ایمان آزمون–مدیراجرایی کلینیک مدیریت رفتارسازمانی ایران|نیروی انسانی به عنوان مهم ترین سرمایه یک شرکت، بیش از سایر منابع سرمایه ای نیازمند توجه و مراقبت است. نیروی انسانی در عین حال پیچیده ترین منبع سرمایه ای هر سازمانی است که همین موضوع، مدیریت سرمایه های انسانی را به یکی از شاخه های بسیار مهم مدیریتی در سال های اخیر تبدیل کرده است. علاوه بر این، سرمایه انسانی هم از بازار رقابتی دور نمانده است و در هر اقتصادی، چه در زمان رشد و چه در زمان رکود همواره تقاضا برای نیروی کار ارزشمند وجود دارد چراکه نیروی انسانی بهتر می‌تواند بهره وری بالاتر را به همراه داشته باشد. همه این عوامل لزوم توجه هرچه بیشتر به موضوع رهبری سرمایه های انسانی و تعامل حرفه ای با آن را نمایش می دهد.
شناسایی و بهبود مسیر سازمان
رضایت و تعهد کارکنان دو جز اساسی در توسعه سازمان ها با عملکرد سطح بالا و جذب استعدادهای درخشان آن‌هاست. مدل بهترین محل برای کار، ابزار مهمی برای حصول اطمینان مدیریت ارشد هر سازمانی از میزان تعلق سازمانی و رضایت به صورت توامان کارکنان خود به عنوان مهمترین سرمایه در اختیار است. این نظرسنجی نظامی برای نمایش وضعیت عمومی سلامت سازمان در اختیار مدیران ارشد قرار می دهد و نقشه راه مناسبی جهت شناسایی و بهبود مسیر سازمان به آن ها نشان می دهد.کارکنانی که به کارفرمایان خود اعتماد دارند، بهترین اثربخشی را دارند و سعی می کنند بهترین بازدهی را داشته باشند و تلاش بیشتری برای ارایه کار بهتر از خود نشان می دهند که این تلاش اضافه تر در نهایت به خود سازمان برمی گردد. از طرف دیگر، رهبرانی که به کارکنان خود اعتماد دارند اجازه این را می دهند که خلاقیت افراد از هر سطحی از شرکت به سطوح بالاتر برسد و در نهایت پیوند عاطفی بین کارکنانی که به یکدیگر اعتماد دارند، به وجود می آید و افراد حس می کنند که همه عضو یک خانواده بزرگ هستند و همه این عوامل باعث می شود که نتیجه کار افراد بیشتر از حد انتظار باشد.
مسابقه‌ای برای سنجش بهره وری
در حوزه بهره وری منابع انسانی شرکت‌های ایرانی، جشنواره ملی بهره‌وری با ماموریت انتخاب و معرفی بهترین عملکردها در زمینه مدیریت بهره وری ( به منظور ترویج فرهنگ بهره وری و لزوم هدفگذاری سازمان ها بر اساس بهبود شاخصهای عملکردی) بر آن است تا از طریق برگزاری سلسله مسابقات در حوزه بهره وری و ابزارهای ارتقای آن، توجه تمامی بخش‌های اقتصادی کشور را به سمت این موضوع سوق دهد و از این مسیر اهداف برنامه های توسعه کشور را عملیاتی کند.کلینیک رفتار سازمانی ایران (NESI.IR) به عنوان نخستین و مجهزترین “آزمایشگاه عارضه یابی سازمان در حوزه تعامل با کارکنان” با در اختیار داشتن یک بستر تحت وب، پس از ارایه خدمات کلینیکی به سازمان ها در حوزه رفتار سازمانی و منابع انسانی و سنجش و اندازه گیری ادراک کارکنان در حوزه های پنج گانه و ارایه کارنامه در سرفصل ها و شاخص های مختلف؛ در صورت به حد نصاب رسیدن تعداد متقاضیان در آن سرفصل؛ مسابقه ای در آن حوزه با هدف شناسایی و معرفی فعالان اقتصادی پیشرو در آن بخش برگزار و در قالب جشنواره ملی بهره وری و آیین بزرگداشت روز ملی بهره وری به افکار عمومی معرفی خواهند شد.
ارزش پیشنهادی ارایه شده توسط کلینیک جهت ارایه خدمات کلینیکی به شرح زیر است:
- برای نخستین بار در ایران به صورت سراسری در کل کشور
- نظام تحت وب هوشمند، حذف کاغذ و کاهش هزینه های سازمان
- کاهش زمان صرف شده توسط سازمان و افزایش سرعت شناسایی نقاط قابل بهبود
- حذف ورود اطلاعات توسط سازمان و افزایش صحت و دقت دریافت اطلاعات
- ایجاد اعتماد نزد کارکنان سازمان با نظرسنجی توسط شخص سوم مستقل
- بستر یکپارچه و امکان مقایسه در سطح ملی و بین المللی
افزایش دامنه بررسی و حضور دانش بنیان‌ها
یکی از ویژگی های برررسی سال جاری در کلینیک رفتار سازمانی ایران (NESI.IR) این نکته بوده است که تعداد شرکت کنندگان در نظر سنجی از رقم 13 هزار نفر رشدی دو برابری را تجربه کرده و در گزارش اعلامی سال 97 بیش از 26 هزار نفر در این نظر سنجی حضور داشته اند و در زمان کمتری به این پرسشنامه علمی پاسخ داده اند.
نکته دیگر در این بررسی تازه توجه این بررسی به تغییرات اقتصاد ایران در سالهای اخیر بوده است. با توجه به اینکه شرکت های دانش بنیان و استارتاپی هم اکنون جایگاه ویژه‌تری در اقتصاد ایران یافته اند، ضرورت برسی این شرکت‌ها که لزوما بیشتر از فرایندهای عمومی مدیریت منابع انسانی بهره نمی‌گیرند، در بررسی موجود حس می‌شد.
از همین رو ، بررسی سال 97 این ویژگی تازه را درون خود دارد .بر پایه این گزارش، در سال تازه، حضور شرکت های دانش بنیان برای اولین بار ثبت شد تا شاخص میزان رضایت کارکنان ایرانی تکمیل تر از سال قبل بررسی شود.
مشارکت بیشتر بانوان و جوانان
بررسی شرکت کنندگان حاضر در این نظر سنجی نیز نشان می‌دهد که حضور بانوان افزایش محسوسی نسبت به دو دوره گذشته داشته است . موضوع دیگر در خصوص سن شرکت کنندگان در این بررسی است. با توجه به درج اطلاعات شرکت های دانش بنیان در این بررسی علمی، میانگی سنی شاغلان زیر 25 سال رشد 3 درصدی را نشان داده است
رضایت کارکنان ایرانی در مرز ایستایی
با وجود افت رضایت کارکنان ایرانی (ادراک کارکنان نسبت به محیط کار) در مقایسه با سالهای قبل، سال جاری شاهد رشد یک درصدی در مثایسه با بررسی سال قبل هستیم.
بر اساس این گزارش، در دوره ارزیابی 94-95 به دوره 96-95 کاهش 3 درصدی رضایت را صبت شده می بینیم اما در سال جاری این شاخص افزایش یک درصدی را تجربه کرده است. این بدان معناست که در نظر سنجی انجام شده که توسط 26 هزار و 145 نفر پاسخ داده شده، رضایت و تعلق کارکنان از میزان 71 درصد در سال 95 و 68 درصد در سال 96 هم اکنون به 69 درصد رسیده است.
رشد کار تیمی و آموزش
بررسی 3 دوره برگزاری مسابقه بهترین محل کار بر این نکته تاکید دارد که کارفرمایان ایرانی در حوزه رهبری تمرکز بیشتری داشته اند و دوره 96-97 را با رشد مواجه ساخته اند. (نمودار میله‌ای). این اتفاق در شرایطی رخ داده است که در دوره قبلی شاخص‌ها و میانگین نظرهای شرکت کنندگان وضعیت نزولی را نشان می داده است. بررسی دیگر مولفه ها و متغیرهای بررسی شده در این نمودار هم موید این نکته است که در دوره جدید این بررسی، کار تیمی رشد 7 درصدی، تطابق مهارت کارکنان با ماموریت‌ها رشد 3 درصدی و آموزش و توسعه 6درصد رشد داشته است.
نمودار میانگین نظر شرکت کنندگان در نظرسنجی( به تفکیک حوزه)
بهترین محل کار ایران کجاست؟
کلینیک رفتار سازمانی در حوزه ارتقای بهره وری، با برگزاری دو مسابقه حرفه ای «بهترین محل برای کار» و «برترین توان اجرایی» در سه سال اخیر توانسته یک سنجه کاربردی برای قیاس نوسان‌های بهره وری در حوزه منابع انسانی شرکت‌های ایرانی ایجاد کند.
برگزاری این مسابقات با محوریت کلینیک رفتار سازمانی( بازوی علمی جشنواره بهره وری در برگزاری این رویدادها) با هدف خلق زبان مشترک بین کارفرمایان و کارکنان سازمان‌های ایرانی محقق شده و توانسته نتایج جالب توجهی را ثبت کند.
شناسایی وضع موجود و تعیین سطح سلامت نظام مدیریت منابع انسانی دو دستاوردی است که در قالب این رویدادها بدست امده است.
بر این اساس نتایج سومین دوره این مسابقات که یکم خرداد 1397 (همزمان با روز ملی بهره وری و اختتامیه نهمین دوره جشنواره ملی بهره وری) در محل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران اعلام شد.
بر پایه این اطلاع، در مسابقه بهترین محل برای کار ، به ترتیب شرکت شاتل در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تعاونی اعتبار کارکنان ایران خودرو در بخش پولی-مالی تقدیرنامه بهترین محل برای کار در ایران را کسب کردند.
همچنین شرکت هولدینگ توسعه معادن روی ایران و تولیدی ساینا سپاس نامه این بخش را دریافت کردند.
در مسابقه برترین توان اجرا نیز، شرکت نفت پارس و هولدینگ توسعه معادن روی ایران سپاس نامه این مسابقه را کسب کردند.
در ادامه گزارش برگزاری سه دوره مسابقه انتخاب بهترین محل برای کار درایران در دوره 1395 و 1396 و 1397 را می‌خوانید:
نتایج سه دوره مسابقه انتخاب بهترین محل کار ایران در سال های 1395 و 1396 و 1397
اطلاعات آماري بهترین محل کار در ایران
| دوره بررسی | 1394-1395 | 1395-1396 | 1396- 1397 |
| شاخص کل بهترین محل کار (بررسی رضایت و تعلق) | 71% | 68% | 69% |
| تعداد شرکت های بررسی شده | 81 | 95 | 105 |
اطلاعات آماري شرکت کنندگان در مسابقه بهترین محل کار در ایران
| سال | 1394-1395 | 1395-1396 | 1396-1397 |
| تعداد شرکت کنندگان در نظرسنجی | 13723 | 23144 | 26145 |
| میانگین زمان پاسخ گویی | 18 دقیقه | 16 دقیقه | 19 دقیقه |
| جنسیت | درصد سهم در سال 94-95 | درصد سهم در سال 95-96 | درصد سهم در سال 96-97 |
| آقا | 65% | 70% | 60% |
| خانم | 35% | 30% | 40% |
| سن (سال) | درصد سهم در سال 94-95 | درصد سهم در سال 95-96 | درصد سهم در سال 96-97 |
| کمتر از 25 | 12% | 14% | 17% |
| 26 – 29 | 30% | 34% | 34% |
| 30 – 39 | 43% | 38% | 35% |
| 40 – 49 | 12% | 10% | 11% |
| 50 – 59 | 2% | 3% | 2% |
| بیشتر از 60 | 1% | 1% | 1% |
اطلاعات آماري مصاحبه شوندگان
| سابقه کار در شرکت | درصد سهم در سال 94-95 | درصد سهم در سال 95-96 | درصد سهم در سال 96-97 |
| کمتر از 5 | 65% | 71% | 75% |
| 5 – 10 | 22% | 18% | 15% |
| 10 – 15 | 9% | 8% | 7% |
| بیشتر از 15 | 4% | 3% | 3% |
| سابقه کار (کل) | درصد سهم در سال 94-95 | درصد سهم در سال 95-96 | درصد سهم در سال 96-97 |
| کمتر از 5 | 40% | 44% | 49% |
| 5 – 15 | 43% | 43% | 41% |
| 15 – 25 | 15% | 11% | 9% |
| بیشتر از 25 | 2% | 2% | 1% |
