– دوره تحریم‌های قبل آزمون بسیار ارزشمندی برای صنعت بیمه بود
– رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه امری ضروری است
با اظهارات ترامپ رییس جمهور آمریکا، خروج از برجام به‌صورت یک‌طرفه از سوی این کشور آغاز شد. اما این تمام ماجرا نبود و این کشور همچون گذشته ، اقدامات غیر دیپلماتیک و حتی غیرانسانی خود درباره ایران و مردمش را بیشتر از قبل کرد تا فصل تازه‌ای از تحریم‌ها آغاز شود. یکی از بخش‌هایی که در این حوزه بار دیگر تحریم‌ها را تجربه خواهد کرد، بخش بیمه‌ای ایران و صنعتی است که تجربه خوبی در مقابله با تحریم‌ها درگذشته داشته است. برای بررسی آثار تحریم‌ها و روش‌های مقابله ایران و صنعت بیمه با این وقایع اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این نکته است که ما در تقابل با این تحریم ها تا چه میزان قدرتمند شده ایم و آیا توان رویارویی با این مشکلات را داریم یا خیر؟
بر همین اساس در این گفت‌وگو به سراغ مجید بنویدی مدیرعامل بیمه میهن رفته‌ایم تا از او و تجربه مدیریتی‌اش در حوزه تحریم‌های صنعت بیمه ایران بشنویم. این گفت‌وگو را می‌خوانید:
با توجه وضع تحریم های جدید علیه ایران، این سئوال پدید می‌آید که نگرش انجمن‌ها و بخش‌های مطرح جهانی در خصوص تحریم در صنعت بیمه چیست؟
مطمئن هستم هیچ فرد و انجمن متمدنی در دنیا با این وضعیت ایجادشده که اقتصاد و تجارت به‌عنوان ابزاری برای سیاست استفاده شود موافق نیستند و اغلب از شرایط به وجود آمده اظهار تأسف می‌کند ولی به نظرم این شرایط اثبات‌کننده این موضوع است که اگر می‌خواهیم در عرصه تجارت بین‌الملل موفق باشیم باید قوی باشیم و آن‌قدر در تجارت جهان نقش داشته باشیم که حذف ما از آن بازارها امکان‌پذیر نباشد.
برای بهبود وضعیت درون‌گرایی در صنعت بیمه، شرکت‌های مطرح چه می‌کنند؟ درونسازی صنعت بیمه و تقویت بنیان داخلی چگونه محقق می‌شود؟
در این خصوص باید اشاره داشته باشم که درون‌گرایی برای صنعت بیمه مفید نیست .اصول اداره شرکت‌های بیمه بر اساس قبول و انتقال ریسک است که نیازمند برونگرایی و ارتباط با سایر شرکت‌های بیمه خارجی و سایر بازارها است ولی این منافاتی با تقویت توان داخلی و افزایش سطح دانش و حرفه‌ای گری بیمه ندارد، لذا داشتن امکانات و ظرفیت‌های مناسب و ارتقا سطح دانش حرفه‌ای می‌تواند شرکت‌های بیمه را در مراودات آتی توانمندتر نماید و شرکت‌های بیمه در چانه‌زنی‌های بین‌المللی و بازارهای منطقه‌ای قوی‌تر ظاهر شوند.
حال با وضع تحریم های جدید، به نظر شما آثار احتمالی خروج امریکا از برجام بر صنعت بیمه ایران چه خواهد بود و چه چیزی در انتظار این صنعت است؟
با توجه به اثرات مثبت برجام بر شرایط کسب‌وکار بیمه در سال‌های قبل که منجر به افزایش مراودات با بیمه‌گران خارجی شد، قطعاً هرگونه اقدامی که موجب خدشه‌دار شدن این توافق مهم گردد می‌تواند بر روابط ایجادشده تأثیر بگذارد. خروج یک‌جانبه آمریکا از این قرارداد بین‌المللی قطعاً می‌تواند بر ظرفیت‌های ایجادشده پس از برجام به دلیل امتناع بیمه‌گران مشهور دنیا در مورد ادامه قراردادها تأثیر بگذارد.
با توجه به تجربه گذشته ایران مبنی بر تحریم‌های گسترده ، صنعت بیمه چه تجاربی از گذشته داشته که حالا می‌تواند راهگشا شود؟
دوره تحریم‌های قبل آزمون بسیار ارزشمندی برای صنعت بیمه بود که منجر به توانمندسازی این صنعت و کشف قابلیت‌های آن گردید. ظرفیت‌سازی و تدوین قراردادهای داخلی برای توزیع ریسک در داخل کشور و استفاده از ظرفیت‌های بیمه مرکزی و دولت، موجب شد که دوره قبلی تحریم با کسب تجربیات گران‌بها در حوزه پوشش‌های خاص ازجمله پوشش کشتی‌ها و P&I توأم باشد که می‌تواند برای عبور از مرحله جدید از این تجربیات استفاده نمود.
بحث همکاری‌های مشترک با شرکت‌های خارجی که در شرکت‌های ایرانی منعقدشده است را چگونه باید پیگیری و اجرا کرد؟ با توجه به اینکه احتمال عدم همکاری زیاد است؟
همکاری شرکت‌های بیمه با بیمه‌گران خارجی صرفاً در چارچوب قراردادهای اتکائی و کمک‌رسان بوده است و به دلیل کوتاه‌مدت بودن این قراردادها (حداکثر قراردادها یک‌ساله بوده‌اند) بیمه‌گران خارجی در هنگام تمدید قرارداد جدید قطعاً ملاحظات پیش‌آمده را در نظر خواهند گرفت و صنعت بیمه باید برای مواجهه با هرگونه تصمیم از سوی بیمه‌گران خارجی آمادگی داشته باشد.
راهکار جنابعالی برای کاهش هزینه‌های تحریم بر صنعت بیمه ایران چیست؟ چه اقداماتی از سوی حاکمیت و بخش‌های بالادستی اقتصاد لازم است و درون صنعت چه تصمیم‌هایی باید اخذ شود تا هزینه این تحریم‌ها کاهش یابد؟
باید در شرایط ویژه، تصمیمات خاصی را اتخاذ داشت. هنگامی شرایط یک صنعت برای ادامه فعالیت با مسائلی مواجه می‌شود قطعاً باید بخش حاکمیت با توجه به شرایط حادث‌شده، اعمال نظارت و حاکمیت نماید، شاید لازم باشد به‌منظور انسجام و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود بخشی از مقررات قبلی، تعدیل شوند و با توجه به شرایط حاکم شده دستورالعمل‌ها و مقررات ویژه تدوین شود، به عبارت بهتر شرایط ویژه نیازمند حاکمیت ویژه و مقررات خاصی است تا بتوان سریع‌تر و با کم‌ترین هزینه مشکلات را پشت سر گذاشت.
شرایط خروج از وضع موجود را برای صنعت بیمه با توجه به تجارب گذشته در چه مقوله‌هایی می‌دانید؟
اگر منظور جنابعالی از وضع موجود، وضعیت تحریم‌ها و شرایط برجام است باید بگویم، صنعت بیمه به‌عنوان یک پشتیبان اقتصاد و حفاظت کننده از ثروت‌های ملی باید با تمام توان به وظیفه خود عمل نماید تا مانند همیشه از این مرحله عبور نماید و یا اگر منظور وضعیت کنونی صنعت بیمه است که باید عرض نمایم وضعیت صنعت بیمه از بسیاری از صنایع که برای کشور هزینه‌های گزافی داشته‌اند به‌مراتب بهتر است و بدون نیاز به کمک‌های دولتی وظیفه اجتماعی خود را در کنار پرداخت مالیات و انواع عوارض،به‌خوبی انجام می‌دهد.
توان داخلی و درونی صنعت بیمه در مواجهه با این تغییرات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا توانسته‌ایم توانمندی‌های داخلی را در این سال‌ها ارتقا دهیم؟
به نظر بنده تحریم گذشته و کسب تجربه از آن مؤید این مطلب است که شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی ازلحاظ نرم‌افزار و نیروی انسانی مشکلی برای مواجهه با این وضعیت ندارند و در بخش سخت‌افزاری که همان منابع است ذخایر و اندوخته‌های بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه تا حدود فراوانی پاسخگوی خسارت‌های معقول است و صرفاً پشتیبانی دولت باید برای احتمال خطرات فاجعه‌آمیز در نظر گرفته شود . ظرفیت‌های ایجادشده در قبل نشان داد که بیشتر خسارت‌ها در میان شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی تقسیم و پرداخت‌شده است و کمتر از ظرفیت ایجادشده توسط دولت استفاده‌شده است.
نقش فقدان رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه و عدم ایفای نقش در بازار بیمه جهان را در مواجهه با تحریم‌ها تا جه میزان مؤثر می‌دانید؟ راه‌حل چیست؟
موضوع رتبه‌بندی مشکل شرکت‌های بیمه نیست، اکثر شرکت‌های بیمه آماده ممیزی هستند، مشکل اصلی عدم تمایل شرکت‌های رتبه‌بندی معروف دنیا به انجام این کار در ایران به دلیل مشکلات تحریم است. درهرحال رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه امری ضروری است زیرا از طریق آن می‌توان اولاً به ظرفیت داخلی شرکت‌های بیمه پی برد و دوماً می‌توان کیفیت شرکت‌های بیمه داخلی را با بیمه‌گران خارجی مورد مقایسه قرارداد و داشتن رتبه‌بندی می‌تواند به شرکت‌های بیمه ایرانی برای ایفای نقشی مؤثر در بازارهای بین‌المللی و دادوستد تجاری در حوزه بیمه کمک مؤثری نماید.
برای ارتقای توان مدیریتی و کارشناسی و بهبود فناوری اطلاعات در عرصه صنعت بیمه چه باید کرد و این مؤلفه‌ها چه میزان در توانمندسازی و درون‌گرایی صنعت مؤثر خواهد بود؟
در مورد توانمندسازی در حوزه مدیریت و کارشناسی می‌بایست ضمن استفاده از افراد جوان و تحصیل‌کرده در رشته‌های مرتبط نسبت به انتقال دانش حرفه‌ای به آن‌ها تلاش نمود زیرا حرفه بیمه به‌گونه‌ای است که بخشی از آن وابسته به دانسته‌های دانشگاهی است و بدون دانستن مسائل فنی و حرفه‌ای نمی‌توان صرفاً با اتکا به مدرک تحصیلی به‌عنوان مدیر و کارشناس در این صنعت مفید بود. در مورد بخش فناوری اطلاعات که الزامات اصلی حرفه بیمه‌گری است متأسفانه سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در این حوزه صورت نگرفته است. البته هرچند هم‌اکنون شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی کلیه نیازهای خود را با اتکا به توان داخلی تأمین می‌نمایند ولی لازم است برای ارتقاء سطح این امکانات فراهم‌شده، سرمایه‌گذاری مناسب صورت گیرد.
