پنج‌شنبه 9 فروردین 1403
خانهخبراجتماعی و شهریدلار 4200 تومانی برای کالاهای اساسی خلاف اقتصاد مقاومتی است

دلار 4200 تومانی برای کالاهای اساسی خلاف اقتصاد مقاومتی است

پویا ناظران اقتصاددان جوان ایرانی که این روزها نوشته تلگرامی اش در باره رانت خواری بزرگ در داستان نرخ دستوری ارز برای صادرکنندگان کالاهای غیر نفتی به ویژه رانت بزرگ پتروشیمی نقل قول شمار قابل اعتنایی از کانالها و گروههای تلگرامی شده است و دررسانه های اینترنتی و مکتوب هم بازتاب گسترده ای داشته دیروز میهمان مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری بود تا درباره درس هایی که دانش اقتصاد برای سیاستگذاران دارد صحبت کند. او در سخنرانی حدود 100 دقیقه ای خود با سرعت و هیجانی که البته باپذیرش حاضران درنشست بود مسایل بسیار با اهمیتی را بیان کرد.

برخی از مهمترین نکاتی که برداشت ساعت 24 است را از صحبتهای این اقتصاددان جوان یادآور می شویم:
*ایا اختصاص دادن دلار4200 تومانی برای واردات کالاهای اساسی اتفاق مناسبی است؟ ناظرا ن تاکید کرد این اقدام با روح کلی اقتصاد مقاومتی که  راهبرد تولید کالاهای اساسی در داخل و کاهش وابستگی به خارج درتامین نیازهای کل کشو ر را اصل می داند  مغایرت دارد و خلاف اقتصاد مقاومتی است. با اختصاص ارز ارزان وترجیحی به واردا ت این کالاها در حالی که نرخ دلار در بازار آزاد به دوبرابر رقم 4200 تومان رسیده است معنایش نابودی تولید این کالاها درداخل است. اگر قرار بر این است که مطابق آموزه ها و اراده حاکم بر اقتصاد مقاومتی تولید این نوع کالاها درداخل رشد کند اتفاقا باید ارز اختصاص یافته به واردات این کالا باید گران ترین ارز در بازار باشد تا واردات نسبت به تولید داخلی گران تر شود.
* درست است که مشکلات سازمان تامین اجتماعی ، بانکها ، بیکاری ، کمبود جدی منابع آب و … ابرچالش های نظام اقتصادی ایران هستند اما به نظر می رسد ابرچالش اقتصاد ایران فقدان فرایند برای حل این تنگناهای اساسی است. فقدان فرایند حل مسایل موجب شده است مشکلات ایران مزمن شوند و درمان هرکدام از دردها با رنج بسیار همراه خواهد بود.
* دشواری دانش اقتصاد آزاد در ایران برای اینکه به آموزه اصلی تبدیل شود یکی هم این است که باید برخی اعتراف های تلخ از سوی مدیران ارشد اقتصادی صورت بگیرد اما این کار برای آنها سخت است. به طور مثال باید اعتراف شود که کسی از نرخ بازار آزاد دلار در جامعه اطلاع ندارد. این اعتراف در جامعه ای مثل آمریکا از سوی رییس فدرال رزرو بانک یعنی رییس بانک مرکزی صورت می پذیرد اما درایران اکثریت مدیران ارشد اقتصادی و سیاسی  بدون واهمه همه درباره نرخ دلار عدد می دهند. خبردادن در باره قیمت دلار به رییس جمهور و به ریاست سازمان برنامه و بودجه مربوط نمی شود. فقط در اقتصاد کشوری مثل کره شمالی است که  چون همه فعالیت همه نهادها زیر نظر یک سازمان مرکزی است می توانند نرخ دلار یا ارزهای معتبر را با صراحت اعلام کنند. اینجا اما نرخی برای دلار تعیین می شود و چون بازار به این نرخ تن نمی دهد و مردم حاضرند با قیمت های بالتر نیز دلار خریداری کنند به آنها می گوییم روانی شده اند.
* نمایندگان مجلس قانونگذاری در ایران ، برخی دانشکده های اقتصادی مثل دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی و  برخی از رسانه ها و روزنامه ها انگار هنوز در زمان جنگ سرد به سر می برند  و آنها با این هدف که باید مخالفان فکری خود را از میدان بیرون کنند، به آنها انگ لیبرال می زنند. این انگ زدن با عنوان لیبرال درحالی است که در آمریکا لیبرال ها کسانی هستند که دیدگاه اقتصادیشان نزدیک به چپ ها است اما درایران آدرس اشتباه می دهند.
* باید راه را بر دوعنصر بسیار خطرناک درایران ببندیم. یک عنصر بسیار خطرناک فساد اقتصادی است و عنصر دیگر تعارض منافع. تعارض منافع یعنی اینکه فردی بتواند از مقام و مو قعیت خود برای نفع شخصی استفاده کند. در آمریکا امکان ندارد کسی بتواند در حالی که سهامدار شرکتی است که دریک رشته خاص فعالیت می کند درعین حال دریک نهاد دولتی مرتبط به همان رشته شاغل باشد  چون احتمال اینکه او بخواهد ازمقام دولتی خود برای کمک به شرکتی که درآن سهامدار است استفاده کند وجود دارد. در ایران اما افرادی را داریم که در بانک خصوصی مدیرعامل یا عضو هیات مدیره بوده و در همان حال به مقام ارشد در بانک مرکزی می رسد و پس از پایان کار دوباره به همان بانک خصوصی برمی‌گردد.

*در آمریکا اگر یک فرد کمپین انتخاباتی داشته باشد ریز درآمدهای این کمپین شامل میزان درآمد به تفکیک کمک کنندگان و اینکه آنها چه کسانی هستند و همچنین ریز هزینه های کمپین شامل حتی قبض پرداخت پارکینگی که اعضای کمپین اتومبیل خود را درآن پارک کرده اند ثبت می شود و نظارت درنهایت قراردارد و شدیدترین نظارت ها برکارکرد بانکها اعمال می شود و هردلاری که جا به جامی شود باید مبدا و مقصدش معلوم باشد. این مقرراتی که برای بانکها گذاشته اند و به اسم اف ای تی اف مشهور شده نیز همین است. برخلاف آنچه گفته می شود این مقررات می خواهد فرایندها را کنترل کند و به جزییات نمی پردازد.

اخبار مرتبط

بیشترین بازدید