صنعت بیمه در قعر جدول بازدهی

شرکت‎ها برای خسارت معوق ٦ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده‎اند

به گزارش رتبه آنلاین، بیمه به عنوان اجتماعی ترین فعالیت اقتصادی درسایر کشورهای دنیا درکنار ارایه خدمات متنوع و پوشش ریسک های مختلف از سوددهی قابل قبولی هم برخوردار است. اما در ایران به دلایل متعددی این صنعت نه تنها سوددهی قابل قبولی ندارد بلکه بسیاری از شرکت ها با زیان های انباشته ای مواجه اند که آنها را در مرز ورشکستگی قرار داده است. گرچه بخش عمده ای از دلایل زیان دهی این صنعت ساختاری بوده و به دخالت های دولت و نرخ گذاری مربوط می شود با این حال خود شرکت های بیمه ای و نهاد ناظر آنها یعنی بیمه مرکزی ایران نیز دراین خصوص مقصر هستند.

دراین باره عبدالناصر همتی رئیس کل سابق بیمه مرکزی ایران سود صنعت بیمه در سال 1395 را برابر با 700 میلیارد تومان اعلام کرده بود درحالی که بررسی سود و زیان شرکت های بیمه‌ای در سال های دیگر حکایت از زیان انباشته هنگفتی است.

براساس سالنامه آماری بیمه مرکزی عملکرد صنعت بیمه در سال ٩٥ نشان می‎دهد که شرکت‎های بیمه‎ای برای خسارت معوق (خسارت در جریان) بالغ بر ٦ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده‎اند.

همچنین طبق اعلام کارشناسان صنعت بیمه خسارت معوق در نظر گرفته شده حداقل از انحراف نامساعد ٣٠ تا ٤٠ در حالت خوشبینانه برخوردار است.

در حالي كه اگر خسارت معوق نزدیک به واقعیت در نظر گرفته شود می‎بایست در حدود ٨ هزار میليارد تومان برآورد شود. اما اين آمار برای سال ٩٥ درحدود ٦ هزار میلیارد تومان لحاظ شده است که از انحراف نا مساعد ٢ هزار میلیارد تومانی برخوردار بوده و در نتیجه صنعت بیمه حداقل با زیان ١٣٠٠ میلیارد تومانی دست به گریبان است و سهم عمده آن در مربوط به شرکت سهامی بیمه ایران است.

بررسي سود سالهاي ٩٢ الی ٩٥ نیز نشان می دهد كه با وجود اعلام سود طي سه سال اخير، زيان انباشته ١٥٠٠ ميلياردی سال٩٢ با رشدي ١٣٣ درصدي در پايان ٩٥ به حدود ٣٥٠٠ ميليارد افزایش یافته است. بنابراين عملكرد بيمه ايران به عنوان بزرگترين شركت بيمه‌ای، ابهام اساسی در سوددهی 700 میلیارد تومانی این صنعت ايجاد می‌كند.

رقابت ناسالم شرکتها برای جذب بیمه نامه و به تبع آن ارائه نرخ‎های غیر فنی در این صنعت موجب بروز نا کارآمدی و عدم کارآیی در این صنعت شده است و باعث شده تا سالانه هزاران میلیارد تومان زیان به اقتصاد کشور تحمیل شود. اما در این مدت بیمه مرکزی نتوانسته از این زیان جلوگیری كند.

شناسایی سودهای غیرواقعی

درشرایطی که آمارهای رسمی از زیان انباشته 3500 میلیارد تومانی صنعت بیمه حکایت می کند، بیش از ۸۰ درصد شرکت‌های بیمه در شناسایی سود، آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی بیمه، به‌خصوص در زمینه ذخیره‌گیری را رعایت نمی‌کنند که درنتیجه، سودهای شناسایی شده آنها از پشتوانه و اعتبار کافی برخوردار نیست و اگر این سود با سود سایر فعالیت‌های اقتصادی مقایسه شود، خواهیم دید که بسیار اندک بوده و موجب شده‌ سهام شرکت‌های بیمه‌ای در بورس رونق چندانی نداشته باشند. برآورد می‌شود که مجموعه سوددهی شرکت‌های بیمه در سال 1396 کمتر از ۱۲درصد بوده که این رقم در حال حاضر یکی از کمترین بازدهی‌های سود در بورس به‌شمار می‌رود. بدین ترتیب هر چه بر تعداد شرکت‌های بیمه‌ای افزوده می‌شود سهم این صنعت دربازار سهام افزایش نمی یابد.

شکی نیست که صنعت بیمه در کنار بورس و بانک یکی از اضلاع مهم بازار سرمایه به‌شمار می‌آید، اما واقعیت این است که سهام این صنعت با عقبه‌ای بیش از ۸ دهه هنوز هم نزد معامله‌گران حقیقی و سرمایه‌گذاران جذابیت چندانی ندارد درواقع سوددهی پایین شرکت‌های بیمه‌ای در بازار سرمایه ناشی از نرخ‌گذاری دولتی و اخذ عوارض متعدد و همچنین ناتوانی صنعت بیمه در انتقال ریسک به خارج از کشور است. درحال حاضر (p/e) شرکت‌های بیمه‌‌ای منهای شرکت‌های بیمه اتکایی حدود ۸ بوده که این ارقام جذابیتی برای سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ندارد.

دراین باره محمدرضا پورابراهیمی نماینده مجلس شورای اسلامی می گوید: برخی از ترازنامه های بانکی و بیمه ای،موهومی است و شفاف نیست. در تعدیل صورت های مالی نقاط ضعف نباید پوشانده شود و بایستی درانتشار صورت های مالی  شفافیت اطلاعات مد نظر باشد.

به گفته وی طبق بررسی‌های انجام شده صنعت بیمه های بازرگانی دچار چالش های متعددی مانند زیان انباشته است و 50 درصد بیشترین چالش ها مربوط به بیمه ایران و نظام بیمه ای نیازمند اصلاح است . برخی از شرکت ها تا قبل از حاد نشدن  مشکلات باید کاری منطقی و کارشناسی برای برون رفت از انحلال انجام دهند تا آثار بد مالی مانند موسسات اعتباری و بانکی مشکل زا در صنعت بیمه  ایجاد نشود. وی با تاکید بر ضرورت خانه تکانی در صنعت بیمه تاکید می کند: حدود 50 درصد این صنعت در اختیار شرکت بیمه دولتی غیر شفافی است که به دلیل زیر ساخت‌های دولتی نیازی به پاسخگویی در خود نمی‌بیند.

چرا سرمایه گذاری در بیمه جذاب نیست

مجید بختیاری مدیرعامل شرکت بیمه رازی با بررسی علل نبود جذابیت برای سرمایه گذاری در صنعت بیمه، تاکید کرد که عوامل پیرامونی و داخلی، باعث شده این صنعت به یکی از کم بازده ترین ها در حوزه سرمایه گذاری تبدیل شود.

وی با بیان این که متاسفانه سهامداران کنونی از سرمایه گذاری خود در صنعت بیمه رضایت چندانی ندارند و سرمایه گذاران جدید نیز برای ورود به این حوزه رغبت نمی کنند، گفت: مطالعات نشان می دهد بین ۵۲ صنعت موجود در کشور، صنعت بیمه از لحاظ سودآوری برای سهامداران رتبه ای در حدود ۴۲ را دارد و این مطلوب هیچ کس نیست.

وی با اشاره به این که «مسائل پیرامونی» به ویژه «نوع نگاه حاکمیت» به این صنعت باعث بروز مشکلاتی در نحوه اداره شرکت های بیمه و نیز عدم سوددهی مناسب سهام بیمه ای ها شده است، گفت: وضع عوارض متعدد مثل مالیات ارزش افزوده، سهم وزارت بهداشت و سهم نیروی انتظامی باعث شده نقدینگی موجود در اختیار شرکت های بیمه کم شده و در نتیجه سود حاصل از فعالیت ها کاهش یابد.بختیاری تاکید کرد که نوع نگاه قانون گذار به صنعت بیمه، مطلوب نیست و از همین رو حرف بیمه گران به درستی شنیده نمی شود.

مدیرعامل شرکت بیمه رازی همچنین به رفتار قوه قضاییه و تعیین نرخ دیه بر مبنای موازین شرعی اشاره و خاطرنشان کرد: با این حال به بیمه گران اجازه داده نمی شود که نرخ بیمه نامه را بر اساس موازین فنی و اکچوئری محاسبه کنند و این یک عدم توازن میان حق بیمه و خسارت پرداختی ایجاد می کند.وی در ادامه به بررسی مسائل درونی صنعت بیمه که جذابیت آن برای سهامداران را از بین برده است پرداخت و با بیان این که متاسفانه در داخل صنعت، خلاقیت و نوآوری وجود ندارد، گفت: سالهاست که روش های فروش و خدمات رسانی شرکت ها ثابت مانده و تغییر محسوسی نداشته است.