جمعه 10 فروردین 1403
خانهاسلایدر اصلیاقتصادهای اصلی آسیا وابسته به واردات نفت/بازار نفت پرچالش تکان خورد

اقتصادهای اصلی آسیا وابسته به واردات نفت/بازار نفت پرچالش تکان خورد

 

آژانس بین‌­المللی انرژی (IEA) در گزارش «نفت 2020» به بررسی آینده صنعت نفت و گاز پرداخته است.

به گزارش رتبه آنلاین از «نفت 2020»، این گزارش به بررسی مسائل کلیدی در تقاضا، تأمین، پالایش و تجارت پرداخته و سعی کرده تاثیر ویروس کرونای جدید بر تقاضا، کاهش نرخ رشد تأمین در آمریکا و سایر کشورهای غیر اوپک و همچنین سطح ظرفیت تولید مازاد در کشورهای اوپک برای کمک به نرخ رشد تقاضا را بپردازد. در گزارش «نفت2020» نگاهی هم به تعامل میان افزایش اثر آمریکا در تأمین نفت جهانی و تقاضای آسیا برای دریافت از خاورمیانه داشته است.

بررسی تأثیر ویروس کرونا بر نفت

ویروس کرونای جدید عدم‌قطعیت را به بازار نفت تحمیل کرده تا جایی که انتظار می‌رود در سال 2020 تقاضای نفت جهانی برای اولین‌بار پس از رکود جهانی در سال 2009 کاهش پیدا کند؛ برای ایجاد یک سناریو پایه برای تقاضای نفت در 2020، این گزارش ترسیمی از حجم عظیمی از منابع اطلاعاتی دارد که آن­ها شامل اطلاعات اولیه برای تقاضای سوخت موردنیاز حمل و نقل، تخمین GDP جهانی که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) منتشر شده است، می­‌شود. در این نمونه، تقاضای نفت در چین بیشترین آسیب را در یک‌چهارم ابتدایی سال دید و نسبت سال پیش به میزان 1.8 میلیون بشکه در روز (mb/d) کاهش داشت. تقاضای جهانی به اندازه mb/d 2.5 کاهش داشته است. در یک‌چهارم دوم سال، وضعیت بد چین در تقاضا، بهبود پیدا کرد. یک ریکاوری تصاعدی در نیمه دوم سال 2020 اتفاق می‌­افتد. در سال 2020، شاخص کاهش در نیمه اول سال منجر به افت در تقاضای نفت جهانی به اندازه 90000 بشکه در روز در مقایسه با 2019 خواهد شد. در نهایت، بررسی درست بازار نفت به این بستگی دارد که چقدر سریع ویروس کرونا در دولت­ها شیوع پیدا می­‌کند، چقدر تلاش­‌های آن­ها موفقیت‌آمیز خواهد بود و اثر ماندگاری این بحران سلامت جهانی بر فعالیت­‌های اقتصادی چه خواهد بود. در تاریخ انتشار گزارش، عدم‌قطعیت بالا منجر شد که ما دو امکان به سناریو پایه خود برای تقاضای 2020 اضافه کنیم: یک مورد بدبینانه که در آن اقدامات جهانی موفقیت کمتری در مقابله با ویروس داشته­‌اند و یک مورد خوشبینانه که در آن اقدامات موثر واقع شده‌­اند.

بازارها با چالش­هایی جدی روبه‌رو می‌­شوند

ورود ویروس کرونا بازار نفت جهانی را که با چالش‌هایی دست‌به‌ گریبان بود را با تکان‌هایی روبه‌رو کرد به‌گونه‌ای که در بخش تقاضا، رشد در سال 2019 ضعیف­تر از مقدار موردانتظار بود. افزایش در ظرفیت­ها در سال­های اخیر، منجر به پیشی گرفتن نرخ رشد تقاضا شد، این موضوع رقابت را برای صنعتی سخت­تر می­کند که خود با چالش تغییرات مداوم در خصوصیات محصولات روبرو است، از جمله آن می­‌توان به قوانین جدید وضع شده در سال 2020 توسط سازمان بین‌­المللی دریانوردی (IMO) اشاره کرد.

در بخش تأمین، جغرافیا یک عنصر بسیار مهم است. کاهش تولید در ایران، لیبی و ونزوئلا در مجموع به mb/d 3.5 از ابتدای سال 2018 رسید. حتی پیش از ویروس کرونا، بازارها از محصول اشباع شده بودند و این موضوع باعث شد که تولیدکنندگان اوپک، میزان خروجی خود را کاهش دهند. اگر بخواهیم نگاه کوتاه مدت نداشته باشیم، به نظر می­رسد بازار نفت تا سال 2025 مشکلی برای تأمین نخواهد داشت.

به دنبال کاهش در سال 2020 و جهش مورد انتظار شدید در سال 2021، به‌خاطر رشد آرام‌تر مصرف سوخت‌­های حمل و نقل، تقاضای نفت جهانی کاهش پیدا خواهد کرد. بین سال­های 2019 و 2025، پیش­بینی می­شود که تقاضای نفت جهانی به طور متوسط سالانه کمتر از mb/d 1 افزایش داشته باشد. نفتا، LPG و اتان مسئول نیمی از میزان رشد هستند، بنابراین پتروشیمی­ها به محرک­های بااهمیت­تری تبدیل م‌ی­شوند. در مقابل رشد ثابت تقاضای مصرف­کنندگان در کشورهای در حال توسعه، تلاش­ها برای بهبود پایداری صنعت پلاستیک افزایش پیدا خواهد کرد. ممنوعیات وضع شده برای پلاستیک­های یکبار مصرف و قابل بازیافت اگر کاملا اجرایی شود، تنها می­‌تواند بخش کوچکی از تقاضای نفت را کاهش دهد. تا سال 2025، تقاضای نفت جهانی به میزان mb/d 5.7 افزایش خواهد داشت که چین و هند مسئول نیمی از این رشد خواهند بود.

در همین زمان، انتظار می­رود که ظرفیت تولید نفت جهان به اندازه mb/d 5.9 افزایش پیدا کند. تأمین کشورهای غیر اوپک به اندازه mb/d 4.5 افزایش پیدا می­‌کند در حالی که کشورهای اوپک mb/d 1.4 به ظرفیت نفت خام و گاز طبیعی مایع اضافه می‌کنند. فرض می‌­کنیم که هیچ تغییری در تحریم‌­های علیه ایران و ونزوئلا ایجاد نشود. آمریکا بزرگترین منبع تأمین خواهد بود. برزیل، گویان، عراق و امارات نیز دستاوردهای خوبی خواهند داشت.

رشد عظیم تقاضای نفت در آسیا، فرصت­های خوبی را برای کشورهای تولیدکننده فراهم می­کند تا صادرات خود را افزایش دهند. اما رشد در تولید کشورهای غیراوپک، جنبش آنی خود را پس از چند سال از دست خواهد داد و این نقش بزرگ کشورهای اوپک را یادآور می­‌شود. کاهش رشد در آمریکا و کشورهای غیر اوپک از سال 2022، به تولیدکنندگان اوپک این اجازه را می­‌دهد تا تولیدات خود را بالا ببرند تا به برقراری توازن در بازار نفت کمک کنند، بنابراین اهمیت این کشورها برای کشورهای مصرف­کننده بالا خواهد رفت.

نفت و تحولات انرژی پاک

توجه جهان روی نیاز به شتابدهی به تحولات انرژی پاک متمرکز شده تا ریسک­های تغییرات آب و هوا کاهش یابد. بخش انرژی (شامل صنعت نفت و گاز) در قلب موضوع آلودگی­‌ها در جهان هستند. بین سال­های 2019 و 2025 به خاطر اجرای سیاست­های جهانی برای بهبود بازدهی و کاهش انتشار دی اکسید کربن (CO2) و افزایش محبوبیت خودروهای الکتریکی، رشد تقاضا برای بنزین و دیزل در کشورها کاهش پیدا می­کند. با وجود این، پالایشگاه‌­ها به ایجاد ظرفیت بیشتر از میزان موردنیاز برای تقاضای محصول، ادامه خواهند داد.

با شرکت­هایی که پروژه­های کوتاه مدت برای سال­های پیش‌رو در اولویت قرار می­دهند، اثر تحولات انرژی پاک روی تأمین نفت، غیر شفاف باقی می­ماند. تا به امروز، آگهی‌های شرکت­های بزرگ نفتی متمرکز بر اهداف بلندمدت برای کاهش انتشارات CO2 شان بوده است.

با وجود این عدم قطعیت‌­ها در تقاضا، تأمین، استراتژی­‌های سرمایه­‌گذاری و مدل­های کسب و کار، صنعت نفت جهانی با چالش­هایی اساسی روبرو است. در حالی که باید بتوانند رشد تقاضا را پاسخگو باشند، باید از انتشار آلودگی جلوگیری کنند و پایداری را افزایش دهند.

رشد تقاضای سالانه نفت جهان به زیر mb/d 1 خواهد رسید

تقاضای نفت جهانی به اندازه mb/d 7/5 در طی سال­های 2019 تا 2025 افزایش خواهد داشت که نرخ متوسط سالانه آن برابر  kb/d 950 می­باشد. کاهش شدیدی نسبت به سرعت سالانه mb/d 5/1 که در 10 سال گذشته مشاهده شد را نشان می­دهد. به دلیل شروع سختی که در ابتدای سال 2020 (kb/d 90-( به خاطر ویروس کرونا داشت، رشد به سرعت mb/d 1/2  در سال 2021 بازمی­گردد و همانطور که تقاضای سوخت برای حمل و نقل ثابت می­ماند، تا سال 2025 میزان رشد به سرعت kb/d 800 کاهش می­یابد.

نرخ رشد تقاضای نفت کاهش پیدا کرده به این دلیل که تقاضا برای دیزل و بنزین تقریبا در یک خط صاف است و این بدین خاطر است که استانداردهای بازدهی جدید در ماشین آلات موتور احتراق داخلی و ماشین­های الکتریکی در بازار بکار گرفته شده­اند. مواد اولیه پتروشیمی LPG، اتان و نفتا مسئول نیمی از رشد در تقاضای محصولات هستند و تقاضای در حال افزایش پلاستیک و گاز طبیعی مایع در آمریکای شمالی به آن کمک می­کند.

رشد تقاضای نفت جهانی

کاهش در تقاضای بنزین

تقاضای بنزین طبق پیش­بینی ما کاهش شدیدی را خواهد داشت و از mb/d 5/2  در شش سال گذشته به kb/d 500 در دوره 2025-2019 خواهد رسید. استانداردهای بازدهی بهبود یافته و افزایش نفوذ وسایل الکتریکی، رشد تقاضا را ثابت نگه می­دارد.

رشد تقاضای بنزین 2025-2001

ظرفیت فرآورده نفتی در سطح جهان به همراه تقاضا تا سال 2025 بالا می­ماند

انتظار داریم تا ظرفیت تولید نفت در سطح جهان به اندازه mb/d 9/5 تا سال 2025 افزایش یابد که این بیش از میزان رشد در تقاضا می­باشد.

آمریکا بزرگترین منبع تولید فرآورده­های جدید است. برزیل، گویان، عراق و امارات نیز دستاوردهای قابل ملاحظه­ای داشته­اند. کلمبیا، انگلستان، روسیه، مصر، نیجریه و آنگولا بیشترین سقوط در تولید را داشته­اند. فرآورده نفتی نهایی غیر اوپک به اندازه mb/d 5/4 افزایش و به mb/d 5/69 تا سال 2025 می­رسد. برای اوپک، اگر چه تحریم­ها و مشکلات اقتصادی mb/d 5/2 از تولید ایران و ونزوئلا را از سال 2017 کاهش داد، اما ظرفیت نفت خام به اندازه mb/d 2/1 افزایش یافته و به mb/d 1/34 رسید.

از سال 2022، آمریکا حرارتش را از دست می­دهد و به تولیدکنندگان اوپک اجازه می­دهد تا تولید خود را بالا ببرند تا بازار نفت در تعادل بماند.

رشد تقاضای نفت جهان در مقابل ظرفیت تأمین اضافه شده 2025-2019

خاورمیانه به عنوان یک تأمین کننده مهم در بازار جهانی باقی می­ماند

در سال 2019 ساحل خلیج آمریکا به بزرگترین صادرکننده دریابرد در خارج از خاورمیانه تبدیل شد و mb/d 6/2 بازارهای جهانی را فراهم کرد. سایر تولیدکنندگان غیر اوپک برزیل، گویان و کانادا نیز صادرات خود را افزایش دادند. همانطور که صادرات آمریکا در حال افزایش است، خاورمیانه نیز برای تامین نیازها، فرآورده بیشتری تولید کرده است.

تغییرات در صادرات نفت خام

وابستگی آسیا به واردات نفت در سال 2025 به 81 درصد می­رسد

وقتی از امنیت تأمین صحبت می­کنیم، فرآورده­های بیش از حد فعلی و اثر ویروس کرونا بر تقاضا نباید دلیلی بر خشنودی از خود باشد.

تقاضای نفت در سطح جهان در سال 2021 به حالت قبل بازمی­گردد و آسیا مسئول 77 درصد رشد در تقاضای نفت در سال 2025 می­باشد. در همین زمان، تولید نفت در آسیا کاهش می­یابد. در نتیجه آن، نیاز به واردات نفت در آسیا از mb/d 31 می­گذرد. تمام اقتصادهای اصلی آسیا به واردات نفت وابسته می­شوند.

میزان واردات در آسیا در سال 2025

مترجم: احسان علیمرادیان

اخبار مرتبط

بیشترین بازدید