۹۶ بوده است به طوری که با صادرات ۳ میلیون و ۴۱ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۱۰۶ میلیون دلار سهم ۴۹ درصدی به لحاظ وزنی و ۳۵ درصدی به لحاظ ارزشی از صادرات این محصولات داشته است.

البته روند صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به عراق به عنوان بزرگترین مقصد صادراتی کشور در سال ۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن کاهشی بوده است. کاهش ۹ درصدی وزنی و ۵ درصدی ارزشی صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به عراق در سال ۹۶ را میتوان به اعمال محدودیت های این کشور برای صادرات برخی از محصولات کشاورزی و غذایی ایران نسبت داد.

 

صادرات 2.8 میلیارد دلار محصولات غذایی

سهم صادرات محصولات کشاورزی و غذایی از کل صادرات غیرنفتی کشور در سال گذشته ۱۳ درصد بوده است. با توجه به آمار منتشر شده گمرک از تجارت محصولات کشاورزی و غذایی، صادرات کل محصولات کشاورزی و غذایی در سال گذشته حدود ۶ میلیون و ۱۳۰ هزار تن به ارزش  ۵ میلیارد و ۹۳۰ میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ درصد به لحاظ وزنی و ۴ درصد به لحاظ ارزشی افزایش داشته است.

صادرات صنایع غذایی کشور در سال گذشته یک میلیون و ۹۴۱ هزار تن به ارزش بیش از ۲ میلیارد و ۸۲۴ میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن بیش از ۱۷ درصد به لحاظ وزنی افزایش و حدود ۱.۷ درصد به لحاظ ارزشی کاهش یافته است. لبنیات با صادرات حدود ۳۸۱ هزار تن به ارزش بیش از ۷۰۶ میلیون دلار سهمی حدود ۲۵ درصدی از صادرات صنایع غذایی کشور در سال ۹۶ داشته  وپیشتاز صادرات در میان گروه های صنایع غذایی بوده است، با این وجود صادرات این محصول در سال ۹۶ نسبت به دوره مشابه قبل بیش از ۱۲ درصد به لحاظ وزنی و ۹ درصد به لحاظ ارزشی کاهش یافته است که گویای متوقف شدن روند افزایشی صادرات این محصول در سال های گذشته است.

همچنین گروه های شیرینی و شکلات با صادرات بیش از ۵۹۰ میلیون دلار، رب گوجه فرنگی ۱۹۲ میلیون دلار، آبمیوه و کنستانتره ۱۳۸ میلیون دلار، صنایع تبدیلی سیب زمینی ۱۲۳ میلیون دلار و آرد ۹۲ میلیون دلار،  پس از لبنیات بیشترین صادرات در میان صنایع غذایی کشور در سال ۹۶ را به خود اختصاص داده است.

 

کدام محصولات مهم تر بودند؟

درمجموع اقلام مهم صادراتی کشاورزی و غذایی کشور در سال گذشته پسته، لبنیات، شیرینی و شکلات، زعفران، سیب، خرما و رب گوجه فرنگی بوده است. این اقلام با ارزش صادراتی حدود ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری بیش از ۵۹ درصد از ارزش صادرات محصولات کشاورزی غذایی سال ۹۶ را به خود اختصاص داده اند.

صادرات محصول پسته در سال گذشته ۱۳۰ هزار تن به ارزش بیش از یک میلیارد و ۱۷۵ میلیون دلار اعلام شده است. صادرات این محصول نسبت به سال ۹۵، ۷ هزار تن به لحاظ وزنی وبیش از ۹۶ میلیون دلار به لحاظ ارزشی کاهش یافته است که می تواند زنگ خطری برای صادرات این محصول مهم  که با وجود این میزان کاهش در صادرات، همچنان عمده ترین قلم صادراتی در میان محصولات کشاورزی و غذایی محسوب می شود، باشد.

صادرات محصول زعفران نیز در سال ۹۶ بیش از ۲۳۶ تن به ارزش بیش از ۳۲۵ میلیون دلار بوده است که برخلاف پسته با رشد صادرات ۵۵ درصدی وزنی و ۵۶ درصدی ارزشی این محصول نسبت به مدت مشابه سال قبل روبرو هستیم. این میزان صادرات در ۱۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. روند صادراتی محصول خرما هم در سال ۹۶ نسبت مدت مشابه سال قبل افزایشی بوده است. صادرات خرما طی این دوره حدود ۲۵۳ هزار تن خرما به ارزش بیش از ۲۵۰ میلیون دلار بوده است.

صادرات محصول سیب در سال گذشته  ۶۰۴ هزار تن به ارزش ۲۵۶ میلیون دلار بوده است. این میزان صادرات رشد ۷۱ درصدی به لحاظ وزنی و ۱۳۲ درصدی به لحاظ ارزشی را برای این محصول رقم زده است به گونه ای که میزان صادرات این محصول طی ۱۰ سال گذشته بی سابقه بوده است.

 

واردات 9.8 میلیارد دلاری

درحالی که در سال گذشته 2.8 میلیارد دلار محصولات غذایی صادر شده است، واردات محصولات کشاورزی و غذایی در سال ۹۶ حدود ۱۸ میلیون تن به ارزش ۹.۸ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۸ درصد به لحاظ وزنی و ۱۴ درصد به لحاظ ارزشی افزایش یافته است: عمده اقلام وارداتی کشاورزی و غذایی کشور طی دوره ۹۶ به ترتیب ذرت دامی با وارداتی به ارزش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار، برنج یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار، لوبیای سویا ۹۴۳ میلیون دلار، موز ۵۴۴ میلیون دلار، قطعات بی استخوان منجمد گاوی ۵۲۴ میلیون دلار، جو به استثنای بذر ۵۱۸ میلیون دلار، کنجاله ۵۰۳ میلیون دلار و روغن های خام به ارزش ۴۲۴ میلیون دلار، تشکیل می دهند به طوری که بیش از نیمی از ارزش واردات محصولات کشاورزی و غذایی سال ۹۶ به پنج قلم ذرت، برنج، سویا، گوشت قرمز و کنجاله اختصاص دارد.

در سال گذشته واردات برخی اقلام غذایی رشد قابل توجهی داشته است. واردات محصول جو با رشد حدود ۹۶ درصدی به لحاظ ارزشی پیشتاز افزایش واردات محصولات غذایی دراین دوره بوده است. همچنین محصولات برنج با رشد واردات ۷۶ درصد، روغن خام ۶۸ درصد، گوشت قرمز ۵۳ درصد و حبوبات ۴۷ درصد نیز از جمله اقلام غذایی محسوب میشود که در این دوره با رشد واردات قابل ملاحظه ای روبرو بوده اند.

 

رشد 25 درصدی صادرات در 4 ماه

درحالی که صادرات محصولات غذایی در سال گذشته رشد کمرنگی را تجربه کرده است در چهار ماهه نخست امسال این رشد جهش قابل توجهی داشته است.در چهار ماهه نخست سال 1397، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 2 میلیون و 401 هزار تن و به ارزش 2 میلیارد و 89 میلیون دلار بوده است. میزان ارزش صادرات چهار ماهه نخست سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 25.2 درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم بوده است.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی شامل انواع میوه‌های درختی به ارزش 422 میلیون دلار و سهم ارزشی 20.2 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش 345 میلیون دلار و سهم ارزشی 16.5 درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش 226 میلیون دلار و سهم ارزشی 10.8 درصد و زعفران 98.5 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.7 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است.

در چهار ماهه نخست سال 1397، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 2 میلیون و 401 هزار تن و به ارزش 2 میلیارد و 89 میلیون دلار بوده که از نظر وزن 6.4 درصد و از نظر ارزش 13.5 درصد کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان ارزش صادرات چهار ماهه نخست سال 97 نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 25.2 درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم بوده است.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی شامل انواع میوه‌های درختی به ارزش 422 میلیون دلار و سهم ارزشی 20.2 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش 345 میلیون دلار و سهم ارزشی 16.5 درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش 226 میلیون دلار و سهم ارزشی 10.8 درصد و زعفران 98.5 میلیون دلار و سهم ارزشی 4.7 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. بیشترین میزان صادرات (از نظر ارزش) به کشورهای عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، ترکیه، هند، آلمان، عمان و قطر صورت گرفته که به ترتیب 39.4، 14.1، 6.4، 5.5، 3.7، 2.8، 2.7، 2.3، 2.2 و 1.8 درصد است که در مجموع 81 درصد کل ارزش صادرات بخش کشاورزی کشورمان را بخود اختصاص داده‌اند متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 870 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (413 دلار) 111 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در چهار ماهه نخست سال 97، 41637 ریال لحاظ شده است.

اخبار مرتبط

بیشترین بازدید