در شرایطی که طی هفته های اخیر روند صعودی نرخ ارز ادامه دارد، رییس جمهور و فعالان دولتی معتقدند که این نرخ ها واقعی نیست و قرار است به زودی کاهش یابد؟!
به گزارش رتبه آنلاین، افزایش نرخ ارز به معنی کاهش نرخ ریال است و این شاخص نمادی از وضعیت اقتصادی ایران در شاخص‌های کلانی است که این روزها حال و روز خوشی ندارد.
از یک سو ریس جمهور و وزرا و اعضای کابینه سخنرانی می کنند و می‌گویند حباب قیمتی را شاهد هستیم و دلایل اقتصادی باعث گرانی دلار تا 5 هزار تومان نشده و از سویی کارشناسان معتقدند که وضعیت چیز دیگری است.
اما ان چیزی که در عمل روشن است، این نکته است که نرخ دلار از حدود 3800 تومان به حدود 5 هزار تومان رسیده و قیمت دلار حتی در صورت کاهش، هیچ گاه دیگر رنگ و روی قیمت های گذشته که در همین چند ماه قبل شاهدش بودیم را نخواهد دید.
این وقایع در حالی رخ داده که رییس کل بانک مرکزی به تازگی درخواست مالیات بستن بر خرید ارز را داده است که در جای خود تامل برانگیز است که چرا تا کنون این اتفاق رخ نداده و مشخص نشده کسانی که برای سوداگری این کار را می کنند کنترل نشده اند.
اما در نهایت دلار باز هم گران‌تر شد و حتی اعلام کاهش قیمت در نرخ نامه اتحادیه هم نتوانست واقعیت بازار را تغییر دهد و در عمل خرید و فروش دلار و یورو به نوعی متوقف و قیمت ها در سقف خود است.
حال آنکه دولت‌مردان معتقدند افزایش قیمت دلار ریشه اقتصادی ندارد، ولی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند سیاست های اقتصادی دولت این وضعیت را رقم زده است.
در همین خصوص محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور عامل این جهش روانی را سیاسی و غیر اقتصادی دانسته است و نوبخت سخنگوی دولت از مردم خواسته است برای خرید دلار هول نزنند!
حباب است!
در این خصوص رییس کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: قیمت فعلی ارز در بازار، حبابی است و این امر نتیجه عدم نظارت بانک مرکزی بر بازار است. محمدرضا پورابراهیمی درباره وضعیت فعلی بازار ارز و نوسانات آن در روزهای اخیر اظهارکرد: به نظر نمی‌رسد صراف‌ها و دلالان نقش چندانی در آشفتگی و نوسانات بازار ارز داشته باشند و در واقع فقدان نظارت و نبود رویکرد فعال از سوی بانک مرکزی موجب چنین وضعیتی در این بازار شده است.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با اشاره به اینکه نرخ فعلی ارز حباب دارد و واقعی نیست، گفت: تقاضای کاذب در بازار وجود دارد، البته در نهایت آثار منفی این موضوع گریبانگیر دولت خواهد بود.
او تاکید کرد: کار منطقی این است که دولت از طریق مکانیزم بانک مرکزی، یک رویکرد فعال را در این زمینه داشته باشد، در حال حاضر بانک مرکزی، رویکرد منفعلانه‌ای در بازار ارز دارد.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است دولت عمدا به افزایش قیمت ارز با هدف تامین کسری بودجه دامن زده باشد، گفت: خیلی سخت است که فکر کنیم دولت عمدا در این بازار مدیریت نمی کند تا قیمت ارز بالا برود و امیدوارم که این چنین نباشد.
پور ابراهیمی اظهار کرد: هفته آینده کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد مدیریت بازار ارز جلسه ای خواهد داشت و آخرین جمع بندی‌ها را انجام می دهد و گزارش‌های خود در این زمینه را به صحن علنی مجلس ارائه خواهد داد.
بوی توطئه در بازار ارز
جهانبخش محبی‌نیا نماینده مردم میاندوآب در مجلس هم در این خصوص معتقد است: بنده بارها گفته‌ام که خبرهایی درباره نرخ ارز در راه است و باید شما نمایندگان از خواب بیدار شوید
او در تذکری درباره نوسانات نرخ ارز در روزهای گذشته گفت: بنده به آقای رئیس جمهور، رئیس مجلس، رئیس قوه قضائیه و رئیس تشخیص مصلحت نظام هشدار می‌دهم که روز گذشته دلار توسط بانک مرکزی که بزرگترین فروشنده ارز در کشور است با نرخ 4940 تومان عرضه شد.
وی افزود: اگر صراف‌ها 5 تا 10 درصد به این نرخ اضافه کنند شما باید 500 تومان بیش از این مبلغ ذکر شده قیمت دلار را در نظر بگیرید. افزایش نرخ ارز پول ملی ایران را له و لورده کرده و ارزش ملی ارز را از بین برده و استقلالی برای پول ملی باقی نمی‌گذارد.
محبی‌نیا ادامه داد: 40 سال است که کشورهایی چون امارات و کویت نرخ ارز را ثابت نگه داشته‌اند ولی چگونه است که ما به اینجا رسیده‌ایم که این نابسامانی‌ها دارد ما را می‌کشد.
وی خطاب به تیم اقتصادی دولت گفت: مسئولان توضیح دهند که علت این نابسامانی در بازار ارز چیست و چرا باید شاهد این باشیم که امروز ارز را به شکل زیرزمینی معامله می‌کنند.
سعید اسلامی بیدگلی، اقتصاددان در تحلیل چرایی افزایش قیمت ارز به فرارو می‌گوید: نقطه اعتراض اقتصاددانان به دولت این است که سیاست ارزی درستی در پیش نمی گیرد و هر از گاهی بازار ما مجبور به تصحیح قیمت می شود. بخشی از رسیدن قیمت دلار به مرز 5 هزار تومان به هیجان بازار و بخش دیگری از آن به بخش نامه مالیاتی برمی‌گردد که بانک مرکزی آن را در زمان نامناسب ارائه کرده است. همچنین این افزایش قیمت به محدود بودن انتقالات ارزی ما از طریق صرافی های دوبی نیز برمی گردد که طبیعتا باید نیازهای بخش حواله ای ارز جبران شود. مشکلات کلیدی است که بار سیاستگذاری‌های اشتباه ما روی هم انباشته می‌شود؛ به گونه‌ای که قدرت کنترل آن دیگر برای ما باقی نمی‌ماند.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه می دهد: وقتی قیمت ارز شروع به رشد می‌کند، اثراتی روانی می گذارد اما قیمت تعادلی ارز هم بر طبق نظر بسیاری از اقتصاددان از رقم های پیشین و حتی قیمت های کنونی بالاتر است. مساله اینجاست که دولت چگونه باید کنترل قیمت کند. آیا اصلا باید کنترل قیمت کند یا آنکه سیاست ارزی متناسبی داشته باشد و برای قیمت ارز هدفگذاری داشته باشد؟ بحث من این است که سیاست ارزی ما در طی سالهای گذشته اشتباه بوده است. طبیعتا وقتی قیمت ارز در چند روز متوالی تغییر می کند ما با اثرات روانی و اقدامات سفته بازانه رو به رو هستیم.
این اقتصاددان با بیان اینکه سیاست گذاری های ما در زمان تعادل با سیاست های زمان بحران متفاوت است ادامه می دهد: متاسفانه سیاستگذاری های دولت متوجه وضعیت بحرانی ارز و شبکه بانکی کشور نیست. شبکه بانکی هم با مشکلاتی جدی مواجه است و اگر تلاش دولت برای کاهش نرخ بهره با شکست جدی مواجه شود، سیاستگذاری های آتی دولت با مشکلات بسیاری جدی رو به رو خواهد بود.
او می گوید: پیش بینی نرخ ارز در روزهای آینده دشوار است. چرا که دولت بازیگر بازار ارز است و دولت هم بر اساس روابط و متغیرهای اقتصادی تصمیم گیری نمی کند، بلکه این اقتصاد سیاسی است که تعادل این بازار را تعیین می کند. با همه احترامی که برای دوستانم در دولت قائل هستم اظهار نظرها و سیاست‌های آنان را درباره نرخ ارز در دو هفته گذشته کاملا اشتباه و در ایجاد جو روانی بازار تاثیرگذار می دانم. البته ممکن است با توجه به انتقادات بالا دولت تصمیم بگیرد بخشی از این فشار روانی را کم کند و دست به کنترل بازار بزند. اما بهتر است دولت در دراز مدت از فرصت استفاده کند و به سمت تک نرخی و همچنین شناور شدن قیمت ارز حرکت کند.
این اقتصاددان در پیش بینی خود درباره قیمت ارز می گوید: پیش بینی من درباره قیمت دلار بیشتر از 5 هزار تومان است. اما چون بازیگر اصلی دولت است پیش بینی کمی دشوار است.
دلار بین 4 هزار و 500 تا 5 هزار تومان در نوسان می‌ماند
وحید شقاقی، اقتصاددان دیگر نیز می‌گوید: امسال وضعیت منابع ارزی دولت مناسب نیست. بر روی منابع ارزی فشار وجود دارد. یکی از دلایلش کسری بیش از هفت میلیارد دلاری تراز تجاری غیرنفتی است. از طرف دیگر بخشی از این صادرات نفت به صورت دلار وارد اقتصاد نمی شود و بخشی از این صادرات به صورت کالا وارد کشور می شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه می دهد: افزایش قیمت نفت که در چند ماه گذشته اتفاق افتاده است با وقفه ای به اقتصاد تزریق می شود. دلارهای حاصل از فروش نفت فعلا بر اساس قیمت نفت بشکه ای 50 دلار است. دلار حاصل از فروش نفت بشکه ای 65 دلار از دو سه ماه آینده وارد اقتصاد ایران خواهد شد. به این ترتیب بخشی از افزایش قیمت دلار به فشاری برمی گردد که بر روی منابع ارزی دولت وجود دارد.
شقاقی می گوید: حجم نقدینگی کشور نیز بالاست. سپرده های مردم در نظام بانکی بیشتر بوده است. کاهش نرخ سود بانکی به این منجر شده که این نقدینگی به بازارهای سوداگردی ورود پیدا کند. این حجم از نقدینگی یک روز کار دست اقتصاد ایران می دهد.
