نباید فقط کسانی که با سیستم بانکی رابطه دارند، بتوانند تسهیلات بگیرند
با وجود رشدهای اعلامی در اقتصاد کشور طی سالهای اخیر،همواره چالشهای جدی در اقتصاد کشور وجود دارد و بنگاههای اقتصادی هنوز کمبود مالی دارند و مشکل فروش و کمبود تقاضا در اکثر موارد قابل مشاهده است.این مانع باعث شده تا در حال حاضر کارخانجات با کمترین ظرفیت اسمی خود کار کنند. از سویی هم بدهی دولت به پیمانکاران هنوز پرداخت نشده و از سویی هم نرخ ارز در سال جاری واقعی نیست. مشکلات مبادلات بانکی میان ایران و سایر کشورها نیز هنوز پابرجاست که این موضوع در صادرات تأثیرگذار بوده و شرایط رقابتی را دچار چالش کرده است.
ابن نکاتی است که در ارتباط با شبکه بانکی و بخش خصوصی از سوی مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران مطرح شده است. مشکلاتی که تبعات زیادی در بخش‌های متفاوت اقتصاد دیده شده است.
این مقام پارلمان بخش خصوصی در روایت های متعددی به نقش این شبکه پرداخته و انتقاداتی داشته است که در این مطلب بدانها پرداخته ایم.
بانکها هم در امان نبوده‌اند
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با بیان اینکه در حال حاضر بنگاههای تولیدی با مشکل تامین نقدینگی مواجه هستند، گفت: این در حالی است که بانکها نیز به عنوان بنگاههای اقتصادی از مشکلات به وجود آمده در امان نبوده و این بخش نیز با مسائل عدیده‌ای دست به گریبان است.
او با ابراز امیدواری کرد برای برگزاری جلسات هم‌اندیشی میان بانکها و بنگاههای بخش‌خصوصی گفت: باید مشکلات ریشه‌یابی شده و از دل این نشست و برخاست‌ها راهکارهای خروج از مشکلات به دست آید.
خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران همچنین گفت : وجود موسسات اعتباری قارچ‌گونه، یکی از مشکلات شبکه بانکی است و از طرف دیگر دخالت دستوری دولت در بازار پول و سرمایه مشکل‌ساز شده، همان‌طور که حتی یک روز بخشنامه اخیر شورای پول و اعتبار در مورد تعیین نرخ سود سپرده پس از تصویب اجرا نشد.
او با ذکر مثالی از برخورد بانکها در مورد تسهیلات‌دهی به مشتریان گفت: به‌عنوان نمونه اخیرا به من اعلام کرده‌اند، افرادی که برای تمدید تسهیلات بانکی به بانک مراجعه می‌کنند به آنها گفته شده 12 درصد از تسهیلات را باید با نرخ سود 20 درصد دوباره سپرده‌گذاری کنند و مابقی را به نرخ 27 درصد دوباره بپردازند.
خوانساری تصریح کرد: نرخ 20 تا 21 درصدی که برای تسهیلات در نظر گرفته شده سبب می‌شود، کسانی که فقط دارای رابطه با سیستم بانکی هستند، بتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
«بهمن» نقدینگی بر سر اقتصاد ایران
رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به مشکل نقدینگی در کشور هم گفت :درخواست ما از دولت این است که به موضوع نقدینگی جدی‌تر بپردازد؛ این موضوع ممکن است حتی خطرناک‌تر از بحث ارز باشد، بهمنی است که هر آن احتمال سقوط دارد و هرجایی که سقوط کند آن بخش را نابود می‌کند. هر روز دیرتر پرداختن به حل این بحث، آفات زیادی را برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.
او افزود: افزایش روز به روز نقدینگی کشور مانند یک بهمن است ؛ بارها به موضوع افزایش نقدینگی اشاره کرده‌ایم؛ این بهمنی است که وجود دارد و هر روز حمله آن به یک سو را شاهدیم، یک روز بازار ارز، روز دیگر بازار خودرو، سکه و.. این میزان نقدینگی یک خطر بزرگ برای اقتصاد کشور است که هر چه سریع‌تر دولت برای آن باید تصمیم بگیرد. برآوردها نشان می‌دهد روزانه حدود هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور اضافه می‌شود و اگر این مهار نشود، قطعا می‌تواند یک روز اقتصاد کشور را کلا به شکل دیگری عوض کند.
این عضو اتاث بازرگانی توضیح داد: در ماه‌های گذشته دولت برای اینکه بتواند هیجانات بازار را کنترل کند، پیش‌فروش سکه را آغاز کرد و ظرف کمتر از یک ماه بیش از 7 میلیون قطعه سکه پیش‌فروش کرد که اگر هر سکه را حدود 8 گرم در نظر بگیریم حدود 60 تن طلا به قیمت حدود 10 هزار میلیارد تومان ظرف کمتر از یک ماه فروخته شده است. این 10 هزار میلیارد تومان فقط معادل 10 روز ورود نقدینگی به بازار است و حالا در نظر بگیرید برای 350 روز دیگر چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
وی ادامه داد: فروش 60 تن طلا در کمتر از یک ماه رقم بسیار بالایی است و اگر بخواهیم این را به سال گسترش دهیم ببینید چند هزار تن طلا نیاز داریم تا بتوانیم نقدینگی را جمع‌آوری کنیم. بحث نقدینگی بسیار مهم است و دولت قطعا باید به این موضوع بپردازد که چرا مردم به دنبال سرمایه‌گذاری نیستند و فضای کسب و کار بهبود پیدا نکرده است و راه‌حل‌های این موضوع چیست؟ هر روزی که دیرتر به مساله نقدینگی بپردازیم قطعا ماجرا پیچیده‌تر خواهد شد.
انتقاد از روش تخصیص ارز
او در خصوص موضوع تخلفاتی که در حوزه ارز، سکه و خودرو صورت گرفته هم گفت: باید بررسی شودزیرا بسیاری از این تخلفات ناشی از سیاستگذاری‌هایی است که دولت انجام داده است. درباره ارز از همان ابتدا در اتاق تهران اعلام کردیم که تامین تمامی نیازهای ارزی با نرخ 4200 تومان، شدنی نیست و این رویکرد دولت قطعا مشکلاتی را ایجاد می‌کند اما از سوی دولت پافشاری بر این بود که شدنی است و به دلیل همین رویکرد نادرست با صف تقاضای 20 میلیارد دلاری ارز در ثبت سفارش مواجه شد و پی برد که انجام کار با این روش میسر و شدنی نیست. ضمن این که بعد از مقداری ثبت سفارش و تخصیص ارز، بگیر و ببند شروع شد که چرا ارز داده شده و به چه کسانی داده شده است.
خوانساری تصریح کرد: توجه داشته باشید وقتی دولت اعلام می‌کند که به همه ارز 4200 تومانی خواهد داد یک‌سری به صورت واقعی و یک‌سری هم به صورت غیرواقعی درخواست می‌دهند و طبیعتا چنین اتفاقاتی می‌افتد. درباره سکه هم دولت برای اینکه نقدینگی را از بازار جمع‌آوری کند، اقدام به پیش‌فروش سکه کرد اما هیچ‌گونه محدودیتی برای اینکه یک فرد می‌تواند چه تعداد سکه خریداری کند، اعلام نکرد؛ سکه پیش فروش شد و بعد دنبال این مساله افتادند که یک نفر 30 هزار سکه خریده، و دیگر 10 هزار سکه و بعد بحث‌های مختلفی در رسانه‌ها و جامعه درگرفت که اثرات سوئی روی روحیه مردم می‌گذارد و بسیار خطرناک‌تر از اصل مسائل اقتصادی است.
او گفت: این رویدادها عمدتا به سیاستگذاری‌هایی برمی‌گردد که دولت بدون مشورت با بخش خصوصی و بدون کار کارشناسی انجام می‌دهد. ما در زمانی که باید تصمیم بگیریم، اقدامی انجام نمی‌دهیم و زمانی که دیر شده است تصمیم عجولانه و بدون کار کارشناسی می‌گیریم.
وی همچنین افزود: ما با هرگونه سیاست دو نرخی به واسطه فساد و رانتی که ایجاد می‌کند، مخالف هستیم. اعتقاد داریم که قیمت ارز باید برای همه یکسان باشد؛ اینکه به افرادی ارز یارانه‌ای داده شود و تعدادی ارز غیریارانه‌ای بگیرند، قطعا فساد به همراه خواهد داشت؛ بخش خصوصی واقعی به دنبال این ماجرا نیست و ما معتقدیم هرگونه انحصار و دو نرخی بودن به جز فساد و رانت حاصلی ندارد. معتقدیم که اقتصاد باید براساس بازار آزاد پیش برود. همچنین درباره کالاهایی که با ارز یارانه‌ای وارد شده است حتما باید کنترل صورت گیرد.
توجه به بخش خصوصی
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور که در این دوره با توجه به فشارها و تحریم‌های خارجی بخش خصوصی در اولویت قرار گیرد، گفت: البته اگرچه این بحث‌ها در گفتار مطرح و مورد تاکید قرار می‌گیرد اما در عمل مسئولانی که باید آنها اجرایی کنند کمتر به این موضوع توجه می‌کنند. من از دولت و مسئولان درخواست می‌کنم که نظرات بخش خصوصی را بیشتر مورد توجه قرار دهند و زودتر تصمیم‌گیری کنند.
وی افزود: یکی از مراکز معتبر آماری تهیه کرده است که نشان می‌دهد در چهار سال گذشته ما در اتاق تهران 53 بار نسبت به لزوم تک‌نرخی کردن ارز و احتمال جهش ناگهانی قیمت ارز هشدار داده‌ایم اما متاسفانه توجه نشد و اتفاقی افتاد که نباید، رخ داد و تصمیماتی که گرفته شد دیر و بی‌تاثیر بود.
وی ادامه داد: به دنبال تصمیمات ارزی که در فروردین ماه گرفته شد، همان زمان نامه‌ای را برای آقای دکتر روحانی، رئیس‌جمهور محترم ارسال کردیم و به این موضوع پرداختیم که بحث قیمت ارز و ممنوع کردن مبادله آن صحیح و جوابگو نیست. در نهایت همل بحث بازار ثانویه را مطرح کردند که دیرهنگام بود اما باز خوشبختانه تصمیم گرفته شد که این بازار راه‌اندازی شود که درباره اقلام صادراتی موثر خواهد بود.
وی همچنین توضیح داد: گزارش‌های زیادی می‌رسد که هنوز مشکلاتی در ارتباط با کمبودهای ارزی وجود دارد. صنعت دارو با بحران روبه‌روست و درخواست ما از دولت این است که به جد این موضوع را بررسی کنند؛ چون هم مواد اولیه تولید دارو و هم داروهای وارداتی دچار مشکل شده است و اگر دیر به این موضوع توجه شود حتما مشکلات بسیاری ایجاد خواهد شد.
این مقام گفت:علاوه بر این درباره مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها هم گزارش‌های بسیاری به دست ما رسیده است که نشان می‌دهد برخی کارخانه‌ها به دلیل کمبود مواد اولیه دچار مشکل هستند. خواسته ما از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که این چالش‌ها را قبل از اینکه به بحران در بازار تبدیل شود، حل کنند.
