بر اساس آمارهای اعلامی، هم اکنون حدود 83 معدن زغال سنگ کشور در حال بهره برداری است و بر اساس آمار وزارت صنعت، هماکنون نزدیک به 10 هزار نفر در معادن زغال کشور مشغول به کار هستند. سبق بررسی های انجام شده، باید سالانه ۲.۵ میلیون تن کنسانتره زغال مورد نیاز شرکت ذوبآهن اصفهان در این بخش به تولید برسد.
به گزارش رتبه آنلاین، حال با توجه به افزایش ظرفیت این شرکت و طراحی شرکتهای دیگر فولاد به روش کوره بلند پیشبینی میشود که نیاز کشور به زغالسنگ از گذشته بیشتر شود که لازمه آن سرمایهگذاری در معادن زغال کشور است. اما ایا با این اوضاع، از تمام ظرفیت کشور بهره گرفته میشود و ایا نگاه ایمنی در خصوص این معادن داریم؟
چند سالی است که شاهد حوادث در این حوزه هستیم و بارها دولت به نوسازی در معادن زغال سنگ، تجهیز آنها و آموزش نیروی انسانی تصمیم گیری کرده است.
با وجود اینکه فعالان بخش معدن باید دائم در حال آموزش باشند اما در عمل این چنین نیست و بسیاری از فعالان این حوزه با مشکلات ابتدایی روبرو هستند. همین نکات بر تولید و قیمت تمام شده تولیدات تاثیر منفی گذاشته و ان طور که محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران میگوید، برنامه ریزی برای ورود به اعماق معادن و عملیات اکتشافی بزرگ در کشور هم به صورت جدی پیگیری نمیشود. چرا که این بخش نیازمند سرمایه گذاری خارجی است که جز با منسجم کردن قوانین و ببهبود محیط کسب و کار میسر نمی شود. در این حوزه و برای بررسی موضوع، بخشی از چالشهای این حوزه را به روایت رئیس خانه معدن ایران می خوانید:
رنج سالهای دراز اقتصاد ایران
رئیس خانه معدن ایران با بیان اینکه اقتصاد امروز ما به نحوی از جهالت اقتصادی(مانند دیگر بخشهای اقتصادی به استثنای واحدهای صادراتمحور) رنج میبرد، افزود: این بحران رفع میشود اما آیا برای پس از این بحران برنامهای داریم؟
بهرامن تصریح کرد: باید پذیرفت برای فعالان کشور سردرگمی به وجود آمده و تنها بخشی که کار خود را در سکوت انجام میدهد، تولید است اما اگر آثار نامطلوب اقتصادی مهار نشود، آثار روانی آن در تولید در معادنی که در مناطق محروم واقع شدهاند، ویژه خواهد بود و نارضایتیها زیاد خواهد شد، در نتیجه بخش تولید ضربه خورده و تضعیف خواهد شد.
وی افزود: بخش صنعت و معدن امروز به هیچ چیزی حتی تسهیلات نیاز ندارد و تنها راه توسعه و پیشرفت این بخش، رونق کسب و کار است.
وی تاکید کرد: سالهاست درآمدهای نفتی به جای اینکه در بخش مولد صرف شود، در پرداخت یارانه استفاده شده است. مردم سرشان گرم شده اما کارشناسان سالهاست فریاد میزنند درآمد نفتی باید صرف سرمایهگذاری در بخش مولد کشور شود. زمان بودجهنویسی، نخستین کاری که دولت و مجلس میکنند این است که بودجه را بر اساس فلان نرخ نفتمیبندند.
جه باید کرد؟
رئیس خانه معدن ایران تاکید کرد: فضا برای مهیا کردن مشوقها و ورود سرمایهگذاران به یک دوره ۵ تا ۱۰ ساله باید تعریف شود و در نقشه راه معدن، راههای جذب سرمایهگذار مشخص باشد.
بهرامن گفت: این فضاها را باید در بخش معدن تعریف کنیم تا بتوانیم ارزش افزوده بالاتری را به ویژه برای ورود سرمایههای جدید به بخش فرآوری معدن، مهیا و فضاهای بازدارنده را مهندسی و بازتعریف کنیم.
وی به عنوان نمونه، با اشاره به درهمآمیختگی مسائل معدنی و زیستمحیطی اظهار کرد: نباید با بیاطلاعی از یک موضوع و با وضع قوانین احساسی و تفاسیر آن، سبب توقف و زمینگیر کردن معادن شویم زیرا از رغبت سرمایهگذاران به حضور در آن بخشها میکاهد. سرمایهگذار خارجی که به کشور وارد شده، نگران است که با یک ماده قانونی، سرمایهگذاریاش به خطر بیفتد.
وی با تاکید بر اینکه قوانین معدن باید عمر ۲۰ ساله داشته باشد، گفت: به عنوان مثال برنامههای معدنی مهدیآباد برای یک دوره ۱۰۰ ساله دیده شده، هر چند این شرکت برای ۲۰ سال قرارداد داشته باشد.
بهرامن یادآور شد: معدن در جریان ارزی، نیازمند نگاه ویژه تصمیمگیران است تا بتواند به راحتی تجهیزات معدنی خود را وارد کشور کند نه اینکه ناچار باشد از کانال جریانهای مشکوک، تجهیزات خود را وارد کند.
به گفته این مقام مسئول، از بدنه کارشناسی تشکلها، اتاقهای بازرگانی و… باید برای تصمیمسازی اقتصادی استفاده کرد.
رئیس خانه معدن ایران تاکید کرد: وجود قوانین مناسب برای توسعه بخش معدن و جذب سرمایهها در این بخش بسیار مهم است. وجود مزیت صنعتی در کشور در گرو برخورداری از قوانین شفاف و تاثیرگذار برای توسعه است.
بهرامن یادآور شد: سرمایهگذاران خارجی برای حضور در بخش معدن ایران باید همان مسیری را طی کنند که سرمایهگذاران داخلی، ملزم به رعایت آن هستند و از این بابت هیچ تفاوتی وجود ندارد.
عبور آگاهانه از بحران
به گفته بهرامن، شرایط حاکم امروز و آشفتگیهای داخلی اقتصادی، نارضایتیهایی را در اهالی تولید ایجاد کرده که باید مهار شود و تولید در مسیر اصلی خود قرار گیرد و به کار خود ادامه دهد تا آگاهانه از این بحران عبور کنیم. شاید بتوانیم در فضای موجود، ظرفیتهای خالی را پر کنیم چراکه این شرایط ادامه نخواهد داشت.
رئیس خانه معدن ایران یادآور شد: با خروج امریکا از برجام، تمام درها روی ما بسته نشده و شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی میتوانند شریکان کاری خوبی برای فعالیتهای معدنی باشند تا با ارتقای محیط کسب و کار، بتوانیم سرمایههای سرگردان داخل و خارج را جذب کنیم. ضمن اینکه کشورهای زیادی در جهان وجود دارند که با امریکا ارتباط مالی ندارند و میتوانند تامینکنندگان خوبی برای ما باشند و بازار خوبی برای محصولات ما به شمار آیند.
۴۰۰ میلیارد دلار نقدینگی سرگردان
بهرامن به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار نقدینگی سرگردان در کشور اشاره کرد و افزود: به دلیل نبود استانداردهای لازم و نبود احساس امنیت و آرامش در سرمایهگذاران، آنها وارد بخش تولید نمیشوند.
وی تاکید کرد: وجود محیط کسب و کار مطلوب و آرام، زمینه اصلی جذب سرمایهگذاری در کشور است، همچنین باید استراتژی جذب سرمایه در کشور را تعریف کنیم. این مسئول در بخش معدن خاطرنشان کرد: اکنون دولت با همراهی مجلس شورای اسلامی به دنبال طراحی نقشه راه بخش معدن است و برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در این بخش، نیازمند همدلی همه قوا هستیم تا در نهایت استراتژی برونرفت از بحران کنونی اقتصادی را تعریف کنیم.
نبود آموزش در حوزه معدن
وی با اشاره به حادثه سال گذشته معدن یورت استان گلستان، عامل اصلی آن را نبود آموزش کافی عنوان کرد.
رئیس خانه معدن ایران یاداور شد: در این زمینه دو بسته حمایتی برای معادن زغال سنگ از جمله بسته حمایت یارانه ای و همچنین سند ایمن سازی معادن زغال سنگ با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال آماده سازی است.
این مقام مسئول درباره سرمایه گذاری خارجی انجام شده در بخش معدن، گفت: در پنج سال گذشته خانه معدن ایران با برگردان انگلیسی کردن قانون معادن، به روز رسانی قانون سرمایه گذاری کشور در بخش معدن و برگزاری سلسله نشست هایی در داخل و خارج کشور در این خصوص گام برداشته است.
وی از برنامه ریزی تعریف استاندارد سرمایه گذاری در بخش معدن خبر داد و آن را پایه و اساس سرمایه گذاری در این بخش توصیف کرد.
بهرامن افزود: امروز سرمایه گذاران کوچک و متوسط بیشتر از سرمایه گذاران بزرگ می توانند در بخش معدن موثر باشند که در این زمینه نیز برنامه ریزی های خوبی انجام و کار جلب و جذب سرمایه گذاران آغاز شده است.
وی با انتقاد از اینکه قوانین موجود تامین کننده امنیت لازم برای سرمایه گذاران نیست، برای بازتعریف و تغییر این قوانین، انسجام بیشتر آنهاف بر پرهیز از نگاه سلیقه ای و زودبازده بودن تاکید کرد.
رئیس خانه معدن ایران تصریح کرد: اگر بتوانیم 500 سرمایه گذار را در بخش معدن از خارج کشور جذب کنیم، دیگر نگرانی در این بخش نخواهیم داشت.
وی پیشنهاد کرد: سیاستگذاران معدنی کشور به منظور تولید این ماده معدنی با کمترین حوادث و بالاترین بهرهوری برای تجهیز و نوسازی معادن زغالسنگ اقدامات لازم را به عمل آورند و با زنده کردن مطالبات شرکتهای زغالسنگ این امکان در اختیار آنها قرار گیرد تا فعالیتهای اکتشافی خود را گسترش داده و سطح استخراج خود را بالا ببرند.
الزام تغییر نگاه
وی ادامه داد: حادثه معدن زغالسنگ زمستان یورت آزاد شهر جزو حوادثی است که نشان میدهد نگاه ما در زمینه سرمایهگذاری در معادن باید تغییر کند. البته تنها با افزایش سرمایهگذاری در معادن نمیتوان شاهد کاهش حوادث بود؛ بلکه عامل مهم دیگری به نام آموزش در این میان میتواند در کاهش وقوع این حوادث موثر واقع شود.استفاده از تجهیزات جدید میتواند در کاهش حوادث اثرگذار باشد، اما نباید فراموش کرد تا زمانی که آموزش نباشد امکان استفاده کارگران از تجهیزات جدید برای کاهش حوادث معدنی وجود نخواهد داشت.
رئیس خانه معدن ایران مطرح کرد: نشست مشترک وزیر صنعت، معدن و تجارت با کمیته زغال خانه معدن ایران وصاحبنظران با ارزش فعال در این صنعت، برای رفع مشکلات تولید و نیز قیمتگذاری این محصول چشم انداز قابل قبولی را برای این صنعت تعریف میکند.
جذب سرمایه خارجی برای معادن
محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران گفت: برنامه ریزی برای ورود به اعماق معادن و عملیت اکتشافی بزرگ در کشور نیازمند سرمایه گذاری خارجی است که جز با منسجم کردن قوانین و ببهبود محیط کسب و کار میسر نمی شود.
«محمدرضا بهرامن» افزود: باید شرایط محیط کسب و کار در کشور به گونه ای باشد تا علاوه بر سرمایه های داخلی، شاهد جذب سرمایه های خارجی نیز باشیم.
وی بر لزوم توسعه بازاریابی محصولات تاکید کرد و ادامه داد: غفلت از این مهم در بخش معدن، منجر به تکرار اتفاقات ناخوشایند تولید در سایر بخش های اقتصادی و تولیدی کشور خواهد شد.
بهرامن تاکید کرد: باید برای توسعه بازار بخش معدن که صنعتی خاص بوده و محصولات آن بطور عمده برای صنایع خاص استفاده می شود و همه کشورها نیز چنین شرایط و پتانسیل هایی ندارند، برنامه داشته باشیم.
این فعال حوزه معدن اظهار داشت: بخش معدن می تواند با برنامه ریزی، محیط را برای جذب سرمایه های خارجی فراهم کند که در ادامه، می تواند تامین کننده نیاز بازارهای خارجی نیز باشد.
بهرامن افزود: در این زمینه باید محیط کسب و کار را در بخش قوانین معدنی منسجم کنیم، زیرا متزلزل بودن قوانین مانعی برای ورود سرمایه گذاران به این بخش است.
وی گفت: ورود به اعماق معادن، قیمت تمام شده محصولات معدنی را افزایش خواهد داد، همچنین باید برای یک بازار درازمدت برنامه ریزی کنیم؛ اینها موضوع هایی است که باید در برنامه ریزی ها به آن توجه داشت.
وی تاکید کرد: باید برای حرکت رو به رشد و رو به جلو در اقتصاد، از همه توان بدنه کارشناسی کشور به شکل مطلوب استفاده کنیم.
به گزارش ایرنا، ایران از کشورهای غنی در حوزه معدنی به شمار می رود و این بخش می تواند ضامن توسعه کشور باشد و در شرایط کنونی منابع ارزان خارجی نقش تاثیرگذاری در حرکت رو به جلو این بخش دارد.
شفافسازی قانون معادن
رییس خانه معدن ایران با اشاره به نقش شفاف سازی در جذب سرمایه گفت: بخش معدن قانون خاص خود را دارد و باید در شفاف سازی قانون معدن عملکرد مطلوبی داشته باشیم تا سرمایههای سرگردان داخلی و نیز سرمایه گذاران خارجی را برای این بخش جذب کنیم
رییس خانه معدن ایران با اشاره به نقش شفاف سازی در جذب سرمایه گفت: بخش معدن قانون خاص خود را دارد و باید در شفاف سازی قانون معدن عملکرد مطلوبی داشته باشیم تا سرمایههای سرگردان داخلی و نیز سرمایه گذاران خارجی را برای این بخش جذب کنیم
محمد رضا بهرامن، رییس خانه معدن ایران در مورد تاثیر تحریمها بر بخش معدن گفت: تحریمها به عنوان یک عامل بازدارنده است که میتواند تاثیر منفی در تقاضای تولیدات معدن داشته باشد و اگر به طور صحیح مدیریت نشود تامین ماشین آلات و تجهیزات با مشکل روبه رو میشود.
وی اضافه کرد: اما باید در نظر داشت که تحریمها در همه جوانب نمیتواند تاثیرگذار باشند. چون در اروپا واحدهای تولیدی و اکثرا کوچک مستقل از تصمیمات دولتی سرمایه گذاری میکنند که با توجه ویژه به این بخشها میتوان مشکلات را تا حدودی برطرف کرد.
وی ادامه داد: برای اینکه تاثیر تحریمها از طریق واحدهای کوچک کاهش یابد این واحدها باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند و دولت در این راستا میتواند از ظرفیت تشکلها و اتاقها بهرهمند شود. باید در نظر داشت این بحران همیشگی نیست و شاید در کوتاه مدت تاثیرگذار باشد اما در بلندمدت میتوان آن را مدیریت کرد.
بهرامن با اشاره به نقش شفاف سازی در جذب سرمایه گفت: بخش معدن قانون خاص خود را دارد و باید در شفاف سازی قانون معدن عملکرد مطلوبی داشته باشیم تا سرمایههای سرگردان داخلی و نیز سرمایه گذاران خارجی را برای این بخش جذب کنیم، همان طور که در زمان تحریمها این امکان فراهم شد که این واحدهای کوچک در ایران حضور داشته باشند.
وی متذکر شد: همین امروز تشکیلاتی مانند خانه معدن برای تامین نیازها و قطعات آتی وارد عمل شده است که نیازمند همکاری هم جانبه است و در این میان نقش ایمیدرو میتواند پررنگ و به عنوان یک ابزار کمکی مهم باشد.